Rus Devrimi, Bolşevik Devrimi, Ekim Devrimi, Kızıl Devrimi gibi çeşitli isimlerle anılan Bolşevik İhtilali, Fransız İhtilali’nden sonra dünya tarihinin en önemli ihtilali olarak gösterilmektedir. 1721 yılında kurulup, 1917’deki Rus Devrimi‘ne kadar var olmuş olan Rusya İmparatorluğu’nun, Sovyetler Birliği olarak “süper güç” haline gelmesini sağlayan bir ihtilal. Dünya’ da ki tüm başkaldırılarda olduğu gibi bir ezilmenin sonucu ortaya çıkan bu patlak, nedenleri ve sonuçlarıyla tüm Dünya’yı etkiledi. Bir dönemin ipi çekildi ve yeni bir rejimde dünyanın ilk Marksist İşçi İmparatorluğu olan Sovyetler Birliği doğdu.
On yedinci yüzyıldan itibaren ele geçirdiği topraklarla Çarlık Rusyası devasa bir imparatorluğa dönüşmüştü. Lakin 1917’ye gelindiğinde Çarlık rejimi için tehlike çanları çalmaya başladı. Birinci Dünya Savaşı’nın baş aktörlerinden biri olan ülke, savaşın birçok cephesinde hezimete uğramıştı. Ülke modern savaş teknikleriyle başa çıkacak donanımdan yoksundu. Az gelişmiş ve kötü yönetilen ekonomi, asırlardır halkı canından bezdiren baskıcı Çarlık rejimiyle birleşmiş, olası bir devrim için ideal şartlar oluşmuştu. Halk burnundan solur durumdaydı. Bir kıvılcım, ortalığı yangın yerine çevirebilirdi…
Düşmandansa açlık ve sefaletle savaşan askerlerden, uzun zamandır kendilerini insan yerine bile koymayan bir sistem adına savaşması bekleniyordu. 1917’de tavan yapan büyük kıtlığın tüm ülkeyi tehdit eder hale gelmesinin ardından 1917 Şubatı’nda halk sokaklara döküldü. Grevler patlak verdi. Ordu da ufaktan ufağa başını işçilerin çektiği grevcilerin safına geçmeye başladı. Çar II. Nikolay topun ağzına gelmişti. Grev dalgası kısa zamanda şiddete dönüştü. Çar’ın ayaklanmaları bastırma emrini verdiği ordu da halkın safına geçti. Başkent işgal edildi, Çarlık hükümetine dair ne varsa yerle bir edildi. Her yerde İşçi Konseyi manasına gelen Sovyetler kuruluyordu. Başlangıçta komünistler, bu işçi meclislerinde çoğunluğa sahip değildi.Lakin durumları değiştiren bir kişi vardı. Almanya’da sürgünde olan Lenin’in Rusya’ya dönmesiyle Komünist Parti canlandı ve tekrar faal hale geçti. 28 Şubat 1917’de Lenin ve yandaşlarının azınlık olarak kaldığı işçi konseylerinin desteğiyle parlamento, (Duma) ülkenin yönetimini resmen üstlendi.300 yıllık çarlık rejiminin ipi çekilmiş oldu.
lulushin.livejournal.com
Buna rağmen yeni oluşan rejim Birinci Dünya Savaşı’na devam edilmesini istiyorken ,Lenin ve yandaşları savaşa katiyen karşıydılar.Lenin’in yakın arkadaşı ve devrimin motoru olan Troçki’nin olağanüstü organizasyon yeteneğiyle azınlık kanadı(Bolşevikler) çoğunluk kanadının (Menşevikler) etkisini kırdı ve Sovyetlerin Birliği’nin hakimiyetini ele geçirdi. Lenin ve Troçki, başkent sokaklarını doldurdu ve savaş karşıtı ateşli kitleleri ‘ekmek, barış ve sosyalizm’ içerikli nutuklarla coşturdukça coşturdu. Ekim ayı geldiğinde ülkenin dört bir yanındaki işçi organizasyonlarında Bolşeviklerin sözü geçiyordu.
24-25 Ekim 1917 gecesi Bolşevikler, tüm önemli hükümet binalarına ve birimlerine el koydu. Bütün birlikler başkentteki Kışlık Saray’a ve hükümet binalarına saldırdı, kim varsa alaşağı edildi. 25 Ekim’de Troçki, resmen Çarlık Rusya’nın öldüğünü ilan etti. Yeni bir Bolşevik hükümeti kurulmasına karar verildi. Çarlık Rusyası tarih sahnesinden çekilmiş, Sovyetler Birliği’ne giden macera başlamıştı…
Lenin liderliğinde bir avuç komünist entelektüele ilham oldular ve bir düzeni değiştirdiler. İşte akılda kalan sonuçlarıyla ve Dünyada değiştirdikleriyle Ekim Devrimi:
-
Çarlığın yıkılmasının ardından kurulan yeni hükümet I. Dünya Savaşı’ndan çekildi. 1918 Mart’ında imzalanan Brest Litovsk Antlaşması’yla Ukrayna ve Batı Rusya’nın bazı bölgeleri Almanya’ya, 1978’de ele geçirilen Kars, Ardahan ve Iğdır’da Osmanlı İmparatorluğu’na geri verildi.
-
Çarlığın yıkılmasından sonra yapılan ilk seçimleri kaybeden Bolşevikler, parlamentoyu dağıttı. 1918’de iç savaş patlak verdi. Bolşeviklerin, kırmızı bayraklarından dolayı ‘Kızıllar’ olarak isimlendirildiği bu savaşın karşı safında Menşevikler ve Çar taraftarlarının oluşturduğu ‘Beyazlar’ vardı. Üç yıl süren savaşı Kızıllar kazandı ve Sovyetler Birliği kuruldu.
-
Kızıllar’ın gizli servisi Çeka, iç savaş sırasında 7000 Beyaz’ı öldürerek estirdiği terörle iç savaşın kazanılmasında önemli bir rol oynadı. Çeka ünlü Rus gizli servisi KGB’nin de atasıydı.
-
Bolşevikler, Çar hayatta olduğu sürece devrimin tehlikede olduğunu düşünüyordu. Çar II. Nikolay ve tüm ailesi Lenin’in emriyle katledildi. Çar ailesinin izleri tamamen silindi.
-
Dünya Savaşı’ndan çekilmesine neden olduğu için Osmanlı’yı rahatlattı.Osmanlı kaybettiği bazı toprakları geri aldı.Ayrıca yeni Sovyet Devleti ile yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti arasındaki ilişkiler olumlu oldu.
Kısacası Ekim Devrimi’nin çocuğu olan Sovyetler Birliği 70 yıl boyunca yayılmacı ideolojisi ve de nükleer gücü ile dünyayı diken üstüne oturttu.Dünyanın ideolojik olarak ikiye bölünmesine neden oldu; komünist devletlerin sahneye çıkmasında başrol oynadı.Dünyanın gidişatını yakından etkiledi.
Kaynakça
http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/18/1575/17090.pdf
http://www.devrimci-genclik.org/Kitap/Nisan%20Tezleri%20ve%20Ekim%20Devrimi-%20Lenin.pdf
Edward Hallett Carr – Bolşevik Devrimi
https://line.do/tr/tarihi-degistiren-gunler-i-bolum/7d5/vertical
Enes Karataşcıoğlu
Güzel bir içerik, akıcı bir anlatım