9GAG: Bir Kültürün Patlaması

Son zamanlarda internette dolanan herkes duymuştur 9GAG’i. GAG denilen postlarla insanı eğlendiren, artık Facebook’tan Twitter’a her yerde postlarını görebileceğiniz bir internet devi. Neden bu kadar hızlı bir patlama yaşandı yayılmasında? Siteyi diğer sitelerden ayıran özellikler neydi? Bu sorulara verebileceğimiz birçok cevap var. Öncelikle bir istatistikle başlayalım.

Google Trends’de 9GAG’in aranmasının yükselişini rahat bir şekilde görebiliriz. Fakat site 2008’de kurulmuştur. Ray Chan 2008’de siteyi kurduğunda uzun bir süre bu yüksek hite ulaşamamış site. 9GAG adı ise bir sayfada 9 tane gag – post – olmasından kaynaklanıyor ama bu 8 Şubat itibariyle değişti ve bobiler gibi sitelerin de kullandığı gibi sayfayı kaydırma sürekli devam ediyor, sayfa kendiliğinden aşağıya yükleniyor. Sitenin tasarımından bahsedelim ilk önce: blog sayfasına benzer şekilde bir tasarımı var, postlar sayfayı önemli ölçüde kaplıyor. En yukardaki toolbar tarzındaki kısımda arama yapmanıza imkân veren ve rastgele gezmenizi sağlayan araçlar var. Resimlere tıklayarak başka bir modda resimleri tek tek gezebilme şansınız var blog gibi aşağıya okumayı seçmeyenler için. Bu postların altında yorum kısmı var ki 9GAG sizi en iyi yorumu yapmanız için teşvik ediyor bir yandan da. Sitenin Vote – Trending – Hot sayfaları var, aslında belki de en iyi uygulamalarından biri, iki yönden işe yarıyor; biri, siteye ilk girdiğinizde hot sayfası karşınıza çıkıyor burada en iyi olan gagleri görüyorsunuz; çünkü vote sayfasında elemeden geçen gagler,  trending’den de başarıyla çıktıklarında bu sayfada görünüyorlar, yani sizi karşılayan birçok insanın komik olduğuna kanaat getirdiği gagler. Bu da siteye giren insanları tutmada çok yardımcı oluyor. Bu siteye kısa bir süre ayıranlar burayı kontrol edip çıkıyorlar. Trending biraz daha boş zamanı olanlara ve daha çok bu gaglerin çıktığı yeri, kültürü bilenlere hitap ediyor. Kendi gözlemim olarak trending’de gezerseniz hot’a çıkmadan birçok gag’i önceden görüp hot’a bakma ihtiyacı hissetmiyorsunuz; fakat bazı gagler inanılmaz hızlı hot’a çıkıyor onlar için geçerli değil bu durum. Vote ise ancak kayıt olanlara açık; burada asıl eleme işlemi gerçekleşiyor ve genelde gagleri hazırlayan insanlar birbirinin gaglerini oylayarak onları trending’e taşıyor. Trending’de oylayan kitle vote’a nazaran daha genel. Bu sistem 9GAG ilgisine göre insanların doğru sayfada sıkılmadan gezebilmelerini sağlıyor.

Başarılı tasarım tabii ki bir sitenin bu kadar yükselmesini açıklamaz. Asıl konu içerik. Evet, belki de birçok insanın bildiği internet fenomenlerini çok iyi bir şekilde kullanıyor 9gag; ama bunun yanında rage faceleri kullanması belki de onun en büyük artısı oldu bu başarısında.

Bu rage facelerden özellikle en çok bilineni “trollface”. Bunlar çeşitli duyguları anlatmak için kullanılır. Türkiye’de 9GAG’in trollleme dediğimiz bir çeşit kızdırma alaya alma olayının kaynağıymış gibi görünse de bu yanlıştır. 9GAG, trollemeyi postlarında eğlence amacıyla kullanır; fakat sadece rage face olmasından kaynaklanan ve komik olduğu içindir bu. 9GAG’de sadece bu kültür yoktur. 9GAG kültür olarak “nerd” kültürü dediğimiz şeye çok daha yakındır. Bahsettiğimiz bu kültür, küçüklüğünü Pokemon izleyerek geçirmiş, bilgisayar oyunlarına çok alışkın, Lord of the Rings ya da Star Wars’taki sahneleri çok iyi bilen, Harry Potter’ın her kitabını okumuş, Justin Bieber’dan nefret eden insanların oluşturduğu bir gruptur. Zamanını bilgisayar başında geçirmeyi seven kişilerdir. 9GAG’in de kendini tanımlarken kullandığı şekliyle genelde mühendislik gibi zor ve bilim tarafı daha yoğun olan işleri seçmiş insanlardır. 9GAG’in ilk olarak kullandığı bütün gaglerde bunların izlerini rahatça gözlemleyebiliriz. Twilight’tan ve “Comic Sans” yazı tipinden nefret etmeleri, Nutella’yı sevmeleri de diğer bir ortak özellikleridir. Tabii, bunlar bütün herkes için geçerli değildir; fakat 9gagger olmak içinde bunları da barındırır. Bunlar dışında çok geniş bir terminoloji oluşturmuşlardır. Bilmeyenler ve bu tip şeylere aşina olmayanlar için anlaması zor birçok gag bulunur sitede. Ayrıca bazen yaptığı göndermeler çok fazla dizi ve film bilgisi gerektirebilir.

9GAG uzun süredir aynı şekilde düşünen bu insanların buluştuğu ortamdır; aslında popüler kültür dediğimiz Twilight’la beslenen, her gün partilere giden, disko müzikleri dinleyen o insanlardan olmak istemeyen ve kendini başka özelliklerle tanımlayan kitleyi sonunda bir yere toplamayı başarmış bir sitedir.  Aslında kendi geliştirdiği terminoloji ve kullandığı kalıplar incelediğinde nasıl bir kültür olduğu çok rahat anlaşılabilir. Bu kültür artık karşımızda bir akım gibi durmaktadır, bundan sonra da birçok kişinin hayatını etkileyeceği aşikârdır. Kendimi bir 9GAGger olarak niteleyebileceğimden -her ne kadar son zamanlarda bozulmalar olsa da- 9GAG’i ve yarattığı atmosferi gerçekten çok beğeniyorum.

Daha fazlası için: http://www.9gag.com/