Ulucanlar Cezaevi, 81 yıllık faaliyet süresi içinde İskilipli Atıf Hoca, Deniz Gezmiş, Necdet Adalı, Hüseyin İnan ve Mustafa Pehlivanoğlu’nun da bulunduğu 19 kişinin idam edilmesiyle tanınıyordu. Altındağ Belediyesi, birçok insanın unutmak istediği bu mekânı, aynı aslı gibi dizayn ederek “hoparlörlerinden çığlık seslerinin” duyulduğu, koğuşlarda balmumundan yapılma mahkûmların bulunduğu, o günlere yaşamak isteyenlere bir süre için de olsa “mahkûmluğu yaşatacak” tecrit odalarının yer aldığı müzeye dönüştürdü. Nihayetinde, Adalet bakanlığı, Ankara Barosu ve Mimarlar Odası arasında imzalanan protokol çerçevesinde restorasyonu yapılarak müze haline getirilen “Ulucanlar Cezaevi” Haziran 2011’de Ankara’da ziyarete açıldı.
Cezaevi avlusundaki mahkûmların dilek ağacının dallarına ise bir dönem Ulucanlar’da tutuklu kalan Necip Fazıl Kısakürek, Nazım Hikmet Ran, Muhsin Yazıcıoğlu, Osman Bölükbaşı, Osman Yüksel Sedengeçti, Bülent Ecevit, Fakir Baykurt, Hüseyin Cahit Yalçın, Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan, Hüseyin İnan, Ali Bülent Orkan, Mustafa Pehlivanoğlu, Fikri Arıkan, Cevat Şakir Kabağaçlı, Yılmaz Güney, Necdet Adalı, Erdal Eren’e kadar bir çok ismin fotoğrafları asıldı.
Aslına uygun şekilde düzenlenen cezaevi koğuşlarına ve tecrit odalarına balmumundan yapılan 22 mahkûm heykeli yerleştirilirken, müzenin koridorlardaki hoparlörlerinden tecrit odalarındaki işkenceleri yansıtan çığlık sesleri yankılanıyor.
Müze’de başka neler var?
- Balmumundan 22 mahkum heykeli
- Koridorlarda hoparlörlerden tecrit odalarındaki işkenceleri yansıtan çığlık sesleri
- Yolu Ulucanlar’dan geçen kişilerin eşyaları, mahkeme tutanaklarının bulunduğu kütüphanesi
- Deniz Gezmiş’in kendi el yazısıyla Roma hukuku ders notları, sigarası ve üzerinden çıkan paraları, Yusuf Aslan’ın atkısı, Hüseyin İnan’ın idamın ardından üzerinden kesilerek çıkarılan fanilası, Muhsin Yazıcıoğlu’nun namaz takkesi, seccadesi, süveteri gibi kişisel eşyalar
- Film platoları,
- Açık hava fotoğraf sergileri
- Avlularında duyulan seçilmiş cezaevi türkü ve şiir sistemi, hamamı,
- Ziyaretçi görüş mahalli,
- Hatıra ürünleri satış bölümü,
- Orijinal darağacı ve orijinal yağlı urgan,
- Mahkûmların yazdıkları orijinal duvar yazıları,
