22-26 Aralık tarihleri arasında ekonomide öne çıkan gelişmeleri başlıklar halinde derlediğimiz bu yazıda, TCMB’nin faizlerle ilgili almış olduğu karar en çok öne çıkan gelişmelerden bir tanesiydi. Şimdi bu haberlere göz atalım:
23 Aralık 2014 Salı: Turist sayısında artış var
Emniyet Genel Müdürlüğü’nün Kasım ayına ilişkin açıkladığı ‘Giriş Çıkış Yapan Ziyaretçilerin İstatistikleri’ bilgilerine göre, 2014 yılı Kasım ayında Türkiye’yi ziyaret eden yabancı sayısı geçen yılın aynı ayına göre %1,19’luk bir artışla 1 milyon 729 bin 803 oldu. 2014 yılı Ocak-Kasım döneminde Türkiye’yi ziyaret eden yabancı sayısı geçen yılın aynı dönemine göre %5,35’lik bir artış göstererek 35 milyon 257 bin 859’a yükseldi.
24 Aralık 2014 Çarşamba: TCMB faizlere dokunmadı
Merkez Bankası Para Politika Kurumu (PPK), 24 Aralık 2014’te yapmış olduğu yılın son toplantısında, beklendiği gibi faizleri değiştirmeyerek para politikasındaki sıkı duruşuna devam etti. Politika faizi olarak bilinen bir hafta vadeli repo ihale faizi %8.25’de kalırken, gecelik faiz oranı beklendiği üzere %11.25’te sabit tutuldu.
Peki nedir bu politika faizi? Politika faizi en basit ifadeyle Merkez Bankası tarafından belirlenen, bir hafta vadeli repo ihale faiz oranıdır. Bu ihaleden sadece bankalar faydalanabilir ve Merkez Bankası bu faiz oranı üzerinden bankaların repo ihtiyacını karşılar. Şöyle ki, bankalar ellerindeki tahvil ve bonoları Merkez Bankasına vermek suretiyle bu kağıtları teminat olarak gösterirler. Karşılığında bir hafta vadeli olarak Merkez Bankası’ndan nakit fon alırlar. Böylece, kendileri için fon oluşturmuş olurlar. Böylece, Merkez Bankası, politika faizi aracılığıyla piyasadaki para stokunu etkileyerek dolaylı yoldan kredi büyüklüklerini, kredi faizlerini, mevduat faizlerini ve döviz kurunu etkileme şansına sahip olur.
Merkez Bankası politika faizini yükseltirse, bankalar için TCMB ile repo yapıp bu yoldan fon oluşturmak daha maliyetli bir hal alır. Çünkü bir haftanın sonunda TCMB’ye geri ödeyeceği para miktarı artmış olur. Bu sebeple bankalar bu yolu daha az seçmeye başlar. Doğal olarak bankaların fon miktarı azaldığı için kredi faizleri yükselir. Aynı şekilde alternatif bir fon olan mevduatların da faizi yükselmiş olur. Mevduat faizlerinde artıştan ötürü bankaya yatırılan para miktarı artar, piyasadaki para azalır. Bundan ötürü TL’nin değer kazanıp kurun da düşmesi beklenir. Sonuç olarak toplam kredilerin büyüklüğü azalır ve ekonomi soğur. TCMB eğer politika faizini düşürse, bu saydıklarımız tam tersi yönde gerçekleşir ve ekonomi ısınmaya başlar.
26 Aralık 2014 Cuma: Kapasite kullanım oranı az da olsa arttı
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından yürütülen ve imalat sanayisinde faaliyet gösteren 2660 iş yerinin katılımıyla gerçekleştirilen “imalat sanayi kapasite kullanım oranı” çalışması aralık ayı sonuçları açıklandı. Buna göre, 2014 aralık ayında imalat sanayi genelinde kapasite kullanım oranı, bir önceki aya göre 0,1 puan artarak %74,6’ya yükseldi. Bu oran bize şunu ifade etmektedir. İmalat sanayisindeki iş yerlerinin aralık ayındaki fiilen gerçekleştirdiği üretim miktarları, bu iş yerlerinin fiziki olarak üretebilecekleri en yüksek miktarın yüzde 74,6’sına tekabül etmektedir. Türkiye’nin uzun yıllar ortalamalarına bakıldığından bu oranın yüzde 80 dolayında olması gerektiği görülmektedir. Bu durumda imalat sanayi kapasite kullanım oranın halen düşük olduğu söylenebilir.
26 Aralık 2014 Cuma: Reel Kesim Güven Endeksi düşüşte
Reel Kesim Güven Endeksi, sanayi üretimini etkileyen konuları içeren bir anketle hesaplanan bir değerdir. Her firmadan elde edilen değerler bir hesaplama yöntemi ile geneli yansıtacak şekilde endekslenir.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) aralık ayına ilişkin İktisadi Yönelim Anketi ve Reel Kesim Güven Endeksi sonuçlarına göre, Reel Kesim Güven Endeksi aralık ayından bir önceki aya göre 1,5 puan azalara 101,2 puana geriledi.
Endeksi oluşturan anket sorularına ait yayılma endeksleri incelendiğinde, gelecek üç aydaki ihracat sipariş miktarı ve son üç aydaki toplam sipariş miktarına ilişkin değerlendirmeler endeksi artış yönünde etkiledi. Genel gidişat, gelecek üç aydaki üretim miktarı, sabit sermaye yatırım harcaması, mevcut toplam sipariş miktarı, mevcut mamul mal stoku miktarı ve gelecek üç aydaki toplam istihdam miktarı endeksi azalış yönünde etkilendi.
REFERANSLAR
http://www.objektifhaber.com/mb-faizlere-dokunmadi-279972-haber/
http://ekonomi.haber7.com/ekonomi/haber/1257449-reel-kesim-guven-endeksi-geriledi
http://www.turkiyegazetesi.com.tr/ekonomi/218166.aspx
http://finans.gazetevatan.com/haber-detay/gundem/11/10327/
http://www.mahfiegilmez.com/2013/12/merkez-bankas-faizleri-ve-faiz-politikas.html
http://ekonomi.isbank.com.tr/EkonomikGostergeler.aspx
