İki gün önce, Arabesk müziğin önde gelenlerinden Müslüm Gürses’i, nam-ı değer Müslüm Baba’yı kaybettik. Müslüm Gürses, ülkemizde var olan arabesk kültürünün oluşumunda ve yaygınlaşmasında önde olan diğer 3 babadan (diğerleri Orhan Baba ve Ferdi Baba) biriydi. Peki, diğer esas konumuza gelirsek, tam olarak arabesk kültür nedir ve neden doğmuştur?
Orhan Gencebay
Arabesk kültür, adından dolayı tam olarak Arap kültürü diye tanımlamak zor. Fakat bu kültüre bildiğimiz Türk kültürü demek de yanlış olur. Çünkü Arabesk müzik, bildiğimiz Türk Halk müziğinden çok uzakta bir müziktir. Genel tanıma bakacak olursak, doğu ile batı sentezi denilebilir. 1980’lerde artan köyden kente göç ve askeri darbenin getirmiş olduğu baskı ve ezilmişlik hissi, Arabesk kültürünün, bütün ülkece önlenemez yükselişine sebep olmuştur. Genelde, üzüntülü hatta halk arasında tabir edilen şekliyle, ‘damardan’ şarkılar üretmiş ve bu yüzden de maddi sıkıntı çeken insanlar tarafından Arabesk müzik sahiplenilmiştir. Bir diğer deyişle, Arabesk müzik ezilmişlerin sesidir ve eğer arabesk müzik dinleyecek olursak, o ezilmiş halkın sorunlarına da tanıklık edebiliriz. Kanımca, dinleyenlerin Müslüm Baba, Orhan Baba ve Ferdi Baba lakabı takmalarının nedeni de budur çünkü halk arasında baba lakabı dert ortağı olan insanlara verilir ve bu müzisyenler yaptıkları acılı şarkılar ile halkın ezilmişliğini dile getirip onların dertlerine bir ses olmuşlardır.
Diğer yönden baktığımız vakit, 1926’dan 1976’ya kadar okullarda uygulanan Türk Musikisi yasağı, bu kültürün oluşmasında yardımcı olmuştur. Kanımca, bu yasak resmen Türk müziğine vurulmuş en ağır darbedir. Bu yasaktan dolayı oluşmuş kültürel boşluğu, doğu – batı sentezi diye tabir edebileceğimiz Arabesk kültürü doldurmuştur. Bundan dolayı, Türk musikisinden habersiz yetişen çağdaş cumhuriyetimizin çağdaş gençlerinin, zamanla müzik meraklarını Arabesk müzik ile gidermelerini olağan karşılayabiliriz.
Ferdi Tayfur
Kimileri Arabesk müzik dinleyenlere “kıro” der, kimileri de vatan hainliği ile suçlar. Ben prensip olarak, bir kültürü aşağılanmasına karşıyım. Her ne kadar, Arabesk müzik yâda kültür sonradan ekonomik yâda politik nedenlerden dolayı oluşmuşsa
da, siz gene de siz olun insanların suçlamalarına aldırış etmeden bu müziği dinleyin ve halkınızı inkâr etmeyin. Çünkü onların ezilmişliğini ve sorunlarını anlamak ancak onların yaptıkları müzikleri dinlemekten geçer.
