İsrail Başbakanı Binyamin Nehanyahu, İsrail askerleriyle işgal altındaki Gazze Şeridinin kuzeyinde buluştu. Askerlere hitabında, “Sonuna kadar, zafere kadar, devam edeceğiz. Bizi kimse durdurmayacak” ifadelerini kullandı. Aynı zamanda, Cuma günü verilen “insani aranın” ardından, ABD Başkanı Biden ile yaptığı bir telefon konuşmasında Gazze’deki operasyonlara tüm şiddetle devam edeceklerini belirtti.
Katar Dışişleri Bakanlığının tarafından açıklanan rehine takas anlaşması, Gazze’nin hem güneyinde hem kuzeyinde dört gün süreyle geçerli olmak üzere cuma sabah 7.00’de başlamıştı. İsrail, Katar, Mısır ve ABD’nin katılımında gerçekleşen görüşmeler uyarınca Hamas’ın en az 50 rehineyi, İsrail’in ise 150 Filistinli mahkumu serbest bırakması bekleniyor.
Cumartesi günü, Hamas’ın 17 rehineyi serbest bırakması ardından (13’ü İsrailli, 4’ü Taylandlı olmak üzere), İsrail de 39 Filistinli mahkumu pazar sabahı teslim etti. Katarlı bir sözcü, teslim edilen tutsaklardan 33’ün çocuk, 6’sının kadın olduğunu belirtti. İsrail Savunma bakanı Yoav Gallant ise “Tüm rehineleri geri getireceğimiz bir duruma ulaşmadan Gazze’den ayrılamayız ve savaşı durduramayız.” dedi.
Gazze’deki sağlık bakanlığının açıklamalarına göre, İsrail’in7 Ekim’den itibaren süregelen saldırılarda, Gazze Şeridi’nde 6 bin 150’den fazlası çocuk olmak üzere 14 bin 800 kişiden fazlası yaşamını yitirdi. Birleşmiş Milletlere göre ise, 1,7 milyon insan yerinden edilmiş vaziyette, 46 bin konut ise tamamen yıkıldı. BM rehine takası ile çatışmalara geçici olarak ara verilmesinin Gazze üzerinden yapılan insani yardımlara hız verdiğini duyurdu.
Hem Hamas hem de İsrail’den, insani aranın uzatılması ihtimali olduğu belirtildi. ABD Başkanı Joe Biden, insani aranın uzatılmasıyla ilgili olarak “böyle bir ihtimal var” açıklamasını yaparken, İsrail Başbakanı Netanyahu ise her 10 İsrailli serbest bırakılan esire karşılık, insani aranın birer gün uzatılmasının “olumlu bulduğunu” bildirdi. Hamas ise yaptığı yazılı açıklamalarda, esir takası ve insani yardım için çatışmalarda verilen arayı 2 ile 4 gün uzatmaya hazır olduğunu belirtti.
Aşırı Sağda Dalgalanma
1 Kasım 2022’deki seçimlerin ardından oluşturulan altıncı Binyamin Netanyahu koalisyon hükümetinin kabinesi “İsrail’in en sağcı hükümeti” olarak nitelendiriliyor. İsrail halkı Hamas’a karşı yapılan terör operasyonlarını desteklerken, Başbakan Netanyahu’nun 7 Ekim’den bu yana oylarında düşüş gözlemleniyor. Yapılan anketler aynı zamanda, Dinci Siyonizm Partisine karşı desteğin düştüğünü de gösteriyor. Fakat 7 Ekim’den beri, aşırı sağcı bakanlardan gelen çeşitli ifadeler sık sık gündemi belirliyor.
Filistin düşmanlığı ile bilinen aşırı sağcı Otzma Yehudit (Yahudi Gücü) partisinde yer alan İsrail Miras Bakanı Amihai Eliyahu, abluka altındaki Gazze şeridine nükleer bomba atılmasının olasılıklarından biri olduğunu ve bölgedeki Filistinlilerin ya İrlanda’ya ya da çöle gitmesi gerektiğini söylemişti. Aynı zamanda, şeridin tekrardan işgal edilmesini ve İsrail 2005’te tek taraflı olarak çekilmeden önce var olan Yahudi yerleşimlerinin tekrar kurulmasının gerektiğini söylemişti. Netanyahu ise tepki olarak, Gazze Şeridine nükleer silah atılmasının olasılıklardan biri olduğunu söyleyen Miras Bakanını süresiz olarak kabine toplantılarından uzaklaştırdığını açıklamıştı.
Aşırı sağcı Dinci Siyonizm Partisi’nin lideri ve şu anda Maliye Bakanı olarak görev yapan Bezalel Smotrich ise savaş politikasında daha geniş bir söz hakkına sahip olmak için savaş kabinesinin genişletilmesini talep ediyor. 7 Ekim’den beş gün sonra kurulan savaş kabinesinde Benyamin Nehanyahu dışında; İsrail’in Savunma Bakanı Yoav Gallant, İsrail ordusunda çeşitli görevler yapmış ve muhalefette yer alan Ulusal Birlik Partisi lideri Binyamin Gantz ve 2006 Lübnan Savaşında Hizbullah’a karşı kullanılan “aşırı güç kullanımı”nın bir askeri plan haline getirmesiyle bilinen Gadi Eisenkot ve Netanyahu’yla yakınlığı ve Arab ülkeleriyle normalleşme sürecindeki katkısı ile bilinen Ron Dermer gibi gözlemci isimler yer alıyor. Aşırı sağın savaş kabinesinden uzak tutulması şimdilik, merkez-sağ isimlerle başarılı gözüküyor.
Aşırı sağın başka bir çıkışı ise Meclisteki Ulusal Güvenlik Komitesindeki bir oturumunda gözleniyor. “Teröristlere idam cezası” verilmesi yönündeki yasa önerisini durdurma çağrısında bulunan İsrailli esirlerin aileleri, böyle bir yasa tartışmasıyla rehine iade sürecinin tehlikeye atılacağını öne sürüyor. Aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Ben-Gvir ise yasa tasarısı konusunda geri adım atmazken, aşırı sağcı Otzma Yehudit partisinin milletvekilleri ise esir aileleri ile sözlü tartışmaya girmesi gündem oldu.
Kaynakça:
https://haber.sol.org.tr/haber/katliamin-ardindan-netanyahu-isgal-altindaki-gazzede-387089 https://www.bbc.com/turkce/articles/cl7p0nklj00o
https://www.birgun.net/haber/insani-ara-uzayacak-mi-486463
https://www.bbc.com/news/live/world-middle-east-67527098
