“Bir zamanlar bir bambu kesici yaşarmış. Dağlarda bambuları keser onlardan çeşitli şeyler yaparmış. Bir gün bambu kesici, bambu sırıklarının birinden yayılan bir ışık görmüş ve merakına yenik düşüp yanına sokulmuş.” diye başlıyor Prenses Kaguyo hikayesini anlatan anime Kaguyohime No Monogatari. The Tale of the Bamboo Cutter veya The Tale of Princess Kaguya olarak da bilinen bu 10. yüzyıla ait Japon halk masalı, 2013 yılında yönetmen Isao Takahata tarafından anime olarak vizyonda yerini almış. Yönetmene 2015 yılında Oscar adaylığı veren film, yılın en iyi animasyon gibi daha bir çok dalda kazandığı ödüllerin dışında sayısı kırkı aşkın ödüle de aday gösterilmiş. Yönetmen Takahata’nın yanı sıra, yaklaşık otuz yılı aşkın süredir efsanevi anime yönetmeni Miyazaki ile birlikte çalışan Joe Hisaishi’nin filmin müziklerini yapıyor olması, Prenses Kaguya Masalı’nı ayrı bir yere oturtuyor gönlümüzde. Filmi çekmiş olmaksa yönetmenin ağzından sanki bir rüyayı gerçekleştirmek olarak tanımlanıyor.
Yüzyıllar öncesine ait, halk ağzında anlatılagelen, kültürlerin, mevsimlerin, kıyafetlerin ve daha nicelerinin yer aldığı masalın, zaten temelinde oldukça nadir, hassas ve eşsiz olması senaryo yazma aşamasında yönetmene ne derece kolaylık ya da zorluk verdiği tartışmaya açık olsa da burada karşımıza çıkan ismin Takahata olması, izlediğiniz filmin üst düzey bir çalışmaya ait olduğunu gösteriyor. Apayrı bir kültürü yansıtan anime dünyası hakkında pek fazla bilgi sahibi olmamakla beraber, küçüklüğünü bilmeden televizyonda yayınlanan Miyazaki ve Takahata’nın eserlerini izleyerek geçirmiş biri olarak yakın zamanda emekliliğe ayrılacağını duyuran Miyazaki’nin ardından oldukça üzülmüştüm. Bu iki büyük ismin tanışması ve zaman zaman birlikte çalışması seneler öncesi girdikleri Toei Animation şirketine dayanıyor. Sanat gücünün yüksek olmasında rağmen ticari kaygıların altında kalan yapıtlarının ardından ikili şirketten ayrılmaya karar vermiş ve kendi stüdyolarını kurmuşlar. Çizimlerin içimize işlemesine yardımcı olan müzisyen Joe Hisaishi ise çoğunlukla klasik müzik olmak üzere, elektronik müzik ve Japon halk müziği gibi türlerde eserler veriyor. Komşum Totoro, Howl’un Yürüyen Şatosu, Ruhların Kaçışı, Küçük Cadı Kiki gibi birçok anime, Hisaishi’nin imzasını taşıyor.
Görkemli büyük isimlerin ardından masalımıza ve haliyle senaryomuza gelecek olursak animasyonun temelinde ölümsüzlük, evlilik, aşk, doğa ve insan gibi temalar yer alıyor. Ay halkından bazı kaynaklara göre cezalandırıldığı bazı kaynaklara göre ise o sıralarda cereyan eden savaştan korunmak üzere dünyaya gönderilen prensesin hikâyesi anlatılıyor. Bizim deyimimizle tam bir ay kızı olan Prenses Kaguya gönderildiği ailesinin yanında öncesinde dağlarda arkadaşlarıyla birlikte yaşarken aslına yaraşır bir şekilde prensesler gibi yetiştirilmesi için ailesi tarafından şehre götürülüyor. Bir yandan ait olduğunu düşündüğü toprakların; dağların, hayvanların ve bitkilerin özlemini çekerken prenses, bir yandan serpilip büyüyor ve güzelliğini dört bir yanda duymayan kalmıyor. Soylularla birlikte en sonunda Kral Mikado’nun da haberdar olduğu bu durum, prensesin istemediği bir evlilik yarışına dönüşüyor. Zamanının Japon saray kültürünü doruklarında yansıtan masal günümüzde hala yer yer devam etmekte olan evlenmeyle birlikte gelen ‘sahip olma’ ve ‘kim kaparsa onundur’ mantığına da değiniyor. Özlem ve çaresizliğin, zarafet ve saray eğitimiyle harmanlanarak adeta bir işkenceye dönüştürülmesi anlatılıyor. Olabildiğine içten, olabildiğine masum bir şekilde anime olarak karşımıza çıkan versiyonu ise ardında buruk bir tebessüm ve içli bir şarkı bırakıyor biz dünya insanlarına.
