“Sözsüz, yazısız, toplumsuz, ve hepsinden kötüsü süre giden korku ve zora bağlı ölüm tehlikesi ve insan yaşamı yalnız, yoksul, kaba, kötü ve kısa.”
Thomas Hobbes, (1651)
Yüzyıllar boyunca yapılan savaşlarda insanlık çok acı çekti. Fakat şüphesiz, çocuklardı her savaşta en ağır faturayı ödeyen. Ölen veya yaralanan minik bedenlerin yanı sıra ailesini kaybedenler oldu. Henüz dünyayı algılayamamışlardı çoğu. Kimi hiç ‘anne’ diyemedi, kimi hiç, yürümeyi öğrenemedi.
Son on yıl içerisinde iki milyona yakın çocuk savaşlarda hayatını kaybetti. Dört milyona yakın çocuk ise çeşitli şekillerde yaralandı. Bu kayıplar uluslararası alanda ciddi şekilde yankı bulsa da ülkeler, henüz kalıcı ve sağlam bir adım atmayı başaramamış olacaklar ki ölümler artarak devam etmektedir. Aksine, yapılan cezalandırmalar güncel suçluyu cezalandırsa da gün geliyor, cezayı veren ülkeler suçlu konumuna düşüyor. Bir diğer deyişle bugün katili cezalandıran, ertesi gün yeni bir cinayete teşebbüs ediyor.
Silah satan ülkeler*,** |
5 yaş altı ölüm hızına göre kaçıncı sırada*** |
Silahlı kuvvetlere çocukların katılımı**** | ||
ABD***** |
125 |
Var |
||
Rusya |
93 |
Var |
||
Almanya |
144 |
Var |
||
Birleşik Krallık |
141 |
Var |
||
Çin |
72 |
Var |
||
Fransa |
131 |
Var |
||
Özbekistan |
61 |
Yok |
||
Hollanda |
137 |
Var |
||
Çek Cumhuriyeti |
126 |
Yok |
||
İtalya |
136 |
Yok |
||
İsrail |
132 |
Yoke |
||
Kanada |
139 |
Var |
||
İsveç |
150 |
Var |
||
Polonya |
114 |
Yok |
||
Slovakya |
116 |
Var |
||
Belçika |
127 |
Var |
||
İsviçre |
142 |
Var |
||
Ukrayna |
100 |
Yok |
||
Güney Kore |
130 |
Var |
||
İspanya |
129 |
Yok |
||
Kuzey Kore |
92 |
Yok |
||
Brezilya |
63 |
Yok |
||
Norveç |
138 |
Var |
||
Avusturya |
140 |
Yok |
||
Avustralya |
135 |
Yok |
||
Güney Afrika |
59 |
Var |
||
|
*Büyük konvansiyonel silah taciri 30 ülke.
**Kalın yazılı ülkeler BM Güvenlik Konseyi daimi üyesidir.
***150 ülke arasında 1995 yılına göre azalan sırada 5 yaş altı çocuk ölüm hızı listesindeki yerleri. En büyük numara en az çocuk ölümü anlamına gelmektedir.
****Orduya katılım için gerekli yaş sınırını yükseltme çabası içinde olan ülkeler.
***** BM Çocuk Hakları Sözleşmesi’ni imzalamayan 3 ülkeden biri. Bu, Dünya üzerindeki çocukların %94’ünün bu yasa ile korunmadığı anlamına gelmektedir.
Ölümlerin yanı sıra çocuklar, uygulanan çeşitli ambargolarda da durumdan zarar gören çoğunluk. Kötü beslenen çocuklar atılan bomba ve mermiler dışında, hastalıklardan da hayatını kaybediyor.
Kimi ülkeler 18 yaşını doldurmamış çocukların askere alınmasını reddederken bu sınır geri kalmış ülkelerde 14-15 yaşlarına kadar düşmekte. Ancak savaş halinde olağanüstü durum gereğince 10 yaşındaki çocukların bile askere alınmasıyla karşı karşıya kalınabiliyor. Cinsiyet ayrımı yapılmaksızın çocuklar sıkı askeri eğitimler sonucu orduya dahil oluyorlar. Orduya dahil olma sürecinin arkasında bir çoğu savaş halinde tutuklanmakta veya işkence görmektedir.
Askeri amaçlar doğrultusunda çocuklar tutuklanmakta ve işkence görmektedir. Tüm topluluğu cezalandırma, çocuktan ve yakınlarından bilgi alma, veya eğlence amacıyla çocuklara işkence yapılmaktadır. 12 yaşın altındaki çocuklara bile şiddet (hücre hapsi , gözlerin bağlanması, çıplak bırakılmak, vurularak şiddet, elektrik şoklarına maruz bırakılmak, soğuk suyla ıslatılmak) uygulanmaktadır. Bunlar, Uluslararası Af Örgütü tarafından kanıtlanmış ve tıbbi açıdan belgelenmiştir.
İstatistik sonuçları bize sadece görünür etkileri grafiklendirmektedir. Ölümler, yaralanmalar, hastalıklar dışında savaşın çocuklarda yarattığı psikolojik sorunları görmek çok güç. Kimisi yaşadığı korkuyu ailesine (ailesi hala hayatta ise) her fırsatta hatırlatıyorken, kimisi daha içine kapanık bir tutum sergilemektedir.
Birleşmiş milletler çocuk hakları sözleşmesi teminatında olan çocuk hayatı ancak maddeler hakkıyla uygulanabildiğinde koruma altına alınabilir. Sözleşmede yer alan ve çocukların inisiyatif alma durumlarını kapsayan üç madde ise şöyledir:
Ø Çocukları etkileyebilecek politikaları kararlaştırırken çocuğa en çok uygun olan dikkate alınmalıdır. Her çocuk bu kanunun kefesinde bir başka çocuktan değersiz değildir. Bu nedenle her çocuk kendine en uygun seçimi yaparken kendi ilgilerini göz önüne almalıdır ve bu seçim çoğunluğun seçiminden etkilenmemelidir.
Ø Herhangi bir yaştaki çocuğun kendisi ile ilgili verilecek kararlarda katılım göstermesi bu kararların çocuğa uygun olma olasılığını artırırken çocuğun haklarının ihlal edilme olasılığını azaltır. Ergenlerin çoktan beridir bilgi sahibi olma hakkı ve uygun seçimler yapma hakkı olduğu kabul edilmektedir.
Ø Fark gözetmeme birey veya topluluk olarak çocuklara uygulanacak herhangi bir politikanın kuralı olmalıdır. Çoğu istismar fark gözetmeme kavramının uygulanmaması sonucu ortaya çıkmaktadır.
Üç ülke (ABD, Somali ve Cook adaları) dışında tüm ülkeler tarafından imzalanan BM çocuk hakları sözleşmesi çocuk haklarını korumak için etkin bir belge gibi gözükmektedir. ABD, dünyanın çoğu bölgesinde politikaları dayatan, uygulayan ve koruyan bir role bürünmüştür. Somali ise çocuklarının yoksulluk ve savaşla ilgili deneyimlerini Unicef’in 1997 ülkeler arası 5 yaş altı ölüm hızı listesinde sondan 10. olarak gösteren bir ülkedir.
Ancak takdir edersiniz ki savaşları bitirmek, başlatmak kadar kolay değil. Fakat savaşın etkilerini azaltmak mümkün. Savaşın siviller üzerindeki etkisini azaltmak için silah kullanımı ve talimi, yerleşim birimlerinden uzakta, çorak bir arazide yapılmalıdır. Siviller çatışma bölgelerinden tahliye edilmeli ve güvenli alanlara taşınmalıdır. Ancak gerekli önlemler alındığında sivillerin ve tabiki çocukların savaştan gördükleri zararı bir nebze azaltabiliriz.
Burada meydana gelmiyor olması, bir yerlerde meydana gelmediğini kanıtlamaz.
Cennette ekmek var mı?
https://www.youtube.com/watch?v=8aTuTulZYto
Kaynakça:
http://www.ttb.org.tr/yeni_yayin/savas_cocuklar/1.htm