Kuzey Atlantik Anlaşması Örgütü, NATO, üyesi devlet başkanları 11-12 Eylül tarihlerinde Litvanya’nın başkenti Vilnus’ta bir araya gelecek. NATO Zirvesi öncesi, uzun süredir NATO liderleri, bu yılki zirvede İsveç’i ittifakın en yeni üyesi olarak kabul etmeyi umuyordu.
Ancak, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın İsveç’in terörizm politikaları üzerine olan sürekli itirazları süreci uzattı ve İsveç’in ne zaman katılabileceği ve ne tür bir ilerlemenin gerekliliği konusunda soru işaretleri oluştu.
Yeni üye alımı için tüm 31 üye devletin onay vermesi gerekmekte ve İsveç konusundaki fikir ayrılığı, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in kuvvetleri Ukrayna’nın karşı taarruzunu geri püskürtmeye çalışırken ittifakın bütünleşik bir politika sergileme yeteneğine zarar verebilir.
New York Times’ın haberine göre, NATO yetkilileri, tüm ittifak liderlerinin, 2 günlük zirvede, İsveç’in katılımına onay verme konusunda anlaşmaya varmayı umduklarını belirtiyor. Ardından, Erdoğan bu onayı Türkiye Büyük Millet Meclisi’nden geçirebilir.
Bu amaçla, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Perşembe günü Brüksel’de Türkiye, İsveç ve Finlandiya’nın Dışişleri Bakanları ve üst düzey istihbarat yetkilileriyle bir araya gelerek, İsveç’in Finlandiya gibi Türk itirazlarını aşmak için yeterli adımları attığına ikna etmeye çalıştı.
“Şimdi İsveç’in ittifaka katılma zamanı” diyen Stoltenberg, “İsveç’in üyeliğindeki daha fazla gecikme, Kürt teröristler ve Putin tarafından hoş karşılanır” şeklinde konuştu.
İsveç’in katılımı ile şüpheleri olan bir diğer ülke olan Macaristan’ın Dışişleri Bakanı Peter Szijjarto, gazetecilere Türk mevkidaşıyla iletişim halinde olduğunu ve Türkiye’nin pozisyonunun değişmesi durumunda Macaristan’ın süreci engellemeyeceğini söyledi.
Zirvede siber güvenlik, terörizm ve enerji güvenliği gibi konular, liderlerin gündeminde öncelikli yer tutacak.
Sonuç olarak, NATO Zirvesi, küresel güvenlik ortamında yeni bir dönemin başlangıcını işaret etmektedir. NATO’nun, değişen güvenlik tehditleri karşısında savunma kabiliyetlerini güçlendirerek ve üye ülkeler arasındaki dayanışmayı pekiştirerek küresel istikrarı sağlama misyonuna olan bağlılığı, bu zirvede bir kez daha vurgulanacaktır. Olası İsveç katılımı ile, Finlandiya’nın Nisan 2023’te üye olması ile birlikte, Baltık Denizi’nde NATO genişlemesine sahne olacaktır.
Hubbard, Ben, and Steven Erlanger. “NATO’s Welcome Party for Sweden Is Back on Ice.” The New York Times, 6 July 2023, www.nytimes.com/2023/07/06/world/middleeast/nato-summit-sweden-turkey.html.
