Başlamadan önce önemli not: Bu yazı Bulut Atlası filmiyle ilgili spoiler içermektedir.
1850’li yıllarda Amerikalı bir noter olan Adam Ewing Pasifik Okyanusundan geçen bir gemiye biniyor. Bu gemide geçirdiği süre boyunca yaşadıklarını, tanık olduğu eşitsizlik ve haksızlıkları günlüğüne yazıyor.
Adam Ewing
1930’lu yıllarda besteci piyanist Robert Frobisher, ünlü bir bestecinin yanında çalışmak için Belçika’ya gidiyor. Orada Adam Ewing’in günlüğünü buluyor ve günlükte anlatılanlardan fizikçi erkek arkadaşı Rufus Sixsmith’e bahsediyor.
Robert Frobisher
1975 yılında gazeteci Luisa Rey, bir asansörde fizikçi Rufus Sixsmith ile tanışıyor ve kendini, kurmuş olduğu nükleer tesisin büyük risklerini örtmeye çalışan bir şirketin sırlarını açığa çıkarmaya çalıştığı bir davanın içinde buluyor.
Rufus Sixsmith ve Luisa Rey
2000’li yıllarda Luisa Rey’in hayatının anlatıldığı bir romanın taslak hali eline geçen kurnaz kitap yayıncısı Timothy Cavendish, yanlış insanları kazıklamanın sonucu olarak kendini bir huzurevinde hapis olarak buluyor ve oradan kaçma planları yapmaya başlıyor.
Timoth Cavendish
Timothy Cavendish’in komik hikayesinin bir televizyon programına dönüştürülmüş olduğu bir gelecekte Seul’de bir klon olan Sonmi 451, klonların köleleştirildiği bir sistemde yaşamayı reddeden bir örgüte katılıyor ve bunun için savaşmaya başlıyor.
Sonmi 451
Sonmi’nin putlaştırılmış olduğu kıyamet sonrası bir gelecekte ilkel bir kabile üyesi olan Zachry, onlardan çok daha ileri bir teknolojiye sahip olan başka bir halktan gelen ziyaretçi Meronym’e aradığını bulmasında yardımcı oluyor.
Zachry ve Meronym
Meronym ve Zachry aşık oluyorlar ve bundan yıllar sonra Zachry ateş başında torunlarına bu hikayeleri anlatıyor.
“Hayatlarımız sadece bize ait değil. Beşikten mezara kadar, diğerlerine bağlıyız geçmişten geleceğe.”
Tom Tykwer ve Wachowski Kardeşlerin imzalarını attıkları bu afallatıcı ama bir o kadar da büyüleyici yapımın içinde barındırdığı felsefelerden bir tanesi de bu. İzledikçe görüyoruz ki bu insanların hepsi birbirine bir şekilde bağlı. Bambaşka çağlarda yaşıyor olmalarına rağmen herkes yaptığı bir şey ile bir sonraki nesilden birinin hayatını etkiliyor. Düşündüğümüzde çok da mantıklı geliyor aslında; zaten geleceği oluşturan geçmişte yaşananların toplamı değil midir?
Bu noktada biraz “Kelebek Etkisi” denen olaydan bahsetmek istiyorum. Kelebek Etkisi’ni Edward N. Lorenz, hava durumu ile ilgili yaptığı çalışmaları sırasında buldu. En küçük bir sapmanın bile hava durumunu çok önemli ölçülerde etkileyebildiğini gören Lorenz, bu olayı “Dünya’nın bir ucunda bir kelebeğin kanat çırpması, diğer ucunda bir kasırganın oluşmasına neden olabilir.” şeklinde açıkladı. Lorenz’in baktığı, olayın bilimsel yönüydü; ama bilimsel olduğu kadar felsefi yönü de gelişmiş olan insanoğlu bu kuralı farklı şekillerde de yorumladı. Sonuç olarak ortaya çıkan da bu fikirdi; insanın yaptığı en küçük bir hareketin hem kendi hem de başkalarının hayatını ve geleceğini etkileyeceği fikri.
Bu fikrin tam olarak Bulut Atlası’nın ortasına yerleştirilmiş olduğunu görüyoruz: bizim tanık olduğumuz kadarıyla Adam Ewing’in seyahatiyle başlayan bu döngü, Zachry ve Meronym’in torunlarına kadar gidiyor. Film ilerledikçe, yaşanan her olayın bir önceki karakterin yaşamış olduğu bir başka olayın sonucunda olduğunu çözmeye başlıyoruz ve sonunda film bittiğinde her parça yerini bulmuş oluyor. Bir sürü küçük ayrıntı, büyük sonuçlar doğuruyor.
Tom Tykwer ve Wachowski Kardeşler
Size kısaca filmin çekilmeye karar verilme hikayesinden de bahsetmek istiyorum: Wachowski Kardeşlerden Lana Wachowski, V for Vendetta filminin çekimleri sırasında filmin başrol oyuncusu Natalie Portman’ın, David Mitchell tarafından yazılmış Bulut Atlası’nı okuduğunu görüyor. Portman’ın kitabı çok beğenmesi ve ısrarla tavsiye etmesi üzerine de Lana kitabı okumaya başlıyor. Kitabı çok beğendikten sonra erkek kardeşine de okutması sonucunda ikisi de kitaba hayran kalıp filmini çekmeyi akıllarına koyuyorlar. Yakın arkadaşları olan Tom Tykwer’ı da ısrarlarıyla ikna edip bu projeye başlıyorlar ve sonunda karşımıza Bulut Atlası’nı getiriyorlar. Bu hikayeye baktığımızda yine bir dizi küçük kararlar bütününün bugün birçoğumuzun bayılarak izlediği Bulut Atlası filminin yapılmasına vesile olduğunu görüyoruz. Örneğin, eğer Wachowski Kardeşler Natalie’nin tavsiyesini dinlemeyip kitabı okumasalardı, ya da Tom Tykwer bu projeye sıcak bakmayıp katılmayı reddetseydi; hatta Natalie o rafta o kitabı görüp alıp okumaya başlamasaydı belki de böyle bir film varolmayacaktı. Üzerine düşününce bu evrende her şeyin ne kadar kırılgan olduğunu fark etmemizi sağlayan bu Kelebek Etkisi’ni, dikkatli baktığımızda hayatımızın her yerinde görebileceğimiz de bir gerçek.
Filmin yapımına da kısaca göz atarsak, Tom Hanks, Halle Berry, Ben Wishaw, Doona Bae, Jim Broadbent, Hugh Grant, Jim Sturgess, James D’Arcy, Susan Sarandon ve Hugo Weaving gibi isimlerin yer aldığı oldukça geniş ve başarılı kadrosuyla, çok iyi bildiğimiz oyuncuları bile tanıyamamamıza, film bittikten sonra IMDB’ye girip “Aaa, o o muymuş!” dememize sebep olacak kadar başarılı makyaj ve kostümleriyle, muhteşem kurgusu ve senaryosuyla kült filmler arasında yerini almayı başarmış muhteşem bir film. Özellikle düşünceli hissettiğiniz, bir şeyleri sorgulamak istediğiniz bir ruh halinde olduğunuz bir zamanda izlemenizi kesinlikle tavsiye ediyorum.
Burada da ilgilenenlere Kelebek Etkisi ile ilgili, bu sefer The Curious Case of Benjamin Button filminden bir sahne bırakıyorum:
(NOT: Bu sahne filmden spoiler’lar içermektedir.)
Kaynaklar
http://www.psikolojiagi.com/kelebek-etkisi/
https://gizliilimler.tr.gg/Kelebek-Etkisi-ve-Kaos-Teorisi.htm
Sinema Dergisi
http://tuvaletkagidinanotlar.blogspot.com/2012/11/cloud-atlas.html
https://tr.pinterest.com/pin/410883165973232003/
http://www.filmmisery.com/cloud-atlas-reviews-silver-linings-playbook-reviews-tiff/
https://m.imdb.com/title/tt1371111/mediaviewer/rm3795955200
https://theferkel.co.uk/2014/05/01/cloud-atlas-movie-pictures-and-wallpapers/cloud-atlas-11/
https://theferkel.co.uk/2014/05/01/cloud-atlas-movie-pictures-and-wallpapers/cloud-atlas-38/
