Din, toplum yapısını düzenleyen ve derinden etkileyen bir kavramdır. Bizans toplum yapısı incelendiğinde din olgusunun politik, ekonomik ve kültürel olarak ne kadar önemli bir yere sahip olduğu görülmektedir. Hristiyan Ortodoksluğun benimsenmiş olduğu Bizans İmparatorluğu’nda dini tartışmalar devletin karşılaştığı önemli bir sorunsaldır. Tarih içinde Bizans tahtına gelen farklı imparatorların farklı dini bakış açılarıyla ülkeyi yönettikleri ve
Devamı

Erkek egemen bir toplum yapısına sahip olan Bizans İmparatorluğu’nda kadınlar dini, politik ve sosyal alanlarda erkekler kadar etkili olup önemli görevlerde bulunamıyorlardı. Sarayda, kilisede veya sokakta kadınların erkeklerden bir adım daha geride oldukları görülmekteydi. Daha önceki yazılarımda ele aldığım gibi Theodora ve Irene gibi imparatoriçeler erkek egemen anlayışını yıkmayı başarmış kadınlardır. Lakin, bu iki örnek
Devamı

*Serinin diğer yazıları için: Tehlike Bu Sefer Batıdan Geliyor: Bizans ve I.Haçlı Seferi – I Tehlike Bu Sefer Batıdan Geliyor: Bizans ve II.Haçlı Seferi – II Serinin üçüncü yazısında 1189- 1192 yılları arasında geçekleşen III. Haçlı Seferi incelenecektir. III. Haçlı Seferi’nde yaşanan olaylar Bizans İmparatorluğu ve Kıbrıs’ın akıbeti için büyük önem arz etmektedir. En büyük
Devamı

*Serinin ilk yazısı için… Serinin bu ikinci yazısında Bizans İmparatorluğu’nun İkinci Haçlı Seferiyle nasıl başa çıktığı anlatılacaktır. Bizans’ın kontrolü dışında gelişen olaylara nasıl ayak uydurduğu ve bu olaylarla mücadele hikayesi, diplomasinin önemini bizlere bir kez daha gösterecektir. Bizans’da I.Alexious Komnenos’un öldüğü yıl dünyaya gelen I.Manuel Komnenos, 1143 yılında 25 yaşında imparatorluk koltuğuna oturur. 1142 yılında
Devamı

Bizans denildiğinde aklımıza entrikalarla dolu bir devlet gelir. Halk arasında “Bizans entrikaları” diye kullanılan bu tabir belki de tarih arenasında, 1123 yıl bulunmuş bir imparatorluk hakkında yanlış fikirlere kapılınmasına sebep olmaktadır. Bizans diplomasisinin hep arkadan iş çeviren ve entrikalarla dolu bir yapıda olduğu fikrine karşı olarak, tarihe yön veren gerçek için Bizans diplomasisine biraz değinilmesi
Devamı

II.Basil’in başarılarının anlatıldığı bu ikinci kısımda, tahta geliş sürecinin ardından yaşananlar anlatılacaktır. Artık karşımızda daha tecrübeli, daha güçlü ve daha zeki bir II.Basil olacaktır. Basil’in hayatı 989 yılında yeni bir döneme girecektir. Bu yeni dönem II.Basil’in komutanlık becerisi ve tecrübesiyle yaptıklarını kapsamaktadır. II.Basil, 990 yılında üçüncü Bulgar seferine çıkar ve Samuel tarafından işgal edilen Bizans
Devamı

Büyük işleri başaranlar tarih kitaplarına adlarını altın harflerle yazdırırlar. Dünya tarihinin, ırkların,devletlerin hatta sistemlerin kaderini değiştirirler. Lakin, bu büyük işleri başaranların o konuma nasıl geldiklerinin ve hangi zorlukları aştıklarının üzerinde çok durulmayabilir. Bu durumun oluşmasındaki temel sebep ise tarih biliminin sonuçlar üzerinden yazılmasıdır. Bizans İmparatorluğu ise etkileyici tarihi boyunca büyük işleri başaranlar tarafından yönetilmiştir. Fakat,
Devamı

İçerisinde bulunduğumuz ekonomik, politik veya dini sistemlerden birinin çökertildiğini düşünün. Bu çöküş yeni bir sistemin veya düşünce tarzının doğuşuyla gerçekleşebilir. Lakin bu durum, alışık olduğumuz hayat düzenine kaos getirebilir. Tarihsel süreç ele alındığında var olan sistemlerin zaman içerisinde değiştiğini veya çöktüğünü görmekteyiz. Fakat bu yazıda asıl tartışılacak konu; mevcut sistemi eskitecek bir fikrin öngörülüp, ona
Devamı

Bizans İmparatorluğu veya o dönemdeki adıyla Roma İmparatorluğu tarihinde, Theodora gibi başka kadınlar da adlarından söz ettirmeyi başarmışlardır. Lakin, bu etkileyici ve güçlü kadınlardan bir tanesi imparatoriçe yerine imparator unvanını kullanmıştır. Verdiği şaşırtıcı kararlar ve baskın gücüyle Bizans, Roma ve Hristiyanlık tarihini derinden etkileyen bu kadın, Atina’lı Irene’dir. TAHTTAN ÖNCE Dönemin imparatoru 5. Konstantin’in oğlu olan
Devamı

HAYATI Geçmişin büyük imparatorluklarında kadının yeri neydi? Kadınlara ne tür haklar tanınıyordu? Yönetime katılabiliyorlar mıydı? Erkek egemen Bizans İmparatorluğu’na baktığımızda kadınlar, her ne kadar iç ve dış ticarete katılabiliyor, yarı zamanlı asker olarak çalışabiliyor ya da politik ve dini görevlerde yer alabiliyorlarsa da bu hakları çok kısıtlıydı. Kadınlar, asker olabiliyor ama savaşa gidemiyordu, okuma yazma
Devamı

İklim değişikliği ve küresel ısınma kavramları son zamanlarda daha sık karşımıza çıkmaya başladı. Bazı devlet otoriteleri ve bilim insanları iklim değişikliğinin Dünya’daki yaşamı negatif yönde etkilediğini ve etkileyeceğini düşünmektedir. Bu doğrultuda Dünya’mızın ısındığı ve türlerin tehlike altında olduğu bütün iletişim araçları aracılığıyla insanlara aktarılmaktadır. Peki 4.5 milyar yaşındaki Dünya neden şimdi tehlike altında? Bu tehlikenin
Devamı

Eğer bir cinayet soruşturmasında hiçbir ipucuna rastlanmazsa işler polis için çıkmaza girer. Lakin seri katillerin polisle dalga geçmek gibi bir huyları da yok değildir. Arkada bırakılan notlar ve izler aslında katilin ‘Ben de buradayım!’ deme şeklidir. Şimdi sizlere sırrı hiç çözülemeyen bir katilden bahsedeceğim. Bu kişi, şifreleme yöntemleriyle polisin başını ağrıtan Zodyak katilidir. Zodyak katili
Devamı

Ünlü bir Sümerolog olan Samuel Noah Kramer, kitabına “Tarih Sümer’de Başlar” başlığını seçmiş. Bir cümle ile bütün tarihin temelindeki fikri ortaya koymuş. Bu fikir sayesinde söz hiç uçmamış, geleceğe doğru yola çıkmış. Yazının icat edilmesiyle beraber sözlü tarih yerini yazılı tarihe bırakmış. Nesiller arası bilgi aktarımı artmış. Tarih kökünden değişmiş. İnsanlığı derinden etkileyen bu gelişmenin çıktığı
Devamı

Sanat, insanın kendisini yansıtma biçimidir. Sanatçı bu düşünceyle çıktığı yolda dönemin toplumsal, kültürel ve politik yapısını kendi iç dünyasıyla harmanlayarak yeni yapıtlar oluşturur. Şarkılar, resimler, tiyatro oyunları ve sinema gibi daha birçok farklı alanda verilen bu eserler bir bakıma döneme yapılan olumlu veya olumsuz bir eleştiri niteliğindedir. Peki, tarihi olaylar bu eserler aracılığıyla nasıl aktarılmıştır?
Devamı

Matbaa, tarihi ve kültürü nesilden nesile aktarmamıza imkân sağlamıştır. “Söz uçar yazı kalır.” diye boşuna denmemiş. Tarih boyunca örnekler bize gösterir ki matbaanın kullanılmasıyla toplum yapısında gözle görülür değişiklikler olmuştur. Osmanlı’da matbaa kullanımı ise 15. yüzyılda İspanya’dan sürülen Yahudilerin ülkeye gelmesinin ardından başlamıştır. Yahudilerin zorlu göç serüveni büyük bir insanlık dramıdır. M.Ö. 586’daki Babil ve
Devamı

Yeni bir kültür veya akımın toplum tarafından kabul görmesi çok uzun bir süreç ister. Tarih boyunca çeşitli örnekler bizlere gösteriyor ki insanlar genellikle var olan toplumsal yapının ve alışılmış düzenin bozulması taraftarı değildir. Ekonomik ve hayati koşullar tehlikeye girmediği sürece bir toplumun var olan dini, kültürel, ekonomik ve siyasi düzene karşı geldiği pek görülmemektedir. Bu
Devamı

Askeri gücün disiplinle buluştuğu yüce bir ulus olan Roma İmparatorluğu, M.Ö. 27’de kurulduğu zamandan M.S. 467’de bölünene kadar Avrupa’yı kontrolü altında bulundurmuş bir devletti. Güçlü ve disiplinli lejyonerleri karşısında kimse duramıyor, bütün Avrupa, Roma İmparatorluğu karşısında diz çöküyordu. Lakin M.S. 80’de bu yüce ulusa bir kadın baş kaldıracak ve kendini dünya tarihinde ölümsüzleştirecekti. Bir Kraliçenin
Devamı

Büyük düşünür Aristoteles’in etkisiyle ilim, tarih, coğrafya ve metafizik alanında eğitimli, gözlem gücü kuvvetli biri olmasının yanında tarihte adından söz ettirmiş belki de en cesur liderlerden biriydi III. Aleksandros, ya da bilinen adıyla Büyük İskender. Efsanelere göre İskender o kadar cesur bir liderdir ki her zaman ordunun en başında savaşı yönettiği söylenir. İskender’in bu tavrı
Devamı

Yeni yılın heyecanı bu soğuklarda içimizi ısıtmaya başladı. Işıklandırılan AVM’ler, süslenen sokaklar ve ağaçlar; hepsi yeni yılın habercisi bir bakıma. Evleri de yeni yılın sıcak heyecanı sardı. Yeni yılın sembolü haline gelen yılbaşı ağaçları süslenmeye başladı. Ülkeden ülkeye değişen muazzam görünümlü yılbaşı ağaçları benim içimde her yıl muazzam bir mutluluk uyandırıyor. Peki, bu ağaçların tarihini
Devamı

“Futbol sadece basit bir oyun değildir, futbol devrimin silahıdır.” Che Guevara’nın futbolun önemini vurgulamak için söylediği bu söz akla şu soruları getiriyor: Futbol politik bir silah olarak kullanılabilir mi? Futbol gerçekten de halkları birbirine düşürecek kadar güçlü müdür? Bu soruların cevapları 1969 yılında iki komşu ülke olan Honduras ve El Salvador’un yaptıkları savaşta yatıyor. “La
Devamı