Kapak fotoğrafında gördüğünüz bu iyi giyimli beyefendi, Amsterdam’daki bir müzenin Modern Sanat bölümünden bir eser değil. Bu, Berenson. Adını Amerikalı sanat eleştirmeni Bernard Berenson’dan alan bu robot, adaşıyla aynı mesleği paylaşıyor. Robotik mühendisi Philippe Gaussier ve antropolog Denis Vidal tarafından tasarlanan Berenson, geçtiğimiz yıl şubat ayında Paris’teki Musée du quai Branly’de sanatseverlerin beğenisine sunulan Persona: Oddly Human sergisinde becerilerini sergiledi.
Berenson işe müzedeki ziyaretçilerin belirli bir objeyi incelerken yüzlerinde oluşan ifadeleri gözlemleyerek başlıyor. Daha sonra bu yüz ifadelerini analiz edip onları pozitif ve negatif olarak ikiye ayırıyor. Bu işlemin sonucunda elde edilen veriler Berenson’un sisteminde yer alan Prométhé adlı bir sinir ağı simülasyonu yazılımının girdisi oluyor. Bu yazılım robotumuzun bir obje hakkında diğer insanların duygu ve düşüncelerini baz alarak bir görüş oluşturmasını sağlıyor. Kısacası objeyi inceleyen ziyaretçilerin çoğunluğunu onu beğendiyse, Berenson’ın o objeye karşı olumlu bir yaklaşımı oluyor ve onu “pozitif obje” olarak sınıflandırıyor. Çoğunluk objeyi beğenmediyse, Berenson’ın o obje hakkındaki görüşü olumsuz oluyor ve onu “negatif obje” olarak sınıflandırıyor. Eğer yakınında bir pozitif ve bir negatif obje varsa, Berenson pozitif olana doğru ilerleyip gülümsüyor. Eğer yakınında sadece negatif bir obje varsa, ona doğru yaklaşıyor, somurtuyor ve ondan uzaklaşıyor.
Berenson’ın bizim bildiğimiz anlamda bir sanat eleştirmeni olmaktan uzak olduğu su götürmez bir gerçek, nitekim onun bir sanat eseri hakkındaki görüşü yalnızca o eseri incelemekte olan diğerlerinin duygu ve düşüncelerine dayanıyor. Yani Berenson insan ırkına mensup bir sanat eleştirmeninin yaptığı gibi bilgi birikimi ve estetik değerler çerçevesinde bir fikir üretemiyor. Dolayısıyla Berenson’ın görüşlerinde güçlü bir eleştirinin temel unsurlarından olan özgünlük, teknik bilgi ve yaratıcılık eksik. Bu da gösteriyor ki robotların biz insanları (en azından sanat konusunda) işlerimizden etmesi yakın bir gelecekte olası görünmüyor. Ancak müzeye robot bir sanat eleştirmeni getirmenin oldukça ilginç bir deney olduğunu inkar edemeyiz. Kim bilir, belki de ileride robot sanatçıların eserleri kendilerine müzelerde yer bulacak ve insan sanat eleştirmenleri bu eserleri değerlendirecek.
Kaynaklar:
http://www.alphr.com/robotics/1002825/what-happens-when-a-robot-becomes-an-art-critic
Görsel Kaynaklar:
http://www.businessinsider.com/art-critic-robot-has-its-own-taste-2016-2
http://www.businessinsider.com/berenson-robot-critiques-art-at-paris-museum-2016-2
