Ticaret olduğu sürece aracılar olmuştur ve olacaktır. Kârı azaltsa dahi, iş yapan insanların büyük bir kısmı onlara ihtiyaç duyar. Bu aracılar hiçbir şey üretmedikleri halde, sundukları hizmetle para kazanırlar. Hayatımızda, bilgi çağında değişen diğer şeyler gibi, argo tabiri sakalcılık olan aracılığın da internet dünyasında yerini almaması olanaksızdı ve aldı da.
Olayın ilginç tarafı ise, internetin sunabileceklerinin işin seyrini nasıl değiştireceği. Normal ticarette, örneğin bir süt şirketinin belli bölgelerde dağıtıcıları olur. Ege bölgesini bir dağıtıcı, Akdeniz’i bir diğeri alır. Bir şekilde herkes sistemden parasını kazanır. Ama internet gibi sınırların olmadığı bir mecrada tek bir aracı tüm piyasaya hakim olabiliyor ve bu olanak üreticiden daha büyük ve daha çok kazanan aracıları pazara sunuyor. Bir Çin şirketine göre garip ismiyle, alibaba’yı, 21,8 milyar dolar ile Wall Street’de dahi eşine az rastlanır halka arzı gerçekleştiren ve Çin’de internet üzerinde yapılan alışverişinde %80 pazar payı olan şirketi, artık hepimiz biliyoruz. O alibaba’nın piyasa değeri şuan 231 milyar doların üstünde. Dünya ekonomi liginde, 30 ve 40 arası sıralamaya sahip olan ‘’ülkelere’’ denk gelen bir rakam bu ve tek bir ürün üretmeden.
ÇEVİRİ: Uber, hiçbir araca sahip olmadan dünyanın en büyük taksi şirketi. Facebook, hiçbir içerik üretmeden dünyanın en bilinen medya sahibi. Alibaba, hiçbir ürüne sahip olmadan en değerli perakendecisi. Airbnb, hiçbir mülke sahip olmadan dünyanın en büyük konut sağlayıcısı.
Çiftçilerimiz sürekli aracılardan şikayet ederler ve haklıdırlar. Hakları devlet tarafından korunmazsa, ekonomik olarak aracılardan güçsüz durumda kalırlar. Ama daha önce hiç milyon dolarlar kazanan bir pop şarkıcısının bir albüm satıcısından şikayet ettiğini duydunuz mu? Eğer duymadıysanız, biraz daha yaşadığınız dünyada olanlarla ilgilenmelisiniz. Şayet Steve Jobs denen adam, huzur içinde yatsın, ortaya çıkarttığı iTunes ile milyon dolarlar kazanan bu yaramaz insanları kendi belirlediği fiyatlar ve kurallar üzerinden satış yapmak zorunda bıraktı.
Geçen gün yemeksepeti.com üzerinden verdiğimiz siparişte kurye ona site üzerinden yüksek puan vermemizi rica etti. Yemek sepetinde belli bir limitin altında kalırsa maaşından kesiyorlarmış. Siber sakalcılığın etkilerini uzandığı yerleri görebiliyor musunuz? Ayrıca bir Alman şirketi olan Rocket Internet’in yemeksepeti.com’u 1 milyar liraya alacağı konuşuluyor. Gerçekleşirse Türkiye internet piyasasının bu düzeyde ilk satışı olacak. Aynı zamanda ülkemizdeki internet piyasasının gelişim ivmesini tavana vurabilecek satışa da bir aracı yemek satım şirketi ile ulaşacağız.
Yemeksepeti.com’un, 2008 yılında kurulmuş Alman muadili
Anlatmaya çalıştığım konunun özeti, birinci görselde Tom Goodwin tarafından yapılmış: ”İlginç bir şeyler oluyor.”
Orhan
Kardeşim ellerine sağlık nefessiz okudum başarılarının devamını dilerim.