Üretim tekniklerinin çeşitlenmesiyle sentetik olarak üretilebilecek maddeler kuşkusuz çeşit sayısı ve miktarda son iki yüzyıldan beri üstel olarak artmaktadır. Dünyada insan tarafından üretilemeyen bileşiklerin ve maddelerin sayısı gün geçtikçe azalmaktadır. Kuşkusuz bütün bunlar insanı, doğaya olan mahkumiyetinden bir nebze özgürleştiriyor gibi gözüküyor. Geçmişte insanların doğanın sunduğu ağaç kovukları ve kuytu mağaralarda yaşamından, kendi binalarını inşa ettikleri ve gökyüzünü bile delen yapılar inşa ettikleri sadece birer örnektir. Hatta ve hatta insan, doğanın kendisine asla vermediği uzaya bile çıkarak erginliğini ilan etmiştir. Barınma açısından doğaya bağımlılık gittikçe azalmış, dünyada insan bedeninin dayanamayacağı bölgelerde teknoloji sayesinde yaşam üniteleri oluşturulmuştur. Peki en temel ve zorunlu ihtiyaçlardan biri olan besin tüketiminde durum nasıl?
İnsanlar geçmişteki belirli bir dönüm noktasından beri bitkileri doğal yolla çaprazlayarak kendi lehine türler yetiştirdiği bilinmektedir. Günümüzde bu durum biyoteknoloji ve genetik alanındaki gelişmeler sayesinde kimi zaman saatler içinde gerçekleşiyor. Tarım ilaçlarının üretimi arttırdığını gördükten sonra aynı zamanda hala doğaya olan bağlılığın sürdüğü fark edilmelidir bu süreçte. Artık bu bağlılık da değişiyor.
3D yazıcılar bilindiği üzere farklı üretim teknikleri ile pahalı bir şekilde üretilebilecek seri üretim olmayan cisimleri rahatlıkla üretebilmektedir. Bu yazıcılar günlük hayatta belki dekorasyon ve zevk amaçlı bazı eşyalarından üretilmesinin yanında kimi zaman da karmaşık sistemlerin modellenmesinde de kullanılmaktadır.
3D yazıcılar malzeme olarak kendilerine yerleştirilen depodan malzeme cinsine göre tasarlanmış objeyi oluşturur. Yani plastik bir oyuncak için plastik bir karışım yazıcıya yerleştirilir. Yazıcı objenin üretim süresince genelde birim yüksekliklerdeki birim kesitleri doldurarak işlem yapar.
Gıdaların da karmaşık gözükse de birim maddelerden oluştuğunu elbette biliyoruz. O halde neden birim doldurmalarla dondurmalar ya da bonfileler yapılamasın ki? Elbette nedenin nicelik boyutuyla sınırlı olduğunu söyleyebiliriz. Yani tıp tıp bir kas dokusundan et üretimi hala sınırlı bir düzeyde. Nitekim gelişen teknoloji gün geçtikçe daha iyi ve daha gerçekçi ürünler ortaya koyuyor. Yakın bir gelecekte kendi etinizin protein,yağ ve dolayısıyla kalori miktarını ayarlayacağınız günler de gelecek. Bir adet “Gıda Basıcı”dan binlerce çeşit gıda ortaya konabilecek. Aynı makineden hem makarna hem tortilla hem de sushi çıkması menünüzün epey genişlemesi demek. Bilinen yemeklerin dışında bireyin hayal gücüne tabi kendi gıdalarının da tasarlanabileceği bir geleceği kim istemez ki? Yiyeceğin ucuna parafınızı atabilirsiniz elbette.
Günümüzde oldukça ve haklı bir şekilde üstüne basılan sürdürülebilirlik ve verim konusunda da gıda basıcılar çok yüksek not alıyorlar. Üretimdeki enerji kayıplarından ara basamaklardaki verimsiz tekniklerden tamamen muaflar. Örnek olarak bir hamburger etinin serüveni düşünülürse verim ve tezlik çok kolay anlaşılacaktır. İlk başta bir hayvanın -genelde inek ya da dana- yetişmesi gerekir. Hayvanın alımı ve bakımı maliyettir. Hayvan kaderindeki hizmet zincirinden kurtulurken mezbahada işlem görmesi gerekir ve maliyettir. Gıdanın gerekli yerlere gönderilmesi ve karışım haline getirilmesi gerekir ve maliyettir. Bir gıda-basıcıda ise yukarıdaki süreçlerin hiçbiri yoktur. Hayvanın yetiştirilmesi için ne metreküplerce su kullanılması ne de taşınımı için petrol ya da enerji harcanmasına bile gerek olmadan hamburger köftesi hazırdır. Gerekli olan şeyler sadece temel malzemeler, tasarım ve basım süresidir.
Belki de 30 yıl önce bilim-kurgu gibi gelen makinelerin yiyecek üretmesi günümüzde son derece realist bir şekilde yazılıyor. Doğaya olan bağımlılığımız gittikçe azalıyorken teknolojiye olan bağımlılığımız gittikçe artmakta.Yakında evlere food-printer sipariş edip dışarıdan yemek siparişi gibi, eski usul yöntemlerden vazgeçileceği zamanlar da gelecek. Afiyet olsun!
Kaynakça
Jasper L. Tran, 3D-Printed Food, 17 MINN. J.L. SCI. & TECH. 855 (2016).
Available at: https://scholarship.law.umn.edu/mjlst/vol17/iss2/7
Görseller (Sırayla)
609884e5eb124a6588b1044f8bc54133 (650×366) (newsapi.com.au)
FS3E5-16_17_10-Cattle-Beef-Hills-Scenic-Fields-Agriland20.jpg (1200×675)
