İstanbul’un gözbebeği, ziyaretçilerinin vazgeçilmezi olan İstiklal Caddesi’nin en ilginç yapılarından biridir Narmanlı Han. Avlusunun mor salkımlarıyla, caddenin kalabalığından sıkılanlara arkadaş olan kedileriyle, eskimiş duvarlarına inat yıllardır ayakta durmayı başarmış, bir İstanbul dolusu insana yıllardır ev sahipliği yapmıştır. Şimdi ise, yönetmen Burcu Soydan’ın projesiyle belgesel oluyor.
1831 yılında İtalyan mimar Giuseppe Fossati tarafından inşa edilen Narmanlı Han, veya eski adıyla Narmanlı Yurdu, ilk olarak Rusya Büyükelçiliği olarak kullanılmış. O zamanlar bahçenin ortasında bir havuz olduğu, sonrasında ticaret ve benzeri amaçlarla kullanılmaya başlanınca havuzun kaldırılıp yerine akasyalar dikildiği rivayet ediliyor. İki katlı olan hanın üst katını, fil ayakları taşıyor. Giriş kapısının sağ ve solunda; daha önce at arabalarının bekleme yeri, sonraları ise dükkân olarak kullanılan kemerli bölümler bulunuyor. Görüntüsüyle kendine hem hayran bırakıyor, hem de büyük bir merak uyandırıyor.
Elçiliklerin o dönem yeni başkent olan Ankara’ya taşınmasının ardından da Rus mahkumların kaldığı bir hapishane görevi gören han, 1933’te Narmanlı ailesinin mülkü olmuş, o tarihten sonra Narmanlı Han olarak anılmıştır. Sanata meraklı olan Narmanlılar sayesinde burası sadece bir han olmaktan çıkmış, kültür ve sanatın kalbinin attığı bir mekan olmuştur. Bunda en büyük etki, ailenin hanın odalarını zengin tüccarlara vermek yerine, daha ucuz paralar karşılığında sanatçılara ve yayınevlerine vermeyi tercih etmesidir elbette. Ressam ve şair olan Bedri Rahmi Eyüboğlu, en güzel eserlerini burada verdi ve Türk resim sanatında çığır açan D Grubu sanatçıları, resimlerini bu mekanda sergilediler. Ahmet Hamdi Tanpınar; ”Mahur Beste’sini, ‘Huzur’unu ve ‘Beş Şehir’ini burada yazdı.
2014 yılında satılmasıyla kafaları karıştıran ve geleceğinin ne olacağı konusunda sevenlerini endişelendiren Narmanlı Han’ın, rant uğruna feda edilmeyeceğini umuyorum.
Narmanlı Han; zaten çok özel ve ölümsüz bir yapı. Fakat rezidanslar ve gökdelenlerin arasında nefes bile alamadığımız bu günleri yaşarken; eski, tarihi binaların naifliğine, saflığına, samimiyetine her zaman ihtiyacımız olduğunu düşünüyorum. Bu yüzden, Burcu Soydan’ın projesi ayrı bir anlam taşıyor. Destek için Kültür ve Turizm Bakanlığı Sinema Genel Müdürlüğü’ne sunulan projenin başarısı, hepimizin başarısı olacak.
[box_light]
Kaynakça:
http://www.sabah.com.tr/kultur_sanat/2015/02/17/narmanli-hanin-belgeseli-cekiliyor
[/box_light]
