Bir Pazar sabahı, kahvaltımı yaparken televizyonu açtığımda Cüneyt Arkın’ın bir filmine rastlıyorum. Zaten televizyonu her açışınızda eski bir Türk filmine rastlamanız kaçınılmaz. Farkında olmadan kanalı çevirmiyor ve kısa bir süre filmi izlemeye dalıyorum. Filmin iki kahramanı da birer Türk pilot ve uzaylılara karşı mücadele ediyorlar. Her geçen saniye daha da manasızlaşan filmin en sonunda adına bakıyorum. Cüneyt Arkın’ın en meşhur filmlerinden biri: Dünyayı Kurtaran Adam. Daha sonradan öğreniyorum ki 1982 yılında çekilen bu film dünya sinema tarihindeki en kötü 100 film arasına girmeyi başarmış. Her ne kadar bu bir başarı mıdır başarısızlık mıdır tartışılacak olsa da böyle bir listenin varlığı da bana oldukça ilginç geliyor. Listeyi açıp baktığımda 4 tane daha Türk filmi olduğunu görüyorum. Listede 9. sırayı Emret Komutanım: Şah Mat, 45.sırayı Keloğlan Kara Prens’e karşı, 86.sırayı Hababam Sınıfı 3,5 ve 88. sırayı Büyü adlı film alıyor. Dünyayı Kurtaran Adam ise 28. sırada. Filmin yönetmeni Çetin İnanç’ın bile “Sıkıysa daha kötüsünü çekin” dediği film Macaristan’da Absürd Filmler Festivali’nde açılış filmi olarak da kullanılmış.
Peki Yeşilçam dediğimizde aklımıza hangi filmler gelmeli? Her ne kadar eski Türk filmleri günümüz gözüyle izlendiğinde bazen bize oldukça komik gelen, bazen sadece oturup eğlenmek için izlediğimiz filmler olsa da günümüz Türk Sineması’nın temel taşlarındandır. Bu dönemde Türk sinema tarihini değiştirecek birçok film yaratılmış, birçok oyuncu yetişmiştir. Nitekim günümüzde bile hala eskimeyen, tekrar tekrar izledikçe bile sıkılamadığımız Yeşilçam filmlerinin saltanatı hala sürmektedir. İşte sizler için derlediğim unutulmayacak Yeşilçam Kalsikleri:
Hababam Sınıfı Yeşilçam’ın asla unutulmayacak klasikleri arasında yerini çoktan almıştır. Rıfat Ilgaz’ın bugüne kadar Türkiye’de yazılmış en iyi mizah kitaplarından uyarlanan film hem tiyatroraya hem de sinemaya aktarılarak İnek Şaban’ıyla, Güdük Necmi’siyle, Tulum Hayri’siyle Türk Sineması’nda tam anlamıyla bir efsane olmuştur. Serinin ilk filmi Hababam Sınıfı’ndan sonra “Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı”, “Hababam Sınıfı Uyanıyor”, “Hababam Sınıfı Tatilde”, “Hababam Sınıfı Dokuz Doğuruyor” ve “Hababam Sınıfı Güle Güle” olarak devam eden seriye günümüzde yenilenmiş kadrosuyla çekilmiş üç film daha eşlik edeiyor: “Hababam Sınıfı Merhaba”, “Hababam Sınıfı Askerde”, “Hababam Sınıfı Üçbuçuk”. Filmin kemikleşmiş kadrosunda İnek Şaban rolüyle gönüllerde taht kurmuş Kemal Sunal, Hafize Ana rolüyle hepimizin anası olmuş Adile Naşit, unutulmaz Kel Mamut rolüyle Münir Özkul, Güdük Necmi ile Halit Akçatepe ve hafızalara kazınmış Beden Eğitimi hocası Badi Ekrem rolüyle Şener Şen bulunuyor. 1982’de Metin Serezli tarafından aynı zamanda müzikal olarak da sahneye konan Hababam Sınfı, günümüzde bile hala sinema tarihinin en yaramaz, en haylaz ama aynı zamanda bir o kadar da birbirine bağlı sınıfı olarak kabul görmektedir. Kimi eğlenceli sahnelerde hızlı, kimi hüzünlü sahnelerde yavaş tempoda çalan, Cahit Berkay’ın bestelediği filmin unutulmaz müziği de bizi kimi zaman güldürmüş, kimi zaman ağlatmıştır. Yeşilçam’ın efsaneleşmiş bu sınıfı herkesin kendi lise hayatından bir şeyler bulabileceği unutulmaz bir başyapıt olarak yerini korumaktadır.
Türk Sinema tarihinin en haylaz öğrencileri: Hababam Sınıfı
Yeşilçam deyince aşk olmadan olmaz. Hepimizin “Sevgi nedir, sevgi emektir.” repliğiyle hatırladığı Kırgız yazar Cengiz Aytmatov’un “Kırmızı Eşarp” adlı eserinden uyarlanmış yönetmenliğini Atıf Yılmaz’ın yaptığı Selvi Boylum Al Yazmalım, usta oyuncuları Kadir İnanır ve Türkan Şorayla, yine Cahit Berkay’ın bestelediği film müziğiyle Yeşilçam’ın unutulmaz aşk filmleri arasına girmiştir. Bir köylü kızı Asya’nın, büyük aşkı kamyon şöförü İlyas ve ona kol kanat geren Cemşit arasındaki -aşk ve sevgi arasındaki- seçimini anlatan film, başarısını şiirsel anlatımına ve replikleriyle içimizi titretebilmesine, güzel duygları seyirciye aktarabilmesine borçludur.
-Durursam bi daha kurtulamam.
+ Ziyanı yok gülüşü yeter bize.
– Yüreğim kaydıysa günah mı ?
+ Çamura saplansam yardıma gelir misin ?
– Elini tuttum sıcacıktı, yüreği elimdeymiş gibi…
+ Elinden tutuversem benimle gelir mi ?
– Seninim işte, alıp götürsene beni.
+ Elveda Asya, elveda selvi boylum, al yazmalım, elveda, bitmemiş türküm benim.
Türkan Şoray ve Kadir İnanır’ın unutulmaz filmi, Selvi Boylum Al Yazmalım
Yeşilçam’ın unutulmaz filmlerinden bir diğeri ise Şener Şen, Erdal Özyağcılar ve Füsun Demirel’in başrollerinde oynadığı Züğürt Ağa’dır. Türkiye’de feodalizmin çöküşü, kapitalizme geçişteki çarpıklıklar ve zorluklar, köyden kente göç kavramlarının işlendiği film, şehir hayatının acımasızlığyla yok olan insani değerleri işleyerek önemli bir toplum eleştirisi yapmaktadır. Filmde Şener Şen Haraptar Köyü’nün ağasıdır. Yağmur yağmaması ve kuraklığın başlaması üzerine köylüler ağanın ürünlerini alıp satar ve İstanbul’a kaçarlar. Ağa da topraklarını satarak İstanbul’a göç eder; fakat elinde avcunda ne varsa bitirir, karısı da evi terkeder. Ağa artık İstanbul’da ayakta kalabilmek için her türlü işi yapmaya başlar. Patates, domates satar sonunda ise en iyi bildiği işi yapmaya karar verir ve çiğ köfte satmaya başlar. Züğürt Ağa’nın hikayesi o dönemki Türkiye şartlarına genel bir bakış içermekte ve Yeşilçam’ın eğitici filmlerinden bir tanesi olarak yerini almaktadır.
Şener Şen’in başrolünde olduğu Züğürt Ağa filmi
Yeşilçam’da komediden aşka, aşktan toplumsal mesajlı filmlere bir yolculuk yaptık. Bu dönem, aslında daha sayamadığımz nice başyapıtlar yaratmıştır: Kapıcılar Kralı, Kibar Feyzo, Tosun Paşa, Köyden İndim Şehre, Ayşecik ve Ömercik, Bizim Aile, Banker Bilo, Neşeli Günler ve daha nicesi… Türk Sineması’nın başta Holywood’dan esinlenerek Yeşilçam olarak adlandırdığı bu dönem, zamanla kendi tarzımızı yarattığımız, birçok ödülün yanısıra “tarihin en kötü filmi” yakıştırmalarına da şahit olmuş; fakat yine de filmleri günümüzde hala büyük keyifle seyredilen bir dönem olmuştur.
