(Çok şükür!)
51 gün süren İsrail zulmü, nihayete erdi. Mısır’da yapılan görüşmeler, Gazze’deki direniş gruplarının İsrail’le kalıcı ateşkes yapmasıyla sonuçlandı. 7 Temmuz’dan beri İsrail’in düzenlediği saldırılarda çoğu sivil 2142 Filistinli öldürüldü, 11 bin 100 Filistinli yaralandı. İsrail tarafında ise can kaybı 69.
Salı günü saat 19.00 itibariyle yürürlüğe giren anlaşma, iki aşamadan oluşuyor. İlk aşamada, ivedi şekilde karşılıklı silahlı eylemler sona erdirilip, Gazze’ye insani yardım ve inşaat malzemesinin girmesine izin verilecek. Mısır, Refah sınır kapısını açacak ve Filistinlilerin bu sınır kapısıyla olan münasebetinden Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas sorumlu olacak. Gazzeli balıkçıların sahilden 6 mil ötesine kadar balıkçılık yapmasına izin verilecek. Daha önce bu rakam yalnız 3 mildi.
Bunların yanında bazı hususlarda uzun süreli görüşmeler de ateşkese dâhil edildi. Bu ikinci kısım, Filistinli mahkûmların salıverilmesi, Gazze’de bir limanın inşa edilmesi, Arafat Havaalanının yeniden inşası ve Filistinli 40.000 devlet memurunun maaşlarının ödenebilmesi için para akışına yeniden izin verilmesini içeriyor.
Anlaşma sonrası Mahmud Abbas, ateşkeste emeği geçenlere teşekkür ederken, Hamas sözcüsü Sami Ebu Zuhri, bunu “Gazze’nin zaferi” ilan etti. Hamas lideri Halid Meşal, Başbakan Erdoğan’a son durumla ilgili bilgi verirken, gerek Türkiye’de gerek diğer Müslüman coğrafyalarda Gazzelilerin bu satırların yazıldığı saatlerde yapmış olduğu kutlamaların getirdiği sevinç ortamı hâkim.
Ateşkesle birlikte onca ölüm görmüş Gazzeliler sevinçle sokağa döküldü.
İsrail’de ise yapılan bir araştırmaya göre kendisine duyulan güvenin %38’e kadar düştüğü Başbakan Netanyahu’ya duyulan ortak bir öfke mevcut. Sol-liberal kesimler bu anlaşmanın savaşa gerek kalmadan da yapılabileceğini söyleyip eleştiriler yöneltirken, sağ-milliyetçi kesimse savaşın Hamas’ı tam anlamıyla yok etmeden sona erdirilmesine öfkeli.
Peki, bu ateşkes anlaşmasını nasıl değerlendirmeliyiz?
Her şeyden önce, anlaşmayla Gazze’deki direnişin amacının tam olarak gerçekleşmemiş olduğunu söylemek gerek çünkü gerek Hamas, gerekse İslami Cihad bu 51 gün süren savaşın nihai amacının Gazze işgalini sona erdirmek olduğunu söylüyordu. Görünüşe bakılırsa bu hedef “kısmen” gerçekleşmiş görünüyor çünkü, İsrail’in Gazze ablukasını hafifletmek haricinde genel bir icraati yok. Yani işgalin sona ermesi gibi bir durum söz konusu değil.
Öte yandan, anlaşmanın Filistinliler açısından getirdiklerini de göz ardı etmemek lazım. İlk olarak uzun zamandır giriş-çıkışına izin verilmeyen inşaat malzemelerine bu anlaşmayla izin verilmesi, Gazzelilerin yeniden yurtlarını inşa etmesi için çok büyük bir kazanım. Okulları ve hastaneleri bile vurmaktan çekinmeyen bir İsrail’e karşı, direnişin silahsız kısmını devam ettirebilmek adına burası önemli bir nokta.
İkinci olarak, Gazzeli balıkçıların balık tutmalarına izin verilen alanın iki katına çıkarılması da yine, özellikle gıda sıkıntısı çeken ve yardıma muhtaç Filistin halkının yükünü biraz olsun hafifletecek mahiyette.
En önemli nokta olarak, İsrail’in bu savaşı çıkarmasında asıl sebep olarak görülen birlik hükümetinin bozulmaması ve İsrail’in Filistinliler arasında tefrikaya dayalı, Gazze’yi tecrit eden politikalarının başarısız olması, savaşın asıl kazananın Filistinliler olduğunu gösteriyor. Nitekim daha önce Gazze’de çoğu hususta kendisine yetki vermediği İsrail, bu sefer Filistin Yönetimi’nin Refah sınır kapısının kontrolünü sağlama yetkisini anlaşmaya dâhil etti. Yani, tecrit politikası en azından kâğıt üzerinde tevhitle karşılık bulmuştur.
Son zamanlarda Netanyahu’nun başı iyice dertte.
Hiç şüphesiz, İsrail’in öldürdüğü insanların neredeyse tamamının sivil olması, buna karşılık verdiği kayıpların çoğunun askerlerinden olması, İsrail’in savaşın kazananın değil kaybedeni olduğunu kanıtlayan başka bir durum. Gazze’den atılan 4.564 füzenin yalnız 735’inin Demir Kubbe (Iron Dome) sistemi tarafından engellenmesine rağmen boş arazilere düşenler haricinde 200 küsur füzenin yerleşim bölgelerine isabet alması teknik anlamda bir başka başarısızlığa delalet.
Ancak şunu da unutmamak gerek; bu ateşkesin ömrünün ne kadar olacağı yine İsrail’in tavrına bağlı. Eğer İsrail anlaşmadaki teamülleri yerine getirmezse bunun gibi 51 gün süren savaşlara daha fazla tanık olmamız kaçınılmaz.
İşgalin sona ermesinin başlangıcı olması ve hayırlara vesile olması dileğiyle,
!مبروك! غزة انتصرت
(Mübarek olsun! Gazze zafer kazandı!)
