Kontrbas denilince sizin de aklınızda sahnede genelde en arka kısımda yer alan, sahiplerinin yanlarında ufacık kaldığı veya her sahneye baktığınızda gözünüze ilişen bu çalgının nasıl taşındığı hakkında birtakım tahminlere sürükleyen bir görsel beliriyor mu? Diğer enstrümanlar yanındaki heybetli duruşundan dolayı çalgının bir o kadar güçlü olabileceği ve çıkarabildiği notalar bakımından kendi kendine yetmesi gerektiği düşüncesi gibi yanıltıcı düşüncelere kapılmanız hiç şaşırtıcı değil. Fakat açıkça söyleyebilirim ki bu devasa kontrbas hiç de sizin sandığınız gibi kendi ayakları üzerinde dimdik duracak güce sahip değil. Dahası, caz, klasik ya da etnik müzikte yer alan bazı özel seslerin çıkarılması haricinde diğer enstrümanlar ile yerinin kolaylıkla doldurulabiliyor oluşu onun hepimizin düşüncesindeki devasa görünüşünü ister istemez azaltıyor. Bizler bu çalgının görünüşünden dolayı her ne kadar hayranlıkla onu izlesek de onu daha yakından tanıyanlar maalesef bizlerle aynı düşüncelere sahip değil. Bunun nedeni ise kontrbasın çalınması güç olduğu için hakimiyet için insanın parmaklarının aralıklı, boyunun uzun ve kuvvetli olması gerektiği. Bunun yanı sıra, bulunduğu ortamın rutubetli veya sıcak olmaması gerekiyor. Kontrbasın tüm bu özel isteklerinden dolayı onu çalmayı başarabilenler büyük tutkularına rağmen şikayetlerini ifade etmekten hiçbir zaman kaçınmıyorlar. İşte bu tek kişilik gösteri de tam da bu şikayetleri temel alarak bir Devlet Orkestrasında kontrbas çalan bir memurun hayatı aracılığı ile seyirciye aktarılıyor.
Oyun klasik müzik bilgisi, kontrbas nedir, hangi tonları çalar, orkestradaki önemi ne kadardır gibi müziksel terimlerin ve durumların cevaplarını verirken aslında bunun alt metninde, insanın hayatındaki severek yaptığını sandığı o büyük seçimlerin, yeri geldiğinde sanki hiç istenmemiş veya seçilmemiş durumların ona nasıl eziyet olabileceği mesajını işlemeye çalışıyor. Dekoru minimal denebilecek şekilde tasarlanmış, bembeyaz sahnenin içerisinde yerini alan Devlet Tiyatrosunda çalan sıradan bir kontrbasçıyı canlandıran Olcay Kavuzlu, bu sade dekorun getirdiği avantajı kullanarak tüm dikkati kendi üzerine çekmeyi başarabiliyor. Hatta bazı zamanlar seyircilere yönelttiği sorular ve onlardan birtakım cevaplar beklemesi tek kişilik oyunun sınırlarında olağan dışı değişiklikler yapıyor. Oyun sırasında, “Kontrbas çalmanın müzik ile bir ilgisi yoktur, düpedüz kuvvet işi!” sözlerini salonda vurgulu bir şekilde Olcay Kavuzlu’nun sesinden duyduğunuz anda kontrbasın sıradan bir yaylı çalgı olmadığını hemen anlıyorsunuz. Oyun ilk olarak kontrbasın hantallığının ve çok fazla bakım istemesinin müzisyenler için yorucu bir durum olmasından bahsederek başlıyor. Daha sonrasında uzun yıllardır Devlet Orkestrasında gönülsüzce kontrbas çalmakta olan adamın hayatı üzerinden anlatım devam ettiriliyor. Karakterin iç hesaplaşması ve kendini değersiz bularak sorgulama eğilimi oyunu bir tiyatrodan daha çok, sesli bir günlük şekline sokuyor. Tüm bunların yanında oyuna heybetli bir enstrüman ismi verilip, oyun içerisinde müziğe yer vermeme olmaz değil mi? Zaman zaman karakter bazı notaları göstermek için kontrbası kullansa da, oyun sırasında plaktan dinlediğiniz klasik müzik ile karakterin heyecanlı cümleleri art arda sıralanıyor ve ortaya yaklaşık bir saatlik unutamayacağınız bir gösteri ortaya çıkıyor.
Kontrbas, Patrick Suskind tarafından yazılmış, çevirisi Hale Kuntay tarafından yapılmış en çok sahnelenen tiyatrolar arasında yer alan bu oyunun yönetmenliğini Metin Bilgin yapıyor. İlk olarak 1991-1992 yılları arasında oynanmaya başlayan oyun, 11 Ocak 1992 tarihinde prömiyerini yaparak seyirci ile buluşmuş. Şu an dördüncü değiştirilmiş versiyonu sahnelenen oyun, yirmi sekizinci sezonu ile seyirci karşısına geçmeye ısrarla devam ediyor. Eğer siz de Devlet Orkestrasında çalan sıradan bir devlet memurunun, kontrbas ile hayat ilişkisinin hangi yönde olabileceği konusunu merak etmeye başlamışsanız hemen İstanbul ve Ankara Devlet Tiyatroları sitesini bilet için ziyaret edebilirsiniz.
Bilet için: http://www.devtiyatro.gov.tr/DevletTiyatro/oyundetay/1232?a=kontrabas
Kaynakça:
http://barakafikir.com/izledigim-oyunlar-nasildi-3-kontrabas/
