Eminim ki benim gibi bir çoğunuz girdiğiniz bazı binalara hayran hayran bakarken, bazılarında ise onlarda türlü türlü kusurlar bulur ya da sizi ne kadar boğduklarından bahsedersiniz. İbni Haldun “Coğrafya kaderdir.” derken ne güzel söylemiş. Ülkelerin ve insanların şimdiki durumları bunu yeterince anlatıyor olsa gerek, fakat kaderimizi şekillendirdiğini asla göz ardı edemeyeceğimiz birçok şey daha var elbette. Bunlardan birisi okullarımız. Hayaller şehri İstanbul’da da, onun büyük nüfusuna yetmesi için bir sürü okul var. Fakat öğrencilerin bir kısmı diğerlerinden çok daha şanslı. Çünkü onlar mezun olduklarında tekrar tekrar hayranlıkla bakabilecekleri bir okula, fotoğraflarını başkalarına gösterip bir çeşit özlem giderecekleri binalara sahipler.
Bu okullardan liseler ile başlayıp birkaçına bakalım.
1- Darülmuallimin
Her ne kadar şuan ismi “Çapa Fen Lisesi” olsa da, biz mezunları olarak buraya Darülmuallimin demeyi pek bir severiz. Önceliği kendi liseme vermiş olsam da, bu listede bulunmayı fazlasıyla hak ettiği aşikâr. Tarihi 1848’e dayanan bu “erkek öğretmen okulu” Mimar Kemalettin tarafından imar edilmiştir ve Osmanlı’nın ünlü bilim insanı Ahmet Cevdet Paşa ise okulun kurucusudur. Normal bir yapıya göre oldukça yüksek tavanlara, öğrencilerin –biraz abartıyla- bir uçtan bir uca teneffüste yürüyemeyeceği uzun koridorlara sahiptir. Çinileri ise okulun önünden geçen herkesin “bu bina ne acaba?” diye meraklanmalarına sebeptir. Okulun bu güzelliğinden olsa gerek, birçok dizi çekildiğinden, öğrenciler zaman zaman kendini setin ortasında bulabilir.
2- Kuleli Askeri Lisesi
Tablolarda dalgalar üstünde bir kayık, hemen arkasında Boğaz’ı seyre dalmış Kuleli Askeri Lisesi. Bu mükemmel yapının her yanı dikkatimizi çekse de, isminden de olsa gerek gözlerimiz hemen Kulelere kayar. Fakat oldukça şaşırtıcı bir gerçek Ermeni bir yazarın kitabıyla ortaya çıktı ki bu güzel binanın ününü ve ismini kazandıran o kuleler eskiden yoktu. Bu hikaye Kırım Savaşı’ndan sonra müttefiklerin Kuleli Kışlası’nı terk ederken çıkmış olan yangına dayanıyor. 1856 yılında ise buranın tekrar yapılması için Ermeni Mimar Garabed Amira Balyan’ın projesini Abdülmecid’e sunmasıyla bu kuleler de inşa ediliyor ve efsane okul “Şanlı Yuva Kuleli” şimdiki halini buluyor.
3- İstanbul Erkek Lisesi
Birçok öğrencinin hayallerini süslemiş olan İstanbul Erkek Lisesi, bahçesinden girdiğiniz anda sizi büyüleyecek bir havaya sahiptir. Bu bina aslında tarih derslerinden aşina olduğumuz “Duyunu Umumiye İdaresi” yani “Borçlar İdaresi” olarak kurulmuştur. Fakat 1897 yılında İtalyan mimar Alexandre Vallauri tarafından yapılan bina şimdilerde Türkiye’nin en başarılı liselerinden biri konumunda. Okulun binasına asıl ruhunu katan ise fikrimce “sarı-siyah” renkleri. Çanakkale Savaşı’na giden birçok öğrencinin geri dönememesi sonucu sarı olan pencere, duvar ve kapılar siyaha boyanmış. O günden beri de bu iki renk “sarı-siyah” dayanışması adı altında birlik-beraberliği simgelemiş. Ben herkese İstanbul’a gittiklerinde bu muhteşem okulu, tarihi koridorları görmelerini tavsiye ederim.
4- Fener Rum Lisesi
Bu binayı gören birçok kişinin aklının ucundan dahi buranın bir okul olacağı geçmez diye düşünüyorum. Rengi, yapısı olsun bir okuldan oldukça farklı dursa da aslında görkemli yapısıyla burası Fener Rum Lisesi. Mimar Kostantin Dimadis tarafından planlanmış bu estetik harikası bina, yukarıdan bakıldığında kanatlarını açmış bir kartal görünümünü yakalamak istemiş. Ayrıca okulun, bir okulu oldukça değişik hale getirmiş olan rengi, Marsilya kırmızı tuğlasından kaynaklanıyormuş, bu da haliyle dış cepheyi oldukça ilgi çekici konuma koyuyor. Okulun bir okuldan nadiren bulunacak eklentisi ise kuleleri. Bu kuleye çıkmak fırsatı bulamamış olsam da bunun İstanbul’u seyretmek için eşsiz bir fırsat olduğu söyleniyor.
Şimdilik sadece dört yapı hakkında konuşabilmiş olsam da, İstanbul bunlardan çok daha fazlasına sahip.
Bazen bazı şeyler bizi sanata yönlendirir, mesela tarih, mesela emek. Bu okullarda bunlarla birlikte oturmuş büyük bir ruh var. Sizler de ne kadar artık lise yaşlarını geçmiş olsanız da, ruhunuzu bu yıllarla yeniden doldurmak istiyorsanız, Dersaadet’e gittiğinizde buralara yapacağınız bir ziyaretten zarar gelmez.
Kaynak:
http://www.haberturk.com/kultur-sanat/haber/656443-kulelinin-eskiden-unlu-kuleleri-yoktu
http://www.sozcu.com.tr/egitim/istanbul-erkek-lisesi-renkleri-canakkalenin-simgesi.html
