Merhaba sevgili GazeteBilkent okurları. İlginç bir soruyla karşınızdayım. Yere attığınız bir sigara izmaritinden yüzünüzün üç boyutlu çiziminin yapılabileceğini biliyor muydunuz? Bu noktada sizlere Stranger Visions (Yabancı Görüntüler) ismindeki bir projeden bahsedeceğim. Amerikalı eğitimci ve sanatçı Heather Dewey-Hagborg tarafından tasarlanmış ve yürütülen bu projenin temeli tamamen teknolojiye dayanıyor. Projenin çıkış noktası, adli DNA fenotipleme teknolojisi ve biyolojik gözetim kültürü potansiyeli kullanılarak bireylerin rızası ve hatta haberi dahi olmadan genetik bilgilerine ulaşılabilmesinin gün geçtikçe daha da mümkün ve erişilebilir olması. Bu bağlamda Hagborg, New York sokaklarından, insanların bilinçli veya bilinçsiz bıraktıkları çöpleri toplayarak bunları incelemeye başlamış.
Söz konusu projede sigara izmaritleri, saç teli, çiğnenmiş sakız gibi bazı materyaller kullanılıyor. Bu materyaller dışarıdan toplandıktan sonra bir biyoloji laboratuvarına getirilerek DNA’larının çıkarılması için işlem görüyor. Ardından DNA analizi yapılarak kişinin cinsiyeti, göz rengi, yüz şekli ve ırkı gibi bazı özellikleri belirlenmeye çalışılıyor. Bu özelliklerden, özel bir yazılımda üç boyutlu bir yüz görüntüsü oluşturmak için parametre olarak faydalanılıyor. En son adım olarak ise oluşturulan yüz görüntüsü nihai yüz heykelini oluşturması için 3-D bir yazıcıya yönlendiriliyor. Yapılan bu çalışmalar sonucunda, bir insanın arkasında belki de haberi bile olmadan bıraktığı bir iz sayesinde yüzünün gerçeği ile neredeyse birebir aynı olan üç boyutlu bir görüntüsü ortaya çıkarılıyor.
Stranger Visions projesi ile aslında teknolojinin geldiği noktanın ne kadar gelişmiş olduğu ve bu gelişmelerin her geçen gün daha da hız kazandığı gözler önüne serilmiş oluyor. Projenin tasarımcısı Heather Dewey-Hagborg, kullanılan teknolojinin erişilebilirliğinin zaman geçtikçe arttığını belirterek asıl önemli noktanın bu bilgilere “kimlerin” erişeceği ve bunları bireylere karşı kullanacak güce sahip olacağı sorusu olduğunun altını çiziyor. Yani aslında tek bir sigara izmaritinden kimliğinizin ve hatta yüzünüzün ortaya çıkması, güvenlik açısından da pek çok soru işaretini beraberinde getiriyor.
Bu ilgi çekici proje, sigara izmariti, çiğnenmiş sakız gibi çöpleri çöp kutusuna atmayarak çevre kirliliğine yol açan insanların yüzlerini birer heykele dönüştürerek sergilemek amacıyla da kullanılıyor. Öte yandan, projenin Toronto polisinin ilgisini çekmesi ile birlikte Heather Dewey-Hagborg ve polis arasında birtakım suç vakalarının aydınlatılması amacıyla işbirlikleri yapılmış. Böyle bir kullanım ile de biyoloji ve teknolojiyi iç içe kullanan Stranger Visions projesi topluma faydalı bir noktaya çekilerek hayranlık ve beğenileri üstüne topluyor. Yapılan üç boyutlu yüz heykellerinin şimdiye kadar pek çok sergisi düzenlenmiş. Demem o ki, bundan sonra kendinizi bir sanat sergisinde görmeniz çok mümkün. Bunu mümkün kılmak istemiyorsanız ise artık bir yerlerde çöp bırakmadan önce iki kere düşünmeniz gerekecek gibi duruyor.
Proje hakkında daha detaylı bilgi almak ve yapılan sergilere göz atmak için: http://deweyhagborg.com/_archived/strangervisions/about.html
