Nasıl bir alevli mucize bu dalgaların gösterdiği bize
Çarptıkça birbirine kıvılcımlar saçan?
Işıldıyor cisimler kor gibi karanlığın içinde,
Ve sarıldı dört bir taraf ateşlerle.
Egemen ol Eros öyleyse, her şeyi başlatan sen!
Selam sana deniz! Selam dalgalara,
Kutsal ateşle kuşatılanlara!
Selam sana su! Selam sana ateş!
Selam bu eşiz serüvene!
Gothe’nin bilim algısı her zaman için farklı olmuştur. Modern bilim analitiktir, gözleme dayanır, indirgeyicidir. Küçük parçaları birleştirip, yap-bozu birleştirmek üzerine kuruludur. Gözlemci her zaman sistemin dışındadır ama Gothe’nin algısında parça yoktur, dışarıda kalan hiçbir kavram olamaz. Bir sistemi gözlemlediğimizde o sistemin bir parçası oluruz ve sistemi değiştiririz. Yani sistemi hiçbir zaman kendimizden bağımsız olarak gözlemleyemeyiz, anlayamayız.
Gothe tarihin en büyük edebiyatçılarından biridir ama aynı zamanda bir Jeologdur, bir kemik bilimcidir, bir botanikçidir. 60 yılda tamamladığı şaheseri Faust’da kurduğu karakter tıp ilminde uzmanlaşmış bir bilgi aşığıdır. Bilgiye o kadar düşkündür ki, bu uğurda ruhunu şeytana satmayı bile göze alır. Hikayenin temeli de buna dayanır.
Doğayı selamlayan bir bilim insanı… Gözünüze çarptığında diğerlerinden ayırabileceğiniz birisi olmalı hiç şüphesiz. Daha özel ve daha insancıl… İncelediği doğanın güzelliğini kavramış ve ona selam vermeyi bir ihtiyaç olarak kabullenen bir bilim insanı. Bilim çok hızlı ilerliyor ama hala açıklanamayan o kadar fazla sırrı var ki doğanın. Öyleyse bu bilgiyi selamlamamak, ona saygı duymamak mümkün müdür? Bir zamanlar tıpkı yukarıda ki metinde olduğu gibi bilim insanları doğayı selamlardı. Belki pek çok bulguları hatalıydı, tamamlanmamıştı ya da tamamen yanlıştı ama yine de doğa algıları modern bilim insanlarına göre daha zararsız ve daha insancıldı. Acaba doğayı selamlayan bir bilim insanı atom bombası yapar mıydı?
Öyle ise yarın uyandığımızda güne doğayı selamlayarak başlayalım ve bakalım hayatımızda neler değişecek. Belki hemen değil ama 20-30 yıl sonra çok daha güzel bir dünyaya uyanabiliriz. Belli mi olur, belki de doğa bu selamımıza cevap verir.
Son olarak Faust’dan sadece bir bölümünü paylaşacağım pasaj oldukça uzun ve tamamını paylaşmıyorum ama bunun tamamını okumanızı şiddetle tavsiye ederim.
İşte ah! Felsefe
Hukuk ve tıp
Ve ne yazık ki bir de ilahiyat
Okudum aşırı bir gayretle.
Ama zavallı bir acemiyim yine de
Eskisinden fazla bilgim yok neticede…
http://www.vanderbilt.edu/AnS/physics/courses/sth209/gscience.html
http://web.eecs.utk.edu/~mclennan/Classes/UH348/
http://revistamito.com/la-acedia-mefistofelica-2/
Faust, Gothe, Doğu-Batı Yayınları, Çevirmen: İclal Cankorel, 4. Basım-Ocak 2015
