30 Mart-3 Nisan tarihleri arasında ekonomide öne çıkan gelişmelerden bahsedeceğimiz bu yazıda, hafta boyunca Türkiye ve dünya ekonomisinde gündem olan haberleri başlıklar halinde bulabilirsiniz. SAMEKS endeksinin ve büyüme verilerinin açıklandığı bu haftanın öne çıkan haberleri arasında; enflasyon rakamları, yurt çapındaki elektrik kesintisi, Bakan Şimşek’in Türk-Arap Ekonomi Forumundaki açıklamaları, dış açıktaki artış ve emeklilere yapılan zam haberleri bulunmaktadır.
2014 Yılı Büyüme Rakamları Açıklandı
Ekonomi 2014 yılında yüzde 2,9 oranında büyürken kişi başına düşen gelir yükselen dolar kuru sebebiyle 10 bin 404 dolara geriledi. Konu hakkında detaylı bilgiye yazarlarımızdan Ömer Faruk Akbal’ın kaleme aldığı “Bir Yıl Daha Büyüdük: 2014 Büyüme Verileri” isimli yazıdan ulaşabilirsiniz.
Büyüme rakamları açıklandıktan sonra ekonominin önemli aktörleri de bazı açıklamalarda bulundular. Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, TBMM Genel Kurulu’nda, 3 üniversitenin kurulmasını öngören kanun tasarı üzerindeki görüşmelerde, 2014 yılına ait büyüme rakamının yüzde 2,9 olarak, beklentilerin bir miktar üzerinde gerçekleştiğini ifade ederek, bunun, ekonomideki dengelenme sürecinin devam ettiği anlamına geldiğini söyledi. Babacan, Türkiye’nin 2014 yılındaki büyümesinin, kalitesi yüksek, sürdürülebilir bir büyüme olduğuna işaret etti. Daha sonra sözlerine şöyle devam etti, “Üstelik Türkiye iki ayrı seçimden geçti. Latin Amerika’ya bakıyoruz, bütün Latin Amerika ülkelerinin geçen yıl toplam ortalama büyüme oranı yüzde 1,3. Avrupa’ya bakıyoruz, AB’nin toplam büyüme oranı yüzde 1,3. Türkiye bütün bu şartlara rağmen büyümeyi gerçekleştirmiş durumda. Bu büyüme aynı zamanda özel sektörün öncülüğünü yaptığı bir büyüme.”
Maliye Bakanı Şimşek Türk-Arap Ekonomi Forumu’na Katıldı
Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, 10. Türk-Arap Ekonomi Forumu’nda düzenlenen “Türk-Arap Ekonomik Ortaklığında Sonraki Aşama” konulu panelde, Türkiye’nin G20 başkanlığı için 3 gündem maddeleri bulunduğunu belirtti. Bu gündem maddelerinin ise kucaklayıcılık, yatırım ve uygulama olduğunu söyledi. Forumun ardından gazetecilerin sorularını yanıtlayan Şimşek, önemli açıklamalar yaptı. İşte açıklamalarından bir bölüm:
“TCMB bağımsızdır ve kararları ekonomik rasyolara göre verirler. Dolayısıyla bizim söyleyeceğimiz şey, para politikası standartlarımız nispeten daha gevşektir ama mali politika pozisyonlarımız çok daha katıdır. Bütün değerleri bu kapsar. Biz de küresel ekonominin bir parçasıyız ve rölatif olarak bakıldığında Türkiye açık bir ekonomidir. Dolayısıyla kurallara riayet etmek zorundayız.”
“Türk-Arap iş birliğini geliştirmek için ne gibi önerileriniz var?” şeklindeki soruya Şimşek, “Bölgesel serbest ticaret anlaşması yapmamız gerekir. Sanırım bu yolu açacaktır. İş hayatını bir çerçeveye yerleştirecektir. Daha iyi şartlarda iş yapma olanağını hazırlayacaktır. Bu öneriyi yapabilirim” dedi.
Son olarak da İsviçre’deki banka gizliliğinin ortadan kalkmasına Türk yatırımcıların nasıl tepki gösterdiğine ilişkin bir soruya, Türkiye’nin sermaye hareketlerinin tamamen özelleştirildiğini ve liberalleşmiş bir sistemin bulunduğunu söyledi. Türk şirketlerini ve vatandaşlarını Türkiye’de yatırım yapmaya teşvik ettiklerini aktaran Şimşek, geçmişte 1970-80-90’lı yıllarda Türkiye’nin makroekonomik, siyasi istikrarsızlık gibi pek çok sorunla karşı karşıya olduğunu, bu yüzden paralarının büyük kısmını yurt dışında sakladığını hatırlattı. Şimşek, son 10 yıla bakıldığında ise bu paraların büyük kısmının Türkiye geri döndüğünü vurgulayarak, bütün merkez bankalarına bakıldığında Türklerin yurt dışında 130 milyar dolarlık hesabı bulunduğunu aktardı.
Dış Açıkta Yüzde 15 Artış Var
Mart ayında dış ticaret açığı, yüzde 14,79 artarak 6 milyar 237 milyon dolar oldu. Gümrük Bakanlığı’nın idari kayıtlarından derlenen, resmi olmayan geçici dış ticaret verilerine göre, Mart ayı ihracatı 12 milyar 547 milyon dolar, ithalatı ise 18 milyar 785 milyon dolar olarak gerçekleşti. Yayınlanan raporda şu bilgilere yer veriliyor:
“2015 yılının Mart ayında geçen yılın aynı ayına göre;
. İhracat, yüzde 13,45 azalarak 12.5 milyon dolar,
. İthalat, yüzde 5,75 azalarak 18.7 milyon dolar,
. Dış ticaret hacmi, yüzde 8,99 azalarak 31.3 milyon dolar,
. Dış ticaret açığı, yüzde 14,79 artarak 6.2 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir.
Mart ayında ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 66,8 olmuştur.”
Emeklilere Müjdeli Haber
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı yetkililerinden alınan bilgiye göre, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) 6,5 milyonu SSK’dan, 2,4 milyonu Bağ-Kur’dan, 1,9 milyonu da Emekli Sandığı olmak üzere toplam 10 milyon 953 bin kişiye emekli aylığı ödüyor. Kurum tarafından emeklilere ödenen maaşların tutarı aylık 12 milyar lirayı buluyor. SSK ve Bağ-Kur emekli maaşlarında ilk etapta, 2015 Temmuz ayı itibariyle, yılın ilk 6 ayı için TÜFE oranında artış yapılacak. Bu artışa ilave olarak, maaşları bin liranın altında olan SSK ve Bağ-Kur emeklileri 100 lira daha fazla alacak. Ayrıca, bin ila bin 100 lira arasında ödenen aylıklara da bin liranın üstündeki aylıkları, bin 100 liraya tamamlayacak şekilde seyyanen zam verilecek.
Seyyanen zamdan 5 milyon civarında emekli faydalanacak. Böylece, 3 milyon 303 bin emekli 100 liranın tamamından, 1 milyon 785 bin emekli de 1 ila 99 lira arasında değişen tutarda seyyanen zam alacak. İyileştirmeyle SSK ve Bağ-Kur emekli aylıklarında yaklaşık yüzde 30 artış olacağı, seyyanen zammın yıllık maliyetinin de 4 milyar lirayı bulacağı belirtiliyor.
TÜİK Mart Ayı Enflasyon Rakamlarını Açıkladı
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Mart ayı enflasyon rakamlarını açıkladı. Enflasyondaki yüzde 1,19 artış, yüzde 0,86 olan beklentilerin çok üzerinde geldi. Enflasyonun beklentilerin üzerinde artmasında yine gıda fiyatları başrol oynadı. Gıda fiyatlarındaki yüzde 2.47 oranındaki artış, enflasyonu yüzde 0.6 oranında yükseltti. Mart ayında zam şampiyonu yüzde 31,31 fiyat artışı ile karnabahar oldu. Yıllık enflasyon ise yüzde 7.61’e çıktı. İşte rakamlarla yıllık enflasyon:
Bir Önceki Yılın Aynı Ayına Göre Yıllık Enflasyon
Büyüme Rakamlarına Bir Yorum da Sabancı’dan
Akbank Yönetim Kurulu Başkanı ve Murahhas Üye Suzan Sabancı Dinçer, petrol fiyatlarındaki düşüşün, enerji ithal eden bir ülke olan Türkiye için beklenmedik ama olumlu bir gelişme olduğunu belirterek, bu gelişmenin, Türkiye’nin önemli ihracat pazarı Euro Bölgesi için de pozitif sonuçlar yarattığını kaydetti.
Türk bankalarının on seneyi aşkın bir süredir stratejilerini ihtiyat, inovasyon ve sıkı çalışma üzerine kurduğunu ve tüm bunların sonucunda iyi denetlenen ve güçlenen finans sektörünün büyümenin dinamosu haline geldiğini aktaran Dinçer, “Ancak Türk bankaları tüm olumlu gelişmelere karşın işi şansa bırakmamak gerektiğini iyi biliyor” ifadelerini kullandı.
SAMEKS Endeksinde Artış
Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği’nin (MÜSİAD) Satınalma Müdürleri Endeksi (SAMEKS) Mart ayında 56,52 değeri ile son 17 ayın en yüksek değerine ulaştı. MÜSİAD tarafından hazırlanan SAMEKS’in Mart ayı sonuçları açıklandı. Buna göre, sanayi ve hizmet sektörlerini içeren SAMEKS Bileşik Endeksi, Mart ayında önceki aya göre 9,59 puan artışla 56,52 değerine çıktı.
SAMEKS, Mart ayında 56,52 değeriyle, iki ay aradan sonra, yeniden 50 baz puanının üzerinde yer alarak ekonomik canlılığa işaret etti.
Elektrik Kesintisinin Türkiye’ye Maliyeti 100 Milyonun Üzerinde
Türkiye geçtiğimiz hafta, tarihinin en yaygın elektrik kesintisini yaşadı. Sabah saatlerinde başlayan ve yer yer hayatı felç eden kesintiler, ekonomik faaliyetleri de sekteye uğrattı. Yurt çapındaki kesintiler nedeniyle fabrikalar durdu, tren, metro ve benzeri toplu ulaşım hizmetleri aksadı.
Kesilen Elektrikler Sosyal Medyada Espri Ve Dalga Konusu Oldu
Ankara Sanayi Odası (ASO) Başkanı Nurettin Özdebir, elektrik kesintilerinin Türkiye’ye maliyetini 100 milyon dolar olarak hesapladı.
Özdebir, geçtiğimiz günlerde TÜİK’in 2014 yılına ilişkin Gayri Safi Yurt içi Hasıla (GSYH) sonuçlarını açıkladığını belirterek, “Türkiye’nin bir yıllık milli gelir üretimi 800 milyar dolar. Bunu 365 güne bölelim ki tatil günlerini çıkarmamız gerekir ama çıkarmayalım, günlük üretimi 2.2 milyar dolar oluyor. Böylece elektrik kesintisi nedeniyle 1 saatte Türkiye’nin yaşadığı üretim kaybı yaklaşık 100 milyon dolar oluyor” dedi.
Özdebir, bugün yaşananın olağanüstü bir durum olduğunu ancak nedenlerinin çok iyi irdelenmesi gerektiğini vurguladı. Kesintinin 80 ilini, Türkiye’nin üretim kabiliyetini etkilediğini belirten Özdebir, “Kendi elektrik üretim tesisi olmayan organize sanayi bölgelerinde elektrikler kesik. Dolayısıyla fabrikalar çalışmıyor, durdu. Bazı fabrikalarda işçiler servislere bindirilip evlerine gönderildi” dedi.
