2010 yılından beri devam eden okullarda serbest kıyafet uygulaması tartışmaları gündemdeki yerini korumaya devam ediyor, bu uygulamaya 2013-2014 yılı eğitim ve öğretim yılında başlanacağı söylenmekte. Bu konuya ilişkin Yönetmelik hatırlarsanız 2012’nin Kasım ayında çıkmıştı (http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/11/20121127.htm&main=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/11/20121127.htm).
Bu Yönetmeliğin ardından, Ocak 2013’de Türk Eğitim-Sen serbest kıyafet uygulamasına ilişkin anket düzenledi. Bu ankete 8577 eğitim çalışanın katıldığı bilgisi var elimizde. Söz konusu anket sonuçlarına http://www.turkiyeegitim.com/serbest-kiyafet-anketi-sonuclari-43326h.htm bağlantısından ulaşılabiliyor. Ankete katılanların % 15.6’sı kadın, % 84.4’ü erkek. Kadınların oranının az olması ayrıca şaşırtıcı. Oysa öğrencileri giydiren, okula hazırlayan anneler değil mi? Anketin sonuçları değerlendirilirken bence bu eksiklik mutlaka dikkate alınmalı.
Aslında, anket sorularında yer alan konuların birçoğuna katılıyorum. Örneğin, şayet serbest kıyafet uygulaması olursa; en başta maddi durumu iyi olmayan ailelerin çocuklarının ezileceğini, psikolojilerinin bozulacağını ve bu nedenle derslerine gereken dikkati veremeyeceklerini düşünüyorum. Ayrıca tüketim alışkanlıklarımız açısından da sakıncalı, çünkü çocuklar arasında marka yarışının başlamasına neden olacak bir konu bu.
Serbest Kıyafet Yönetmeliğinde söylendiği gibi velilerin formalara ilişkin olarak % 60’ının onayı alınarak gerçekleştirilecek olan bu gibi tercihler sadece velilere de bırakılmamalı. Çünkü bu konu çocukların insan olma davranış biçimlerini, kültürlerini şekillendiren konular. Bu nedenle, madem demokratik bir ortam istiyoruz, o zaman öğrencilere de sorsunlar, okul yönetimleri ve öğretmenler de söz sahibi olsun, toplumun ilgili sivil toplum kuruluşları da fikirlerini söylesin. Ama en çok sosyologlara ve bu alanda ihtisaslaşmış toplum bilimcilere danışmak lazım bence.
Ne kadar tek tip olmama özgürlüğü açısından uniforma istenmiyor diyorlarsa da, serbest kıyafetin bu konuyla ilgisi yok bence. Çünkü, gelir düzeyi farklılığını ortaya koyacak ve ailelerinin ekonomik durumunu sorgulayacak bu tarz uygulamalar eşitlikçi değil. Eşitlik olmayan bir toplumda özgürlük nasıl olur?
Zeynep Talu
