Bir diğer adı da ‘‘avcı salyangozlar’’ olarak bilinen deniz salyangozları oldukça zehirli olan su canlılarındandır. Deniz salyangozları koni biçimine sahip olup, yaklaşık 600 farklı türe sahiptir. Yaşam alanı olarak tropik ve ılık deniz ve okyanusları ve ayrıca mercan kayalıklarını tercih ederler. Besin kaynağı olarak ise küçük balıkları, solucanları ve yumuşakçaları kullanırlar. Suda oldukça yavaş hareket eden bu canlılar, hızlı avlarını yakalamak için zehirli zıpkınlarını kullanırlar. Salyangozlar 1.5 mm uzunluğundaki zıpkınlarını hızlı bir şekilde fırlatırlar ve avlarını vurarak zıpkının zehriyle etkisiz hale getirirler. Tüm sinir sistemi bu zehir etkisiyle çöken av hareketsiz kalır ve emme borusu vasıtası ile zehirli deniz salyangozu tarafından yutulurlar.
Bazı nörobiyoloji uzmanları deniz salyangozlarının ürettikleri bu zehri tıpta nasıl kullanabileceğini merak edip araştırmaya başlamışlardır. Yapılan araştırmalara göre deniz salyangozlarının zehrinin insan sinir hücrelerine kalsiyum geçişini engellediği ve bu sebepten ötürü ağrı ve acı hissini durduğunu saptanmıştır. Bunun sonucunda böyle kuvvetli bir ağrı kesicinin kanser ve AIDS hataları üzerinde kullanılabileceğini ortaya konulmuştur. Bu hastalıklara ek olarak kalp ve damar rahatsızlıklarına, Alzheimer, Parkinson, şizofreni ve epilepsi gibi bazı kas ve sinir sistemi hastalıklarının tedavisi üzerinde de etkili olabileceği ortaya çıkmıştır. Bu zehirlerden elde edilen ağrı kesicilerden bazıları morfinden bile 1000 kat daha etkili olduğu, herhangi bir bağımlılık yapmadığı ve yan etkisinin bulunmadığı da ayrıca tespit edilmiştir. Güney Kaliforniya Üniversitesi’nde yapılan araştırmalar sonucunda salyangoz zehrinin moleküler yapısı çözülmüş ve laboratuvar koşullarında ‘‘Ziconotide’’ adı verilen ağrı kesiciyi geliştirilmiştir. Bir yaralanma olduğunda bu ağrı kesici sinir sisteminin normal olarak çalışmasını sağlayarak, sadece acı sinyallerinin beyne ulaşasını engelliyor. Bütün bu gelişmeler gösteriyor ki aslında çoğu deniz canlısı, hatta dalgıçlarının bile korkusu olarak görülen zehirli deniz salyangozları tıpta çok etkili bir ağrı kesici görevini üstleniyor.
Kaynaklar:
[1]Bilim ve Teknik
