Amerika’da devletin kepenk kapatması (government shutdown) ile başlayan kriz, kongrede Cumhuriyetçi ve Demokratların uzlaşmasıyla nihayet son buldu. Borç tavanın yükseltilmesiyle ülkeyi temerrüt* riskinden kurtaracak bir plan üzerinde anlaşan iki taraf, tüm dünyaya da rahat bir nefes aldırmış oldu. Hatırlarsanız, finans yatırım bankası Lehman Brothers’ın 2008’de iflas açıklamasının ardından ,517 milyar dolarlık borç, başta ABD olmak üzere tüm dünya ekonomisini 1929 Büyük Buhran’dan beri en büyük krizle karşı karşıya bırakmıştı. Her ne kadar o zaman bizi ‘teğet’ de geçse, ABD’nin 12 trilyonluk dolarlık borcu düşünüldüğünde ( Lehman’ın 23 katı), bu krizin özellikle gelişmekte olan ülkeleri 90 derecelik bir dik açıyla keseceğini öngörmek zor olmaz. Bu yüzden ‘bize ne kardeşim Amerikadan!’ diyemiyoruz. Peki Amerika’da işleri bu kadar yolundan çıkaran şey neydi sorusunun cevabı ise kamuoyunda ‘Obamacare’ olarak bilinen sağlık sigortası reformu. Son iki yıldır Amerikan iç politikasının ana gündem maddesi olan sağlık reformu Başkanlık seçimleri sırasında da Obama’nın en önemli kozu oldu. Seçim sırasında bir anlamda referanduma sunulan bu yeni sistem Obama’nın 2. kez başkan seçilmesiyle toplumun büyük kesimi tarafından onaylanmış oldu. Paketin içeriği ise genel olarak şöyle:
Çocuklar 26 yaşına kadar anne ve babaların sigortalarına dahil olabilecekler.( eskiden 18-19’du) 
Sözleşme öncesinde mevcut hastalığı olduğu için sigorta şirketlerinin sigorta yapmadığı ‘pre-
existing condition’ olarak anılan kişiler, sigorta kapsamına alınacak.
- Amerikalı zenginler yıllık gelir oranına göre ek vergi ödeyecek.( ör: 1 milyon dolardan fazla olanlar 7 bin 200 dolar)
- Hiçbir sağlık sigortası bulunmayan yaklaşık 40 milyon kişiden 32 milyonu daha reform paketi ile sigortalı oluyor.( bunların çoğu sigorta şirketlerinin sigorta yaptırmadığı ‘hasta’ kişiler ya da primlerini ödeyemeyecek kadar düşük gelir grubundaki kişilerden oluşuyor)
- İşini kaybedenlerin sigortasını taşıyabilecek olması…
Buradan bakıldığın bir bakıma zenginden alıp fakire vermenin söz konusu olduğu ve sosyal devlet anlayışını bir kademe ileri çeken yeni sağlık sigorta sisteminin önemli olduğunu düşünüyorum. İleride Amerika’da yaşamak isteyen veya yolu oradan geçecek insanlar bu uygulamanın önemini daha iyi anlayacaklardır.
Sonuç olarak dünyanın her yerinde askeri operasyonlar yürüten ve vergi gelirinden çok daha fazlasını harcayan ABD en son yapılan sağlık reformu (Obamacare) ile birlikte son yarım yüzyılın en büyük bütçe açığını yaşıyor. Buna karşın Demokratlar ‘sadece zenginlerin vergi oranını artırarak’ sıcak para elde etmek isterken, Cumhuriyetçiler, sadece ‘sadece sosyal güvenlik ve yardım programlarını keselim, savunma bütçesine dokunmayalım’ şerhini savundu ve kriz burada patlak verdi. Kolay ve uzlaşmaya açık bir çözüm olarak da borçlanmaya gidildi.
http://www.nytimes.com/2013/10/17/us/congress-budget-debate.html
