Son yıllarda gelişiminin en hızlı dönemlerini yaşayan robot teknolojisi hayatımızda artık reddedemeyeceğimiz bir noktada yer almaya başladı. Önümüzdeki 20 yıl içerisinde kullanımı yaygınlaşması beklenen robotların insanlık için ne gibi tehditleri olduğu ise hala tartışılıyor. Üretimin hızlandığı fakat herhangi bir düzenlemenin olmadığı bu sektörde Avrupa Parlamentosu resmi adımlar atmak için kolları sıvadı. Robotların insanlarla olan ilişkilerini kurallara bağlamayı hedefleyen tarihi bir karar tasarını onayladı.
Tasarı içerisinde insanların tamamı ile robotların çevresinde şekillenen yeni endüstriyel devrimin eşiğinde olduğu vurgulanmış. Avrupa Birliği bu süreçte oluşabilecek herhangi bir hatayı minimuma indirgeyebilmek için robotlara “elektronik insan” adı altında kimlik verip belli kurallar çerçevesinde yasal bir üretim olmasını amaçlıyor.
Kurallar için yapılan öneriler arasında en dikkat çekeni ise gerekli durumlarda kullanılmak üzere her robota “kendini imha tuşu” eklenmesi. Olası sistem hatalarında ya da herhangi bir kötüye kullanımda (hack) son kullanıcı olan insanı bu elektronik yapılardan koruyabilmek adına “imha tuşu” bir çözüm olabilir mi zaman gösterecek.
Yapay zeka bilinç kazanırsa?
Gelişen algoritmalar sayesinde yaratılan programlar (iPhone sesli asistanı Siri örnek gösterilebilir) ya da robotlar zaman içerisinde yaşadıkları deneyimlere bağlı olarak bilinç kazanabilir. Bu tahmin edilebilir bir şey. Peki, bu bilinç insanlığa karşı kullanılabilir mi, asıl sorulması gereken soru bu. Avrupa Parlamentosu bu konu hakkında ise ünlü bilim kurgu romanları yazarı Isaac Asimov’un yaratıcılığıyla ortaya çıkan 3 temel kural etrafında bir öneri sunuyor;
- Bir robot insana zarar veremez ya da bir insanın zarar görmesine seyirci kalamaz.
- Bir robot 1.kuralla çelişmediği sürece bir insanın emirlerine uymak zorundadır.
- Bir robot 1. ve 2. Kuralla çelişmediği sürece kendinin zarar görmesine izin veremez.
Bir nevi bu maddelerle robotların bilinçaltına işlenecek olan tanrı kavramı insan ile eşleşiyor diyebiliriz. İnsanoğlunun hayatının başlangıcından bugünlere kadarki tanrıyı yargılama süreci göz önüne alındığında robotlar açısından nasıl olacağı, ne kadar süre içerisinde bunun bilincine varıp hareket edeceği merak konusu.
AP tarafından onaylanan karar tasarısı, AB üyesi ülkelerin üzerinde yapacağı değişikliklerin ardından birlik üyesi 28 ülkede yasalaşacak.
Kaynak: BCC
