22 Ocak’ta İsrail’de genel seçimler yapıldı. İsrail seçimlerinde amaç 120 sandalyeli meclis Knesset’e en çok vekili sokabilmek. İsrail’de seçim bölgesi diye bir şey yok, tüm partiler 120 kişilik bir liste yapıyorlar ve insanlar o listeleri oyluyorlar. Yapılan bu seçimlere başbakan Netanyahu’nun partisi ile eski dışişleri bakanı Avigdor Liebermann’ın Partisi ortak bir liste hazırlayarak girdi. Anketlerde 42 olan sandalye sayılarının 31 32 seviyesine inmesi beklenmekteydi. Beklenen de oldu. Netanyahu’nun partisi Likud ile Liebermann’ın partisi Yisrael Beiteinu(Evimiz İsrail) partisi toplam 31 sandalye elde edebildi.
1 yıl içinde partisini İsrail’in 2. en büyük partisi yapan Yair Lapin
Seçimler büyük bir sürprize de sahne oldu. Ocak 2012’de kurulan Yesh Atid(Gelecek Var) partisi %14 oy alarak 19 sandalye kazandı ve 1 yılda İsrail’in en büyük 2. Partisi haline geldi. Merkez bir parti olan ve seküler görünümdeki bu partinin lideri ise eski bir talkshowcu.
Uzun yıllar İsrail’i yöneten sosyal demokrat İşçi Partisi 15 sandalye kazanmayı başardı. Eksikliğini çektikleri karizmatik lider onların oy kaybetmesine neden oldu.
Aşırı sağ olan The Jewish Home(Yahudi Evi) partisi 12 sandalye aldı. Dindar ve aşırı milliyetçi bu parti özellikle Filistin sorununda engel olacak gibi durmakta.
Bir başka dini parti Shas da 11 sandalye ile çıktı bu seçimlerden. The Jewish Home kadar aşırı olmasa da sağ görüşlü olan bu parti aşırı Ortodoks kimliğiyle tanınıyor.
The United Torah Judaism(Birleşik Tevrat Yahudiliği) geçen seçimlere göre sandalye sayısını 2 artırarak 7’ye çıkardı. Bir başka dini ve sağ parti.
Merkez ve liberal bir parti olan Hatnuah(Hareket) partisi 6 sandalye almayı başardı.
Ülkenin gerçek anlamdaki tek sol ve yeşil partisi Meretz sandalye sayısını 6’ya çıkardı.
Nüfusun %20’sini oluşturan Araplar ortak bir çatıda girdiler seçime. 4 sandalye alan bu çatı parti oylarını gelecekte artırabilir zira 2040 yılında Arapların İsrail nüfusunun yarısını oluşturması bekleniyor. Tek sorun, Araplar arasında seçime katılımın son derece düşük olması.
Netanyahu seçimlerde 11 sandalye kaybederek zayıfladı
Komünist Hadash Partisi seçimlerden 4 sandalye ile ayrıldı ve sandalye sayısını düşürmemiş oldu.
Çatı Arap partileriyle seçime girmeyen Arap partisi Balad aldığı 3 sandalye ile sandalye sayısını artıramamış oldu.
Knesset’e vekil sokmayı başaran son parti ise 2 vekille merkez-liberal parti Kadima oldu.
İsrail’de seçim barajının %2 olması İsrail’i şu ana kadar koalisyon hükümetlerinin yönetmesine neden oldu. Bu seçimlerde de Netanyahu lider çıkmasına rağmen zayıflamış oldu. Şimdi koalisyonda ise Filistin sorununda iki devletli çözüme yanaşmayan aşırı sağ partilerle uğraşmak zorunda kalacak. Özellikle aşırı sağ The Jewish Home partisinin sandalye sayısını 9 artırması büyük bir sorun yaratacak.
Yeni hükümetin Türkiye ile olan ilişkilerde yeni bir sayfa açacağını düşünmüyorum. Zira Türkiye ile ilişkilerin eskiye dönmeyeceğine inanmış durumdalar.
Filistin sorununda 2009 yılında iki devletli çözümü kerhen de olsa kabul etmiş olan Netanyahu’nun da artık çözümden uzaklaştığını görüyoruz. Zira partisinin 120 kişilik listesinin seçilecek yerlerine koyduğu isimlerde iki devletli çözüme yanaşan yok. Makul, akil adam sayısı İsrail sağında azalmış durumda.
2009 ekonomik krizini çok iyi atlatan İsrail ekonomisi bunu Netanyahu’nun politikalarına borçlu ancak bu performansı devam ettiremezse bir dahaki seçimlerde sandalye kaybı 11’den daha fazla olabilir.
Netanyahu ve Obama’nın arasının kötü olması, Netanyahu’nun bir kez daha seçilmesiyle ABD-İsrail ilişkilerindeki gerginliğin devam edeceğini gösterdi.
Seçim sonuçları bize 2000 yılından beri artan İsrail sağının aynı seviyede kaldığını gösterdi. Değişen şey ise, sağ içinde aşırı sağa kayış olması. Bu da bizi Türkiye ve Filistin sorunlarında çözümsüzlüğüne sürüklenildiğini düşünmeye itiyor.
