Serinin ilk yazısında bugünkü İspanya’nın bulunduğu İber Yarımadası’nda, Müslümanların fetih hareketleri sonunda hayatta kalan tek devlet Asturias’tan bahsetmiştim. İlk yazıya gitmek için:
İspanyol İmparatorluğu I: Kuzey’deki Krallık
Asturias yerini Leon’a bırakmadan önce 824 senesinde, bugünkü İspanya Fransa sınırını belirleyen ve İber Yarımadası’nın kuzeydoğusunda bulunan Pirene Dağları’nın batısında kurulan Pamplona Krallığı ya da Navarra Krallığı Reconquista sürecinde önce Frenklerin (bugünkü Fransızların atası kabul edilir) İber Yarımadası’na ilerleyişini durdurmak için tampon ülke konumundaydı. Frenk tehdidini durdurmayı başarmasından sonra bağımsızlığını kazanmış olsa da halifelikten baskı görmeye devam etti.
9.yüzyılda bu dağların batı tarafında buranın ilk yerleşimcileri kabul edilen ve etnik olarak İspanyollardan ve Fransızlardan eski olan Basklar yaşamaktaydı. Basklar, 816 senesine kadar Frenk Krallığı’na bağlılardı. 816 senesinde Pancorbo’da (bugün İspanya’nın Burgos bölgesine bağlı bir şehir), Kurtuba Halifeliği ile Frenk Krallığı arasında gerçekleşen savaşı halifeliğin kazanması sonucu Frenklere bağlı Basklar isyan etmeye başladılar. 824 senesinde, isyanı bastırmak isteyen Frenkler Pirene Dağları’nda bulunan Ronceval Geçidi üzerinden isyanın ana merkezi olan Pamplona şehrine (bugünkü Navarra bölgesinin başkenti) gitmek istiyorlardı. Fakat bu geçitte halifeliğin desteğini alan isyancı Basklar ile karşılaşan Frenkler, uğraşlara rağmen bu geçidi geçmeyi başaramadılar ve bu savaş sonucunda resmi olarak Navarra Krallığı kurulmuş oldu.
Navarra Krallığı’nın ilk kralı olan Íñigo Arista, Ronceval Savaşı’nın ardından krallığı bağımsız bir krallık olarak tanıttı. Etrafındaki büyük devletlere rağmen diplomatik yollar ile hayatta kalmayı başardı. Hem Asturias hem de Kurtuba ile aile bağı kurarak Frenklere karşı bir savunma oluşturmuş oldu. Hatta bu aile bağları öyle bir şekle geldi ki Kurtuba’da 3.Abdurrahman döneminde yarımadada bulunan her kral (Leon ve Galiçya’da 2.Ordono, Kurtuba’da 3.Abdurrahman ve Navarra’da 1.Sancho Garces) Íñigo Arista’nın soyundan gelmekteydi.
2.Ordono 
3.Abdurrahman 
1.Sancho Garces
Ayrıca Kurtuba’nın zayıf dönemini fırsat bilerek topraklarını genişleten Navarra, 3.Abdurrahman döneminde kısa süren bir zayıflık dönemine girdi. Fakat 3.Abdurrahman’dan sonra halifelikte isyanların başlaması ve halifeliğin gerileme sürecine girmesi Navarra’nın tekrardan büyümesini hatta ulaşabileceği en büyük sınırlara ulaşmasını sağladı. Bu sınırlara ulaşmasındaki en önemli etken o zamanki kralları 3.Sancho Garces olmuştur.
3.Sancho Garces iyi bir yönetici olmasının yanında iyi bir komutandı. Ana amacı İber Yarımadası’ndaki tüm Hristiyanları birleştirip Müslümanları yarımadadan atmak olan bu kral, Reconquista sürecindeki en önemli isimlerden biri olarak kabul edilir. Hristiyanları toplamak için önce Kastilya kontunun kızı ile evlendi. Bir süre sonra Kastilya kontunun ölmesi ile kral naibi olarak kayın biraderinin yerine kontluğun başında yer aldı. 1027 senesinde kayın biraderi ölünce Kastilya kontluğu resmi olarak Navarra’ya katılmış oldu. Kastilya Kontluğu ile aile bağları kurmaya ek olarak ülkesini daha da genişletmek için Aragon Kontluğu’na ve Leon Krallığı’na saldırdı. Bu savaşlar sonucunda 1035 senesindeki ölümünde Navarra, batıda Leon’dan doğuda Barselona sınırına ve kuzeyde Pirene Dağları’ndan güneyde bugünkü İspanya’nın Zaragoza şehrinin ortasından geçen Ebro Nehri’ne kadar uzanan bir krallık oldu.
3.Sancho Garces’in ölümünün ardından Kastilya, Aragon ve Navarra olarak üçe bölünen Navarra Krallığı varlığını 17.yüzyıla kadar sürdürdü. Kastilya ve Aragon Krallıkları İspanyol İmparatorluğu’nun kurulmasını sağlayan iki krallık olduğundan dolayı Navarra’nın bölünmesi Reconquista’nın önemli bir dönüm noktası olarak düşünülebilir.
Kaynaklar:
- https://en.wikipedia.org/wiki/Kingdom_of_Navarre
- https://www.britannica.com/place/Kingdom-of-Navarre
- https://www.britannica.com/event/Reconquista
- https://en.wikipedia.org/wiki/Battle_of_Roncevaux_Pass_(824)
- https://en.wikipedia.org/wiki/Sancho_III_of_Pamplona
- https://en.wikipedia.org/wiki/Íñigo_Arista_of_Pamplona
- https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_Navarrese_monarchs
- https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_Asturian_monarchs
- Youtube. “Reconquista – The Full History.” https://www.youtube.com/watch?v=o9UnQa0m8pQ
Resim Kaynakları:
- https://www.mapsofworld.com/answers/geography/pyrenees-mountains/attachment/pyrenees-mountains-location/
- https://en.wikipedia.org/wiki/File:Marca_Hispanica_Longnon_806.png
- https://en.wikipedia.org/wiki/Kingdom_of_Navarre#/media/File:Map_Iberian_Peninsula_910-es.svg
- https://en.wikipedia.org/wiki/Íñigo_Arista_of_Pamplona#/media/File:Íñigo_Arista_de_Pamplona_01.jpg
- Aynı dönemde İber Yarımadasındaki Liderler
- 2. Ordono: https://en.wikipedia.org/wiki/Ordoño_II_of_León#/media/File:Ordono2.jpg
- 3. Abdurrahman: https://tr.wikipedia.org/wiki/III._Abdurrahman#/media/Dosya:Abd_Al_Rahman_I.png
- 1. Sancho Garces: https://en.wikipedia.org/wiki/Sancho_I_of_Pamplona#/media/File:Sancho_Garcés_I_de_Pamplona.jpg
- https://en.wikipedia.org/wiki/Sancho_III_of_Pamplona#/media/File:Don-sancho-el-mayor.-rizzi..jpg
- https://en.wikipedia.org/wiki/Sancho_III_of_Pamplona#/media/File:Map_Iberian_Peninsula_1030-es.svg
- https://en.wikipedia.org/wiki/Kingdom_of_Navarre#/media/File:Map_Iberian_Peninsula_1037-es.svg
