Simon Curtis’in yönetmen koltuğunda oturduğu, Helen Mirren ve Ryan Reynolds’ın başrollerini paylaştığı 2015 yapımı film, Türkiye’de de gösterime girdi bu hafta. Orijinal ismi Woman in Gold olan filmin en göze çarpan yönü, gerçek bir hikayeyi anlatması. Hikayenin başkahramanı Maria Altmann; aslında Viyana’da yaşayan Yahudi bir genç kadınken, Nazi rejimi sebebiyle; ailesini, arkadaşlarını ve bütün mal varlığını kaybedip Amerika’ya kaçmak zorunda kalmıştır. 60 yıl sonra, yanında genç ve tecrübesiz bir avukatla Avusturya’ya, kendi hakkını bir parça da olsa aramak için geri dönmeye karar verir. Ünlü ressam Gustav Klimt’in yengesinin portresini resmettiği tablo olan Adele Bloch-Bauer I (1907), yıllar önce Naziler tarafından çalınmıştır ve sonrasında da hikayesi biraz değiştirilerek Avusturya State Gallery’de sergilenmeye başlamıştır. Film aslında Maria’nın kendisiyle ortak kökenlere sahip avukatla, tabloyu geri almak isteme maceralarını anlatır. Maria ve avukat Randy, bu tablonun Avusturya’nın adeta Mona Lisa’sı haline geldiğinden ve onları zorlu bir yolculuğun beklediğinden haberleri yoktur.
Gustav Klimt, Avusturyalı sembolist bir ressamdır ve ‘Altın Safha (Golden Phase)’ olarak anılan dönemi, kendisinin olumlu eleştiriler aldığı ve başarılı olduğu dönemlerden biridir. Adele Bloch-Bauer I portresi ise bu safhanın en önemli ve en popüler portresi olarak anılmaktadır. Ressam bu portreyi 3 yılda bitirmiştir. Filmde de anlatıldığı gibi, Maria’nın çok sevdiği yengesi Adele resmedilmiştir bu portrede. Naziler tarafından el konulana kadar Maria’ların evinin duvarında asılı durmakta olan bu resim, yıllar sonra adeta Avusturya’nın sembolü haline gelmiştir. Maria’nın Randy ile Avusturya’ya gidişi; sadece bu portrenin peşine düşmelerine değil, aynı zamanda Maria’nın geçmişteki anılarının canlanmasına yol açacaktır. Maria’nın çocukluğundan, 20’li yaşlarındaki haline, hatta düğününe gideceğiz bu geri dönüşlerle. Randy ise; çok ünlü Avusturyalı bir bestecinin torunudur ve Maria gibi onun ailesi de, Nazi rejimi sırasında her şeylerini geride bırakıp Amerika’ya gitmek zorunda kalmışlardır. Yani bu Avusturya gezisi, Randy için de sıradan bir yolculuk olmayacaktır.
(Alttaki paragraf filmin gidişatına dair ipucu içerir.)
Randy en başta tablonun şu anki değerini öğrenip, sırf maddi sebeplerle davayla ilgilenmek ister. Sonrasında çalıştığı şirketin patronunun ondan davayla ilgilenmemesini istemesi üzerine, sırf bu davayla ilgilenebilmek için prestijli işinden istifa eder. Oysa ki bir çocuğu olması ve yeni bir bebek beklemelerine rağmen… Yani bu para odaklı adamın, Maria’yı tanıması ve Avusturya’da kökleriyle tanışmasının yarattığı değişimi film pek de iyi bir şekilde yansıtamamış. Hele Avusturya’da Soykırım Anıtı’nı ziyaret etmesinden sonra ağladığı sahne, son derece yapmacık ve bağlantısız durmuş. Filmde, Avusturya kötü, hırsız ve açgözlü bir ülke olarak gösterilirken; Amerika’nın özgürlük ve adeletin savunucusu olarak yansıtılma şekli de bana biraz abartılı ve komik geldi açıkçası. Bu yönden filmin bir parça propaganda olduğunu düşünebilirsiniz. Öte yandan, Helen Mirren’in oyunculuğu kesinlikle izlemeye değerdi. Filmde de bazı –nispeten daha önemsiz- olaylara çok yer verilmeyip, Maria ve Randy’nin bürokratik ve hukuki engellere karşı yaptıklarına ve tablolara geri almaya odaklanılmış. Mesela Randy’nin eşinin hamile olduğunu, filmdeki çok ufak detayla üstünden geçiliyor; ama bence bu filmin daha akıcı olmasını ve asıl meseleden sapmamasını sağlamış.
Senaryosunu gerçek bir hikayeden kurgulayan filmler, üzerimde her daim farklı bir etki bırakmıştır. Hikaye sona erip, gerçekte nelerin yaşandığını okuduğum satırlar, beni genelde uzun bir süre etkisinde bırakır. Filmde de olduğu gibi, Randy ve Maria, çok sevdiği yengesinin portresinin ona ait olduğunu ispat ettirir ve Maria ünlü portrenin New York’taki Neue Galerisi’nde sergilenmesine karar verir. Birçok ödüle davetiye çıkaran Helen Mirren’in oyunculuğu ve bu gerçek hikayeyi öğrenmek için filmi kaçırmamanızı tavsiye ederim.
[box_light]
Kaynakça:
http://www.sinemalar.com/film/226213/the-woman-in-gold
http://en.wikipedia.org/wiki/Portrait_of_Adele_Bloch-Bauer_I
[/box_light]
