Afganistan’ın talihsiz bir yakın tarihi olduğu yadsınamaz. Ülke son otuz yılda, önce Sovyet birlikleri, daha sonra da ABD öncülüğündeki uluslararası birlikler tarafından işgal ediliyor. Bu iki işgalin arasındaki dönemde ise Taliban tarafından yönetiliyor.
Taliban’ın Afganistan’da açtığı yara büyük. 2011’de Trustlaw tarafından yapılan bir oylamaya göre, bugün bile dünyada kadın olmak için en tehlikeli yer Afganistan.(1)
Taliban Rejimi Altında Kadınların Dondurma Yemesi Yasaktı:
TED konuşmacılarından Eve Ensler anlatıyor, Taliban zamanında devrimci kadın örgütü (RAWA) aracılığıyla çarşaf giyerek Afganistan’ı ziyaret etme şansını yakalamış. Kadınların hiçbir şekilde eğitim yahut çalışma haklarının olmadığını kişisel olarak da gözlemleyen Ensler karşılaştığı ilginç bir yasaktan bahsediyor konuşmasında; dondurma yeme yasağı. Ama bilirsiniz, yasaklar aslında öyle korkak öyle geçiştirici ve öyle haksızdır ki; özgürlük uğruna delinmeye mahkumdurlar. Afgan kadını için de durum böyleymiş, Eve Ensler’i perdelerle kapalı vanilyalı dondurmacıya götürmüşler. Kadınların çarşaflarının altından gizli gizli dondurma yeme mekanıymış burası. O zamana kadar gerçek hazzın ne olduğunu hiç anlayamamışım diyor Ensler.(2)
Taliban Rejimi Altında Beyaz Pantolon Giymenin Bedeli Sokak Ortasında Kamçılanmaktı:
Yeni Güney Galler’deki Uluslararası Af Örgütü’nün düzenlediği bir panelde Wazma Frough anlatıyor, Kabil sokaklarında babasıyla birlikte yürürken büyük bir kalabalığın bir şeyler izlemekte olduğunu görüyor. Bir kadının bitmek bilmeyen çığlıklarını duydukça merakı kabarıyor kalabalığa doğru yaklaşıp ne olduğunu görmeye çalışıyor. Sonra bir kadının vahşice kamçılandığını görüyor ve soruyor yanında duran kişiye, “yahu ne yapmış bu kadıncağız?” Yanındaki adam cevap veriyor; görmüyor musun beyaz pantalon giyiyor. Beyaz giymek hem Taliban’ın rengi olduğundan (bir kadın giymeye nasıl cürret edebilir) hem de tahrik edici bulunduğundan yasaklanmış. Daha sonra konuşan adam Frough’un yalnız olduğunu fark ediyor ve soruyor “sana kim eşlik ediyor?”. Frough babasını kaybettiğini fark ediyor ve telaşa kapılıyor, neyseki kalabalıktan sıyrılıp babasını bulmayı başarıyor.(3)
Bunlara benzer daha yüzlerce gülünç yasağın korkunç anılarını taşıyor Afgan kadınları. Onarılması zor elbet tüm bu yaşananların. “Özgür Dünya” liderlerinin zamanında Soğuk Savaş zaferi uğruna gericileşmesini umursamadığı ve hatta desteklediği Afganistan’a, bugün kucak açması tiksindirici elbet. Bu yüzden de Afgan kadınlarının özgürlük mücadelesi ancak Frough gibi cesur Afgan kadınlarının samimi çalışmaları yahut Eve Ensler gibi Afganistan dışında, konuya ilişkin duyarlılık ve empati yaratan diğer aktivistler çoğaldıkça başarılı olacaktır.
Afgan sanatçı grafitisinin önündeki çöpleri temizliyor
Referanslar:
1.http://www.trust.org/item/?map=trustlaw-poll-afghanistan-is-most-dangerous-country-for-women/
2.http://www.ted.com/talks/eve_ensler_on_happiness_in_body_and_soul.html
3.http://www.eventfinder.com.au/2013/afghan-women-are-fighting-for-their-rights-how-can-we-help/sydney/parramatta
