Yakılmış Yıkılmış Sinema: Georges Méliès

Méliès’den bahsediyorduk… Sihirbaz, aktör, direktör, hayallerini izleten adam veya sinemanın sihirbazı. Ne derseniz artık. Kendisinin hayallerini icat etmesi ve yıldızının parlamasını anlatan, “Méliès’in altın yılları” adlı yazımı okumanız bu yazıyı daha anlamlı kılacaktır.

1908 yılında başlayan dönem, kesinlikle çok daha az ihtişamlı olacaktı Georges Méliès için.  Montreuil Stüdyosunda elliyi aşkın film çekmiş, kendini ve sanatını kanıtlamış bir yönetmendi 1908’de ancak artık ortalıkta parlayan tek yıldız onunki değildi. Ferdinand Zecca ve Davis Feullade, Méliès’in imzası gibi olan “trick” filmlerde ustalaşacak; İspanyol Segunde de Chomon ve Amerika’nın devleşecek olan ismi David W. Griffith yavaş yavaş film çekmeye ve kendilerini göstermeye başlayacaklardı.

1911 ve 1912’de büyüyen Pathe Prodüksüyon şirketinin artık oldukça seri film çıkarmaya başlaması da Méliès’in uzun uğraşlar sonucu  piyasaya giren filmlerinin çok rağbet görmesini önlüyordu. Bir noktadan sonra birikimi erimeye başlayan yönetmen, Pathe’nin yapımcılığında film çıkarmaya başladı. Tek sorun şuydu ki, artık eskisi kadar göz kamaştırıcı gelmiyordu bu filmler ve gişede zar zor tutunuyordu. İçlerinde À la conquête du pôle (Kuzey Kutbunun Keşfi, 1912) de olan bu filmlerin başarısızlığı Méliès’in kanatlarını kıracaktı.

Kuzey Kutbuna Yolculuk

Nitekim artık çok renkli film dünyasından uzaklaşmak zorunda bırakılan sanatçı, tiyatroda sığınak buldu. Ne yazıktır ki yine hüsran bekliyordu onu.

Artık Pathe yapım şirketinden aldığı kredileri geri ödemeyeceğini anlıyordu. Sonuç olarak, 1922’de çok sevdiği eşiyle filmler çektiği, hayal ettiklerini 16mm ile buluşturduğu biricik Montreuil Stüdyosu’nu satmak zorunda kaldı. Anılarına veda etmesi gereken tek yer orası da olmayacaktı; 1925’te Robert Houdin Tiyatrosu da kendisi ve sinema kariyeri gibi yıkılmıştı. Ve Méliès; sihirbaz, yapımcı, sinematograf, yönetmen, vs. ama en önemlisi hevesli, meraklı ve ışıl ışıl olan Georges Méliès, o güne kadar çektiği bütün filmleri yaktı.

Unutulmuş, tükenmiş bu adam;  gözlerinde parıltılarla, binlerce insanı hayran bırakan, sanattan ve sihirden bir evren yaratmıştı.  O evren ise bütün orijinal negatifleriyle, yaratıcısının ellerinde yok edilmişti.

1926 yılında bir gazeteci tarafından Paris’te tanınmasına kadar kaybolmuştu eski sihirbaz. Martin Scorsese’nin Hugo (2011) filminden hatırlayanlar olabileceği üzere, Montparnasse Tren İstasyonu’nda bir oyuncakçıda çalışıyordu, birlikte çalıştığı ilk oyunculardan olan Jeanne d’Alcy ile evlenmişti. Hayatı sade ve mütevazıydı. Başka bir deyişle, büyünün yokluğunda, doğup büyüdüğü ve neredeyse bütün ömrünü geçirdiği şehirde arka plana karışmıştı.

Paris Montparnasse istasyonunda

1929’da unuttukları film babası adına bir gala düzenlendi. Bunu takiben Cinema Society, filmcilerin huzurevi niteliğinde olan Chateau d’Orly’de bir yer ayarladı. Gecikmiş bir özür gibi de olsa sonradan Ecole de George Melies olarak  adında bir sinema okulu ve hemen yanında, yine adıyla anılan bir park oldu.

En fin, Georges Méliès, sıfatları satırlara sığmayan adam, 21 Ocak 1938’de öldü. O seneye kadar ise, sinemada çıplaklık kullanan ilklerden olmuş; film renklendiren, uzun ve kısa metraj film çeken ilk kişi olmakla kalmamış, çoklu pozlama, bölünmüş ekran gibi teknikleri geliştirmişti. Kendisi 76 yıllık bir ömrünün yıllar sonrasında, sinemanın öncüleri arasında sayılmakta olup, “özel efektlerin ve fantastik filmlerin babası” olarak anılmaktadır.

https://www.youtube.com/watch?v=4Od2wEBPCto

 Olduğu insanı temsilen- Tek Kişilik Orkestra

 

Ecole de Georges Méliès hakkında daha fazlası:

https://www.ecolegeorgesmelies.fr/son-histoire.php

https://www.youtube.com/channel/UCXEWaf3r9-bqx–TyglWhQQ

 

Kullanılan Kaynaklar

Hugo filminin sahne arkasından

https://www.britannica.com/biography/Georges-Melies

http://www.notablebiographies.com/supp/Supplement-Ka-M/M-li-s-Georges.html

http://www.filmsdefrance.com/biography/georges-melies.html

https://www.timetoast.com/timelines/the-life-of-george-melies

http://www.victorian-cinema.net/melies

 

Görseller

https://mubi.com/films/the-conquest-of-the-pole

http://www.davidbordwell.net/blog/2011/12/07/hugo-scorseses-birthday-present-to-georges-melies/

 

 

Leave a Reply