Şayet “Leyla ile Mecnun” u izleme şerefine nail olduysanız ya da “Sen Aydınlatırsın Geceyi” filmini izleyip kendinize; “Türkiye’de böyle filmler yapılıyor muymuş yahu?” diye sorduysanız, Onur Ünlü ismi size yabancı gelmeyecek. Kendisi bir kara mizah ustası, kameranın arkasından gülümseyen bir yönetmen ve aynı zamanda “aman tanrım” dedirten bir senarist. Tam olarak da bu son nedenden ötürü siz ekran başındaki sinemaseverler için, başka bir filmi üzerinde biraz laf kalabalığı yapmak istiyorum.
Bahsedeceğim olaylar silsilesi “İtirazım Var” filminde geçiyor, detaylardan çok bahsetmemeye çalışacağım; ancak yine de filmi izlemeyenler için bir ikaz geçelim: dikkat “spoiler” çıkabilir!
Filmin beyaz perdeyle buluşması sırasında yaşananlar tamamen ayrı bir hikâye olduğundan mütevellit, şuraya meraklıları için bir link de bırakıyorum: Onur Ünlü Filmi “İtirazım Var’ Her Şeye Rağmen Vizyonda”
Bütün olaylar, bir cinayet işlenmesiyle başlar. Hem de öyle bir arka sokakta falan da değil, bu cinayet bir camide işlenir. Namaza başlanmak üzereyken iki el ateş edildiği duyulur. Dramatik bir şekilde arkasını dönen imam Selman Bulut da işin içine bu şekilde karışmış bulunur.
İşte o dramatik dönüş…
Olaylar, cinayet masasının işin içine girmesi ie başlar; ancak polisten hiç medet ummayan Selman Bulut’un yerli Sherlock Holmes edasıyla olayları soruşturmaya karar vermesiyle gelişmeler yaşanır. Olaylarda; Bulut’un sanat okuyan kızı, kızın sevgilisi ve daha türlü türlü insan, karışık gibi görünen ama aslında her şeyin iç içe ve bağlantılı olduğu bir tablo çizerler.
Şunu söylemem gerekir ki, Selman Bulut gerçekten kalıplara uymaması amaçlanarak özenle çizilmiş bir karakter. Boksla uğraşmış, antropolojiyle ilgilenmiş hatta siyaset bilimi okumuş. Alevi deyişlere ve saza merakı ise cabası. Onu sevilesi bir karakter yapan tarafı ise bu özelliklerden tamamen farklı: alçakgönüllü ve kıvrak zekâlı bir figür çizmesi. Pek konuşulmayan konular üzerinde sivri dilini konuşturması ise sadece bunun bir getirisi. Bazı noktalarda Onur Ünlü mü konuşuyor yoksa Selman Bulut mu diye sorgulasak da bu yapımı kara komedi içerikli bir Türk polisiye filmi olarak çok başarılı bulduğumu belirtmeden de geçemeyeceğim.
Hatta bu filmi, kara mizah unsurlarını ve polisiyeyi birleştirmedeki başarısından olacak, Alper Canıgüz’ün romanlarına benzettim. Bu mevzuyu açmışken, sayın okurlar, eline kitap almaktan hoşlanan herkese hitap edeceğini düşündüğüm “Oğullar ve Rencide Ruhlar” ı da bu vesileyle şiddetle tavsiye ederim.
Bu filmin bir romandan farkları var ama tabii. Mesela bu filmde tipler var, karakterler değil. Karakter diyemiyorum; çünkü o kadar değişim geçiren ve derinlemesine incelenmiş bir kişi olduğunu düşünmüyorum. Ancak bu tiplerde çok acayip bir durum var; bu kişiler, mesleklerinin gereklilikleriyle taban tabana zıt, ahlaksız birtakım eylemlerde bulunuyorlar. Örneğin; bir aile içi şiddet vakasında gidilecek uygun mercii olarak görülen polisin kendisi karısını dövüyor. Bu olay, bir suç işleyen polisin, kendi işini yapmakta nasıl başarılı olabileceğini sorgulatıyor.
Aynı durum bir bankacının dolandırıcılık ve sahtecilik yapması, avukatın ise müvekkilinin parasına göz dikmesinde de görülüyor. Yani bir anlamda yolsuzluğu, kanunsuzluğu önlemesi gereken kişiler, görevleri bu olan insanlar, yolsuzluğu ve kanunsuzluğu yapanlar oluyor. Ünlü, aslında sosyal bir eleştiri yaparken böyle zıtlıklardan yararlanıyor. Bize bir imamın neden boks yapmasının abes kaçacağını da sorgulatıyor, bir polisin neden karısını dövememesi gerektiğini de. Düşününce cevapları çok basit geliyor. Ancak yapılan yanlışlar ciddiyetle değil, abartı ve güldürüyle anlatılınca hoş oluyor. Yani bir yerde, ağlanacak yerde gülüyoruz.
Sevgili okurlar, bu filmi tutup da sizin önünüze getirmemde iki temel neden var; bu nedenlerden birincisi, filmin ciddi şekilde sosyal eleştiri içermesi. Bu eleştiriler de yukarıda okuduğunuz üzere, aslında pek gizli saklı yapılmamış. Yine de filmi biraz daha irdeledikçe, okumasına girdikçe, görünenden daha fazla şeyin yansıtılmaya çalışıldığının farkına varılabiliyor. İkinci neden ne yahu, diye sorarsanız da, vallahi izleyin de bir gülün, demek için…
Kaynakça
http://aslindayokum.blogspot.com.tr/2014/05/onur-unlu-tarzyla-hukumet-elestirisi_6.html
İtirazım Var (2014): Onur Ünlü’nün Kara Komedi Filmlerinde Kadının Konumu
http://ucuncutaraf.com/2017/06/22/itirazim-var/
http://gazetebilkent.com/2014/04/20/onur-unlu-filmi-itirazim-var-her-seye-ragmen-vizyonda/
Görsel Kaynakça
Nuri Eğilmez
Filmin eleştirisini çok keyif alarak okudum. Mutlaka izleyeceğim. Umarım yazıda hissettirdiğiniz keyfi alırım.