Bir yandan kanonun altından kulağımıza gelen su sesi diğer yanda “Mango, pinapple, banana, watermelooon!” ve pazarlıklar. Burnunuzda mangonun eşsiz kokusuna karışan haşlanmış taze mısır veya kızarmış bir ahtapot kokusu. “Tebessümler diyarı” dediklerine hak vereceğiniz tatlılıkta Tayland yerlileri, turuncu kıyafetli Budist rahipleri, yeşilliği delip geçen ihtişamlı tapınaklar… Bangkok’un yüzen çarşısı, koskoca bir kültürün birkaç kilometrelik özeti.
Çarşı-pazarların doğuşu tarihte yerleşik hayata geçişin gelişimi kadar eskidir. Başlarda takas amacıyla kurulan pazarlar sonrasında alışverişe dönmüş ve insanların ihtiyaçlarını karşılayabilecek her şeyin bu alanlarda satılması pazarları, bir topluluğun en önemli olgularından biri haline getirmiştir. Benim için bir kültür en çok pazarlarda kendini gösterir. Esnafından alıcısına, satılan envai çeşit eşya ve yiyecekten, pazar alanında yankılanan sese, burnunuza gelen kokuya kadar her şeyiyle pazarlar bir kültürün temsilidir.
Kültürün coğrafyasıyla şekillenen pazarların belki de en farklısı sıcak topraklarda suların yanında yaşamayı tercih eden Tayland halkına ait olan Damnoen Saduak. Şimdilerde her ne kadar gelenekten uzaklaşıp turistik bir amaca hizmet ediyor olsa da Tayland kültürünü halen en detaylı anlatan yerlerinden birisi.Bu pazarda kafamı çevirdiğim her taraf gözüme ilişen her nokta Tayland hakkında bana yeni bilgiler, düşünceler kattı. Yaşadığım birkaç saatlik deneyim ile bu kültür hakkında öğrendiklerimi küçük bir listeyle birlikte görelim:
Sulu sulu rengârenk meyveler:
Sıcak havanın kurtarıcısı olan bir mango, ananas veya daha önce hiç tatmadığım ejderha meyvesi ve daha nicesi… Kanosunu rengârenk süslemiş esmer tenli büyük şapkalı amcanın usta ellerinden soyulup ikram edilmiş bu renk renk sulu meyveler, Tayland iklimini ele veren en belirgin kanıtlar değil mi? Bol sulu ve yoğun aromalı mis kokulu rambutan, papaya, gül elması ve diğerleri tropikal toprakların Tayland halkına sunduğu nimetlerden biri.
Şekil şekil rengârenk hediyelik eşyalar:
Söylediğim gibi Bangkok’u gezmeye gelen bir turist en azından bir yarım gününü buraya ayırıyor. O nedendir ki çoğu turistik yerde olduğu gibi burada da hediyelikçiler kendilerine yer bulmuş. Çoğu el yapımı, en çok da ahşap, pek çok motif ve heykelcikler var burada. Tarihten bu yana filler, bu kültür için refahın ve gücün temsili olmuş. Sokaklarda görmeye alışkın olduğunuz canlı filler, suların üzerinde küçük ahşap heykeller olarak yeniden kendini hatırlatıyor. Bir de Buda heykelleri var. Yatan ve oturan versiyonlarının sıklıkta olduğu ve Bongkok’ta hemen hemen bütün sokaklarda görebileceğiniz, tapınaklarda altın kaplamalarıyla, zümrütleriyle, devasa boyutta varyasyonlarıyla karşılaşabileceğiniz, Tayland halkının %95’inin hayatını şekillendiren güler yüzlü Buda heykelleri, neden bu ülke için “Tebessümler Diyarı” dediklerini bir kez daha gösteriyor.
Güler yüzlü rengârenk insanlar:
Sıcak topraklarda yaşayan esmer tenli halk haliyle kendini suların serinliğinde bulmuş. Evlerini kanalın üzerinde kazıklarla inşa etmişler. Burası Tayland’ın en eski yerleşim yerlerinden birisi. Ahşap, camı ve kapısı olmayan ama içinde dünyanın en güler yüzlü insanlarının yaşadığı, hem havasıyla hem verdiği duyguyla sıcacık bir yer. Bütün samimiyetiyle kendini gösteren bir kültür. Tombul, elma yanaklı sevimli çocuklarını yıkayan Taylandlı çift el sallıyor. Diğer tarafta pazarda satacağı mallarını kanosuna yükleyen yaşlı büyük şapkalı teyze işine ara verip iki elini birleştirip merhaba diyor: “Sawasdee.”
İhtişamlı rengârenk tapınaklar:
Kanalın üzerinde evler yapan, pazarlarını yüzdüren bir halk çok önemsedikleri dinleri için ihtişamlı bir tapınak yapmaktan geri kalmaz elbette. Yeşil, kırmızı, altın renkli sık işlemeli uzun kolonlara oturtulmuş sivri uçlu rengarenk çatılar ve tam merkeze konumlandırılmış bir buda.Turuncu renkli kıyafetiyle bir köşede oturmuş kısacık saçlı budist bir rahip, gözlerimdeki bu renkli tablonun tamamlayıcı figürü. Bu karmaşıklığa tezat oluşturan anlatılamaz bir huzur var içeride. Bu insanların neden bu kadar sakin, anlayışlı ve sıcakkanlı olduklarını da hissederek anlıyorum bu defa.
Özetle, suların üzerinde sakince süzülen bir hayat var burada. Yemyeşil ağaçların arasından bir nilüfer pembesiyle, bir tapınağın parlayan altın işlemesiyle, rahibin tupturuncu kutsal elbisesiyle bütün maddelerde ortak olan rengârenk bir yaşam var Bangkok sularında.
Daha önce bir yeri bu kadar hissederek kavramamıştım. Daha önce hiç bu kadar içten tanımamıştım bir kültürü. Geleneklerini korumayı başardıkları ve bu eşsiz deneyimi yaşattıkları için ellerimi birleştirip kocaman gülümseyerek teşekkür ediyorum:
“Kop Khun Krub!”
Kaynakça:
http://www.bangkok.com/huahin/tours/explore-floating-market.htm
