2 Nisan ve ondan sonraki bir ay Birleşmiş Milletler tarafından otizm hakkında farkındalık yaratabilmek için Otizm Farkındalık Ayı olarak ilan edilmiştir. Halk arasında otizm bilimsel gerçeklerden farklı olarak biliniyor ve bu yanlış bilgiler otizmli bireylerin hayatını olumsuz olarak etkileyebiliyor. Farkındalığın artırılması toplumun otizmli bireylerin de rahatlıkla yaşayabileceği bir yer olması için çok önemli. Otizm hakkında doğru bilgileri öğrenmek ve bu bilgileri çevremize yaymak farkındalık yaratmak için atabileceğimiz ilk adım. Peki, otizm nedir?
1. Otizm Nedir?
Otizm bir nörogelişimsel farklılıktır. Her 68 çocuktan birinde görülen otizmin belirtileri yaşamın ilk 3 senesinde ortaya çıkar. Tanısı temel olarak bir dizi davranış farklılığına dayanır. Her otizmli bireyin semptomları ve semptomlarının şiddetleri farklılık gösterdiğinden otizm bir spektrum olarak da ifade edilir.
2. Otizmin Sebepleri Nelerdir?
Otizmin sebebi net olarak bilinmiyor. Güncel araştırmalar birçok faktörün otizmin gelişimine sebep olduğuna işaret ediyor. 1998’de The Lancet’te çıkan bir makalede aşının otizm sebebi olduğu iddia edilmişti ve bu araştırmanın sonuçları birçok ebeveyni aşı olmaktan soğutmuştu. 12 yıl sonra 2010’da Lancet’in editörü araştırmanın bilimsel açıdan değersiz olduğunu açıkladı. Bu değersizliğin sebeplerine de deneklerin aşı karşıtı ailelerden spesifik olarak seçilmesi ve araştırmanın aşı karşıtlarının avukatları tarafından finansal olarak desteklenmesi verildi. Birçok araştırma, özellikle 2010’dan sonra, herhangi bir aşı ve otizm arasında hiçbir ilişki olmadığını kanıtladı.
3. Otizm Tanısı Nasıl Konur?
Otizmin en sık görülen iki semptomu vardır. Otizmli bireyler iletişim kurmakta zorlanabilir ve sallanmak veya bir kalemi sürekli çevirmek gibi tekrarlayıcı hareketlerden zevk alabilirler. Bu tekrarlayıcı hareketleri genelde kendilerini sakinleştirmek için yaparlar çünkü otizmli bireyler dünyayı farklı algılarlar. Bu farktan dolayı bazı otizmli bireyler rutinlerine de çok bağlı olabilirler. İletişim zorlukları arasında konuşmayı başlatamama veya sürdürememe, göz teması kuramama gibi davranışlar sayılabilir. Bunlara ek olarak her otizmli bireyin farklı olduğu ve farklı semptomlar gösterebildiği unutulmamalıdır. Bu farklı semptomlar arasında aşırı anksiyete, ışığa veya sese karşı hassasiyet de bulunur. Semptomların şiddeti insandan insana değişebilir.
4. Otizmle Yaşamak
Toplumda otizm hakkında birçok doğru bilinen yanlış ve duyarsızlık var. Hem otizmin semptomlarıyla hem de toplumun önyargılarıyla savaşmak otizmli bireyler için zor ve yıpratıcı bir süreç oluyor. Topluma ve her bireye düşen görev, otizmli bireyler hakkında farkındalık yaratmak ve çevreyi onların da rahatlıkla yaşabileceği bir hale getirmek.
Kaynakça:
https://www.cmaj.ca/content/182/4/E199
https://www.nhs.uk/conditions/autism/what-is-autism/
https://www.autism.org.uk/advice-and-guidance/what-is-autism
