Tayland’ın kuzeyinde yaşayan ve uzun boyunlu kadınları ile bilinen Padonglar, Myanmar (Burma)’daki Karen Kabilesi’nin bir alt kolu. Padonglar, 1980’lerin sonunda Myanmar’daki askeri rejimden kaynaklanan çatışmalar yüzünden ülkelerinden kaçarak Tayland topraklarına sığınmışlar. Rejimden kaçan yaklaşık 140.000 kişi, Myanmar-Tayland sınırındaki Mae Hong Son bölgesinde mülteci kamplarına yerleştirilmişler. Onlar için memleket kavramı bu kamplardan ibaret; çünkü ne bu köylerden ayrılıp Tayland’ın farklı bölgelerinde yaşamalarına izin veriliyor; ne de kendi ülkelerine geri dönmelerine… Hatta sağlık, eğitim gibi temel haklardan bile faydalanamıyorlar. Yine yol, su, elektrik gibi hizmetlerden de yararlanamıyorlar; kısacası, devlet buranın istihdamı için herhangi bir çaba göstermiyor.
Ziyaret mi etmeliyiz yoksa uzak mı durmalıyız?
Padong, Shan dilinde “uzun boyun” anlamına geliyormuş, bu yüzden zürafa boyunlu kadınlar olarak da biliniyorlar. Boyunlarının böyle görünmesinin sebebi ise çok küçük yaşlardan itibaren boyunlarına taktıkları metal halkalar. Padong kadınları, uzun boyunları ile turistlerin dikkatini çektikleri fark edilince Taylandlı yatırımcılar tarafından turizm amacıyla kullanılmaya başlanmışlar. Kampların yakınına yapay köyler kurarak kabileden seçtikleri kadınları ve çocukları bu köylere yerleştirmişler. Şimdilerde devlet, kurulan yapay köylerle turizmin yanında aynı zamanda kadınların kendi yaptıkları hediyelik eşyalar ile biraz da olsa geçimlerine katkı sağlamalarını, çocukların ise bu okullarda eğitim görüp dış dünyayı tanımalarını amaçlıyor. Yaklaşık otuz yıldır burada yaşadıkları düşünüldüğünde, bu kamplarda doğan çocukların dış dünyayı hiç görmedikleri gerçeği ortaya çıkıyor. Kurulan köylerle her ne kadar dış dünyayla bağlantı kurulmaya başlansa da Padongların sahip oldukları ya da olamadıkları düşünüldüğünde insani açıdan durum son derece çağ dışı. Durum böyle olunca kampları gezip bu turizme herhangi bir katkıda bulunmanın etik olmadığını düşünenler de var, kampları ziyaret edip bu insanların geçimine biraz da olsa katkı sağlamanın mantıklı olduğunu savunanlar da var.
Mae Hong Son
Eğer Padongları ziyaret etmeye karar verirseniz Tayland’ın kuzeyinde bulunan Chiang Mai şehrine gitmeniz gerekiyor. Chiang Mai, Tayland’ın eğlence ve deniz-kum-güneş algısından oldukça farklı bir yapıya sahip; kültür turizmi sevenler için ülkedeki en ideal adres! Kamplara ulaşım için şehre birkaç saatlik mesafede bulunan Mae Hong Son bölgesine gitmeniz gerekiyor. Kendiniz araç kiralayabilir ya da yerel turlarla anlaşabilirsiniz. Mae Hong Son’da Ban Nai Soi mülteci kampı yer alıyor. Maalesef kampları ziyaret edemiyorsunuz; yalnızca kurulan köylere girişinize izin veriliyor. Burada, kadınların açtıkları tezgahlara uğrayıp hediyelik eşyalar satın alabilir, okulları ziyaret edebilir ve vaktiniz varsa derslere katılabilirsiniz.
Neden boyunlarına halka takıyorlar?
Karenleri en dikkat çekici yapan, şüphesiz, kabile kadınlarının boyunlarına taktıkları metal halkalar. Henüz çok küçük yaşlardan itibaren (5-6 yaş) Karen kadınları, boyunlarına, bacaklarına ve kollarına pirinçten yapılan halkaları takıyorlar. Bu metalleri neden taktıklarına dair kesin bir şey olmasa da çoğu kişi güzel görünmek için taktıklarını söylüyor. Buna göre, kadınlar çok küçük yaşlarda bu metalleri takmaya başlıyor ve her sene boyunlarına bir halka daha ekliyorlar. Böylece boyunlarına taktıkları halkalar yirmili sayıları buluyor. Bu şekilde farklı bir güzellik algısı yaratan Karen kadınları, taktıkları halka sayısı kadar güzel göründüklerini düşünüyorlarmış. Diğer bir görüş ise bunun tam tersi yönünde; buna göre kadınlar, erkeklerin ve köle tacirlerinin dikkatini çekmemek, daha doğru bir ifadeyle onlara “çirkin görünmek” için bu halkaları takıyormuş. Yine, vahşi hayvanlardan korunmak için taktıklarını söyleyenler de var. Bir başka efsaneye göre ise Karenler, ata olarak kabul ettikleri dişi ejderhaya benzemeye çalışıyorlarmış. Dolayısıyla, neden boyunlarına bu halkaları taktıklarının kesin bir cevabı olmasa da kabile içinde sosyal bir statü kazanmak için bunu yapmak zorunda oldukları kesin.
Padong kadınları, diğer bir deyişle Zürafa Boyunlu Kadınlar, dergi kapaklarında ya da belgesellerde rastladığınızın ötesinde bir anlama sahip: Birçok acıyı, hapsolmuşluğu ve çaresizliği hissettiriyor size. 21.yüzyılda, temel hakların dahi bir lüks olarak sunulduğu bu kabileyi ziyaret etmek ve sahip olamadıklarına tanıklık etmek, Tayland’daki en özel deneyimlerimden biriydi. Bir turist olarak Tayland’da hep aynı şeyleri görmekten sıkıldıysanız, rotanızı kuzeye çevirip Padong kadınlarını ziyaret edin!
