Konya’ya yaptığım günübirlik gezide görülmeye en değer yerlerden biriydi Konya Tropik Kelebek Bahçesi. Bu bahçe, kelebeklerin yaşayabilmesi için 28 derece, %80 nem oranında tutuluyor. Ayrıca kelebekler UV ışınlarla yön buldukları için camlar da doğal olarak bu gözetilerek üretilmiş. İçeriye girdiğinizde İç Anadolu şehrinin iklimine ters olduğu için başta bocalatan, fazlasıyla nemli bir havayla birlikte sizi farklı türlerde kelebekler karşılıyor. Ancak içlerinde bir tanesi var ki, sayıca bolluğunun yanında kanatlarının ilginç yapısıyla akılda yer etmede birinci sırayı kapıyor: Morpho Kelebekleri.
Morpho kelebekleri; Orta ve Güney Amerika başta olmak üzere, Venezuela, Kolombiya, Peru ve Ekvador civarlarında bulunur. Bu kelebeklerin kanatları 20 cm’ye kadar ulaşabilir. Genellikle çürümüş meyve, çamur ve leşle beslenirler. Uçmadıkları sürece, gizlenme eğilimindedirler. Kanatlarının içindeki mavi rengin aksine, dış kısmı genelde kamufle olmalarına yardımcı olacak renk ve desendedir. Mimikri yeteneklerini yükselten dış renklerinin yanında göze benzer yuvarlar şekiller bulunur. Bu da doğada düşmanlarını korkutmayı sağlayan bir çeşit evrimsel avantaj sayılabilir.
Mavi Morpho kelebekleri her ne kadar “mavi” olarak anılsa da sadece erkekleri mavidir. Dişileri genellikle mavi değil, kahverengi, sarı ve siyah olmaya eğilimlidir. Ayrıca eşeysel dimorphizm’den kaynaklı olarak bir kanadı mavi, bir kanadı daha soluk renklere sahip olan nadir örnekleri de vardır.
Morpho kelebeklerinin onları doğada bir sıfır öne geçiren kanatlarının arkasında ise fiziğin olanakları var. Işık yansıtma yetenekleri olan bu kanatlarda, yer pulları ve cam pulları (ground scales and glass scales) yer alır. Yer pulları uzun dalga boylu ışığı absorbe ederek ışığın kanatlarda mavi-mor arası bir renk ortaya çıkarır. Cam pulları da kırınım ızgarası gibi davranarak ışığın yayılma açısında artışa neden olur. Bu kelebeklerin kanatları bu sayede uzak mesafelerde bir çeşit iletişim sinyali olarak da görev yapabilir.
Bilime de ilham olan bu kelebekler, dünyadaki pek çok tür gibi potansiyel olarak tehlike altında. Başta Amazon ormanlarının tahribatının yol açtığı tehditi kelebek koleksiyonu yapmak adına ticarete döken insanlar takip ediyor. Ne kadar farklı bölgelerde, beşeri ekosistemler yaratılsa bu canlılar için, asıl doğalarının korunmasının öncelik olduğunu unutmamamız gerekiyor.
KAYNAKÇA:
Top 8 Blue Morpho Butterfly Facts – Rainforest Cruises
Morpho | Butterfly, Wing Scales, & Facts | Britannica
Konya Tropikal Kelebek Bahçesi | Konya Tropikal Kelebek Bahçesi (konyatropikalkelebekbahcesi.com)
