Hayallerinizi yıktım biliyorum. Ama size kötü bir haberim var: noel baba gerçekte yok. Dolayısıyla yeni yılın sihirli gücü hakkındaki düşüncelerimi belirtmeme gerek bile yok. Hani yılın son aylarında başlamayı erteleyip yeni yıla sakladığımız o planlar, hedefler ve amaçlar var ya; onların da gerçekleşeceğinin garantisi yok. Tüm bunların suçlusu ise deus ex machina’ya olan inancımız. Kimimizin varoluşsal sohbetlerde araya katmayı sevdiği, kimimizin ise ne olduğunu hiç bilmediği bu kavramı açıklayarak başlamak istiyorum.
Deus ex machina edebi eserlerde olay ve sorunlar örgüsünü çözmek için kullanılan sihirli, kaynağı belirsiz bir dokunuşa deniyor. Yunan trajedilerinden değil de modern kültürden örnek vermem gerekirse Suicide Squad filminde kötülerin biraraya gelip nedense başka kimsenin yenemediği yaratığı kolayca alt etmesi veya Matrix’de Neo’nun barış istediği süperbilgisayarın hem diğer tüm bilgisayarları kontrol ediyor olması hem de bu isteği hemen kabul etmesi gibi pek de inandırıcı olmayan hikaye boşluklarını betimliyor.
Bu filmleri yargılasak, hatta utanmayıp bilet paramızı geri isteyecek olsak da aynı düşünceye hayata bakarken sahip olmuyoruz. Çoğu kez “milli piyango bana çıksa dünya seyahatine çıkardım” veya instagram’a bakarken “X kişisi beni tanısa hayatının aşkını bulurdu” gibi söylemlerde bulunuyor, edebi eserlerdeki sihirli dokunuşu günlük hayatta elde edebileceğimizi düşünerek kendimizi kandırıyoruz. Bu özellikle yeni yıla girerken umutlanmamıza, yeni yılın sihir gibi geleceğine ve pek çok alışkanlığımızın önceki yıllardan farklı olacağına inanmamıza sebep oluyor.
Belki de üstün bir gücün gerekliliğine inanmak ve mucizenin geleceği güne kadar beklemek yerine kendi gücümüze güvensek ve harekete geçsek sorunları çözmek için daha iyi bir yol olur. Yeni yılda olmasını istediklerimiz listesine zayıflamayı koyup tüm akşam alkol ve pastayla kendimizi doldurmasak, çevreci olmak isteyip hediye paketlerini parçalaya parçalaya kullanmasak veya tatile çıkmak isteyip tüm
birikimimizi akşamki partiye giyeceğimiz kıyafete harcamasak…. İşte belki o zaman deus ex machina beklemektense hedef odaklı bir planla hedeflerimize kavuşabiliriz. (Kabul ediyorum, en iyi plan bile milli piyangonun size çıkacağını garantileyemeyebilir ama daha çok para kazanan bir mesleğe ulaşmanızı sağlayabilir.)
Zamanınız olursa, ve Ankara’daysanız Cermodern’deki Deus Ex Machina sergisine olaylar ve her şeyi çözebilen kaynağı belirsiz bu güç arasındaki ilişkiye 80’den fazla sanatçının bakışıyla yapılmış 95 farklı baret-tuval üzerinden bakmak için mutlaka uğrayın derim. Çocukluğumuzda bisiklete binerken koruyan kasklardan afet sırasında takılan baretlere her yaşımızda bir bilinmeyenin darbesine karşı bizi korumuş olan bu objeyi, bu sefer de bizi hayatın tatsız gereklerinden, noel babasız bir yeni yıldan korurken görün derim.
Kaynakça:
https://www.google.com/search?q=new+years+resolutions&rlz=1C1SQJL_trTR828TR828&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjguZeY47vfAhUCpYsKHa8VB4AQ_AUIDigB&biw=1352&bih=582#imgdii=GfVwNv2O4_12sM:&imgrc=QmGWJxu7P-TxGM:
https://www.google.com/search?q=deus+ex+machina+cermodern&rlz=1C1SQJL_trTR828TR828&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwiA_9Dg5LvfAhUM_SoKHW_RBxcQ_AUIDygC&biw=1352&bih=582#imgdii=Y111U3MU_PCY6M:&imgrc=dbYWjjPAq_j6AM:
https://www.google.com/search?q=deus+ex+machina+cermodern&rlz=1C1SQJL_trTR828TR828&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwiA_9Dg5LvfAhUM_SoKHW_RBxcQ_AUIDygC&biw=1352&bih=582#imgrc=ckWcQB0q_DMOHM:
https://www.google.com/search?q=deus+ex+machina+cermodern&rlz=1C1SQJL_trTR828TR828&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwiA_9Dg5LvfAhUM_SoKHW_RBxcQ_AUIDygC&biw=1352&bih=582#imgrc=oevw6t9Oj98AkM:
https://www.google.com/search?rlz=1C1SQJL_trTR828TR828&biw=1352&bih=631&tbm=isch&sa=1&ei=l4ciXPfxDJKXsAfFj5W4Cg&q=suicide+squad&oq=suicide+squad&gs_l=img.3..35i39j0l3j0i67l3j0j0i67j0.7634.8116..8377…0.0..0.119.452.0j4……1….1..gws-wiz-img…….0i30.7GN9V2ASW1g#imgdii=SjVORLN4lAciDM:&imgrc=IKtXB7PVhGNBGM:
https://www.google.com/search?rlz=1C1SQJL_trTR828TR828&biw=1352&bih=582&tbm=isch&sa=1&ei=BZAiXNPHLYLMrgSM_qW4AQ&q=matrix+neo+main+computer&oq=matrix+neo+&gs_l=img.3.0.35i39l2j0l8.1741.3331..4085…2.0..0.203.579.0j2j1……1….1..gws-wiz-img…….0i19j0i8i30i19j0i30i19.DhXs3dCJ-YM#imgrc=gv3VPFWy5kblNM:
Aybala Deniz
Yazını okuduktan sonra sergiyi ziyaret ettim, gerçekten muazzamdı! Herkese tavsiye ederim.