Fernando Pessoa’nın Anarşist Banker ve Şeytanın Saati adlı hikâyeleri, yine aynı adla Can Yayınları tarafından bir kitap halinde okuyuculara sunuluyor. İki öykü de diyalog-metin şeklinde tasarlanmış. Anarşist Banker, yazarın kendisi hayattayken yayımlanan tek öyküsü olup Şeytanın Saati ise Pessoa’nın ölümünden sonra yayınlanmıştır. Kitap, hikâyelerdee bazı eklemeleri ve değişkeleri de içeriyor. Bu ekler Pessoa’nın ölümü sonrası bavulundan çıkan bazı metinlerden oluşuyor, hikâyelerin daha net bir biçimde anlaşılmasına da yardımcı oluyor.
Anarşizmin tanımı tarih boyunca çok kez yapılmıştır. Aslında Anarşist Banker de bunlardan biri. Hikâye, bir bankerin anarşizm tanımını –ki kendisi en başından beri anarşizme herkesin verdiği anlamdan farklı bir anlam vermediğini iddia eder- ve hayata geçirmek için uyguladığı adımları içeriyor. Hem teoride hem pratikte anarşizm… Birçok filozofun da kullanmayı es geçmediği diyalog-metin tarzında olan bu öykü iki insanın yemek yerken ettiği bir sohbetten ibaret.
Anlatının en can alıcı noktası da anlatıcının –bankerin- anarşizm yolunda tek başına ilerlemeye karar vermiş olmasıdır belki de:
Toplumsal kurgularla da tek başıma dövüşürdüm.
Böylesine yalnız bir yöntem seçmesinin nedeni, bu ve bunun gibi anarşizm yolundaki şaşırtıcı ve bir o kadar da doğal olan hamleleri, bu kitabın sayfaları arasında.
Şeytanın Saati ise Anarşist Banker’den biraz daha kısa olup yine Pessoa’nın iç dünyasını görmemize yardımcı olacak bir öykü. Bahsettiğim gibi bir diyalog-metin ve bu diyalog bir kadının ve şeytanın ta kendisi arasında geçmekte. Hikâye, kuşkucu ve biraz da kinayeli bir anlatım içeriyor. Ayrıca kitap, çevirmeni Işık Ergüden’in kaleminden Şeytanın Saati öyküsünün incelemesini de içeriyor. Aslında bu öyküde şeytan kendisini ve diğer oluşumlarını kadının karnındaki doğmamış bebeğine anlatır. Kendisini şöyle tanımlar:
Ben, senin her zaman aradığın ve asla bulamayacağın kimseyim.
Fernando Pessoa (1888-1935) Lizbon’da doğmuş, Portekizli bir şair ve ressamdır. Kendisi ölümü sonra değer kazanan sanatçılardandır. Metinlerinin çoğu 1935 sonrası yayınlanmış ve ödül almıştır. Pessoa, kendi adının haricinde başka isimlerle de tanınır ve bu isimler kendisinin farklı kişiliklerini temsil eder.
Kaynaklar:
Fernando Pessoa ile Kuramda ve Pratikte Anarşist Olma Rehberi
https://canyayinlari.com/Kitaplar/Anlat%C4%B1/18051/anarsist-banker-seytanin-saati
http://www.sozkimin.com/a/411-fernando-pessoa-kimdir-sozleri-ve-hayati.html
