‘Endüstriyel futbol’ sözüyle, futbolun havasını az çok solumuş herkes, özellikle son yirmi yılda, sık sık karşılaşıyor. Akademi için de bu endüstriyelleşme süreci, futbolun sosyo-ekonomik açıklaması açısından oldukça geniş ve önemli bir kaynak. Kısaca, futbolun endüstriyelleştiği bir gerçek… Bunun yanında, bir de futbolun doğasının getirdiği sorunlar eklendiğinde, oyunun sevdalıları için yeni arayışlar kaçınılmaz hâle geliyor. Bu arayışlardan bir tanesi de Üç Taraflı(Three Sided) futbol…
Üç taraflı futbol sahası diyagramı
Üç Taraflı Futbol, isminden de anlaşılacağı üzere geleneksel futbolun üç takımla oynanan bir şekli. Geleneksel futboldan farklı olarak, her takımın sahip olduğu beşgen parçaların birleşiminden oluşan altıgen bir saha üzerinde oynanıyor ve oyunu en çok gol atan değil; en az gol yiyen takım kazanıyor. Bu yüzden düşman ve müttefik, oyun içinde sık sık değişiyor. Devam eden sınıf mücadelesi sürecinde hakemi devlet ve medyanın bir aygıtına benzeten Üç Taraflı Futbol, geleneksel futbolun çatışmacı ve bi-polar yapısını bozma amacındadır.
Üç Taraflı Futbol, 1962 yılında Danimarkalı situationist sanatçı ve yazar Asger Jorn tarafından kişinin klasik futbol algısını parçalamak ve diyalektiğe dayalı batı-mantıksal düşünce sisteminin üstesinden gelmek için triolectics olarak adlandırdığı düşünceyi açıklamak için geliştirilmiş. Jorn’a göre diyalektiğin onlar-biz, dost-düşman ilişkilerine dayanan mantığı (Jorn’a göre geleneksel futbol diyalektiği açıklayan en iyi metaforlardan biridir.) ilga edilmelidir. Bunun yapmanın yolu da, üçüncü bir etken geliştirmekle olacaktır. Böylece, yeni işbirlikleri yapılacak ve stratejik hamleler üzerine kafa yorulacaktır.
Daha sonra Luther Blisset tarafından İngiltere, İskoçya, İtalya, Sırbistan, Polonya ve Avusturya’da üç taraflı futbol ligleri kurulmuşur. Oyunun bilinen ilk maçı da 28 Mayıs 1993 tarihinde London Psychogeographical Association tarafından, Glascow Anarşist Yaz Okulu’nun bir parçası olarak, organize edilmiştir. Oyunla alakalı en dikkat çekici etkinliklerden birisi 2 Mayıs 2010’da Birleşik Krallık Genel Seçimleri yaklaşırken her takımın siyasi bir grubu temsil ettiği Haggerston Park’ta düzenlenen maçı, işçi sınıfı temsil eden Philosophy Football FC, Muhafazakarlar(2) ve Liberal Demokratlar’a(3) karşı hiç gol yemeden kazanmıştır. Türkiye’de ise ilk maç 14 Eylül 2013’te 13. İstanbul Bienali kapsamında InEnArt tarafından organize edilen Philosophy Football FC(İngiltere), Dynamo Windrad(Almanya) ve Ayazma FC(Türkiye) takımları arasında Kadir Has Üniversitesi’nde oynanmıştır. Maçı eşcinsel olduğu için TFF’nin görevine son verdiği Halil İbrahim Dinçdağ yönetmiştir.
[box_light]
Kaynaklar:
1) http://en.wikipedia.org/wiki/Three_sided_football
[/box_light]
