Dünya hava kirliliğiyle boğuşmakta ve hava kirliliği büyük şehirlerde aşırı değerlere ulaşmış durumda. Çin’in ise hava kirliliğiyle amansız yarışında yeni bir müttefiki var artık: Temizleyici kimyasallar kullanan bir drone. Evet, öyle bir drone ki alışverişin veya para için etrafı koklayan birilerinin değil, huzurun habercisi.
Çin hükümeti, Aviation Industry Corporation of China’nın (AVIC, Çin Havacılık Endüstrisi Birliği) yardımlarıyla Çin’in Hubei bölgesindeki bir havaalanında drone’larını geçtiğimiz hafta test etti. Çin Meteoroloji Müdürlüğü ve havacılık uzmanları tarafından yönetilen projede elde edilen sonuçlar umut verici. Hava kirliliğiyle savaşta daha güçlü silahlar kullanılacak artık.
Parafoil olarak adlandırılan araç – basitçe paraşüte bağlanmış motorlu bir araç – , 700 kilograma kadar hava temizleyici kimyasalı taşıyabiliyor ve 5 kilometrelik bir yarıçapta kullanılabiliyor.
Söz konusu drone
Parafoil’in çalışma prensibini kısaca açıklamak gerekirse:
- Kimyasal bir katalizör püskürterek reaksiyonu başlatıyor.
- Bu kimyasallarla tepkimeye giren kirli havadaki parçacıklar donuyor.
- Ağırlaşan parçacıklar de yere düşüyor.
- Yerde toplanan parçacıklar da daha temiz havanın elde edildiğinin göstergesi oluyor.
Yumuşak kanatlı drone’ların (YKD) kullanımı daha önce kullanılan sabit kanatlı drone’lara göre %90 daha ucuz ve aynı oranda etkili. Uzun yıllar boyunca havayı temizleyen kimyasalları tepkimeye sokmak için uçak ve sabit kanatlı drone’lar kullanan Çin Hükümeti, Parafoil ile kârlı çıkmış gibi gözüküyor. Kontrolü daha kolay, daha hızlı tepki verebilen ve iniş için piste ihtiyaç duymayan Parafoil, önceki araçlara oranla çok önemli bir alternatif.
Hava kirliliğinin büyük krize yol açtığı ülkede, drone’lar hava kirliliğini “nükleer bir kışın etkisi” olarak adlandıran bilim insanlarını da rahatlatacak gibi gözüküyor.
Çin’de hava kirliliği büyük bir sorun olduğu için uzun yıllardır hava kirliliği oranı kontrol edilmekte. Geçen sene neredeyse her şehirden elde edilen sonuçların olumsuz olması sebebiyle Başbakan Li Keqiang kirliliğe karşı savaş açtıklarını geçtiğimiz haftanın başındaki parlamento toplantısında söylemişti. Beijing halkının kirliliğe karşı bilinçsizliği, Beijing’in su kaynaklarının kirlenmesi ve endüstriyel kirlenmenin tarım alanlarında yarattığı sorunlar hükümetin her an yeni yöntemler önermesine ve uygulamasına ne kadar ihtiyaç duyulduğunun bir göstergesi.
Drone’ların kullanımı bahsi geçen kimyasalların havaya salınımının en ucuz ve en düşük riskli yolu. Yoğun sisli havalarda dahi YKD’nin sorunsuz uçabildiğini belirten yetkililer söz konusu drone’ların kullanım alanının genişletilip halkın hizmetine açılabileceği görüşünde. 700 kilogram taşıyabilen ve zorlu hava koşullarında dahi rotasından sapmayan bir hava aracının ambulans görevini kazanması işten bile değil. Herhangi bir piste ihtiyaç duymayan araç dolayısıyla en olmadık yerlere girip felaket anlarında dahi efsanevi görevlerle baş edebilir.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından da devlete verilen araştırma sonuçları böylesi geniş uygulanabilirliğe yatkın bir aracın yaratılmasında büyük bir etken. Mart başında tehlikeli seviyelere ulaşan kirlilik sosyal yaşamı felç etmiş, yollar kapanmış, hava taşıtları kalkamaz olmuştu. DSÖ’nün raporunda PM 2,5 (2,5 mikrometreden – metrenin milyonda biri – küçük olan parçacıklar) parçacıklarının metreküp başına 505 mikrograma ulaştığı belirtilmekte; 25 mikrogram seviyesinin – güvenli aralığın maksimum değeri – çok çok üstünde.
Tiananmen Meydanı’nda hava kirliliğinin sebep olduğu sürekli sis hali bu fotoğrafta da gözlenebilir.
YKD’lerin kullanıma çıkartılmasına kadar insan sağlığının sınırları zorlanmış olsa da kazanılan yararın bunları telafi etmesi umuluyor. Problemler Çin için henüz bitmiş değil; kimi ülkeler içinse henüz başlamış değil. Kim bilir onlar ne kadar tepki gösterildiğinde harekete geçecek, umuyorum ki sayı yüzlere ulaşmadan.
Drone’u havada görmek isterseniz:
[box_light]Kaynaklar[/box_light]
Dünya Sağlık Örgütü Çin Halk Cumhuriyeti Hava Kirliliği Raporu
