Ara Güler Ankara Fotoğrafları Seçkisi, Ara Güler Bilkent Üniversitesi Güzel Sanatlar, Tasarım ve Mimarlık Fakültesi tarafından, Ara Güler Müzesi ve Galeri Siyah Beyaz iş birliğiyle, 18 Kasım-8 Aralık 2025 tarihleri arasında düzenlenen bir fotoğraf sergisidir. İhsan ve Ayser Doğramacı Kültür Merkezi’nde ziyarete açılan sergi, bu özel fotoğraf seçkisinin yanı sıra çeşitli portreler ve eserlerle farklı ilgi alanlarından misafirlere de ev sahipliği yapıyor. Ben bu yazıda, Ara Güler’in Ankara’ya bakış açısını ele alırken bir yandan bir şehrin değişiminden bahsediyor olacağım.
Ara Güler’in Ankara Modellemesi
Ara Güler, şehre geniş bir çerçeveden bakmanın ne kadar önemli olduğunu çektiği her fotoğrafta gösteriyor. Ankara’nın yıllar içinde değişen sosyolojik yapısı, Ara Güler’in fotoğraflarına yansıyarak bizlere bir şehrin değişen silüetine dikkat çekiyor. 1960lı yılların, küçük şehir modeline uyan Ankara’sı, Ara Güler’in deklanşöründe hayat bulurken bir başkentin son sakin günlerine atıfta bulunmayı da ihmal etmiyor. Ulus Meydanı’nın insandan arınmaya muhtaç olmadığı, İstiklal Mahallesi’nin tarihi dokusunun bozulmadığı yıllarda, şehrin tadını çıkarabilecek düzeyde olan insanların şehri olan Ankara, değişen yüzyılla birlikte farklı bir yöne evriliyor. Bu evrimi çoğu zaman maddesel açıdan yorumlama eğilimde olsak da Ankara’nın değişen sosyal yapısını da yine fotoğrafların büyülü dünyasında keşfedebilmek mümkün. Birkaç kusursuz manzara fotoğrafı sonrası Ara Güler, kendi Ankara’sını modellerken ara sokakların aynı kalmakta ısrarcı olan yapılarından, çocukların masum dünyasını dışa yansıtan yüzlerinden ilham almış. Gerçek bir şehir bilincine sahip her insan gibi ünlü fotoğrafçımız da insanlar ve şehirler arasındaki görünmez bağı, ortamların somut yapısıyla görünür bir hâle getirmenin yolunu, Ankara yerel halkının bir üyesi gibi davranmakta bulmuş gibi gözüküyor. Kimi zaman camdan dışarı bakan bir çocuk kadar yerli, kimi zamansa kendi şehrini belki de ilk izleyen bir kadın gibi yabancı yerine geçmeyi başaran Ara Güler, fotoğrafçılığı sanatın en yalın biçimi hâline getirmeye and içmiş.
Şehirler Değişir, Peki Ya İnsanlar?
Fotoğrafçılık sanatında gözlemlenmesi en kolay şeylerden birisi bir şehrin değişen yapılarıdır. Yıkılan binalar, artık işlemeyen mağazalar veya alışık olduğumuz bir yerin eski görüntüsü bizlere şehirlerin estetik yapısı hakkında bazı ipuçları verir. Fakat Ara Güler bu sergide, kusursuz açılardan çekilmiş hatasız manzara fotoğraflarından çok insan unsuruna odaklanmış. Genellikle herkesin gözardı ettiği insanların hayatlarını bir fotoğraf yoluyla anlatan Güler, siyah beyaz karelerin arkasındaki duyguları görmemizi sağlıyor. Ankara Fotoğrafları Seçkisi ,her ziyaretçiyi Ankara’nın değişen estetik yapısına karşın yerinde sayan toplumsal yapısı hakkında düşünmeye itiyor. Ara Güler’in kadrajına giren çocuklar, bizlere bir sorunun kapısını aralıyor: Şehirler değişir, peki insanlar da şehirlerin değişme hızına paralel bir şekilde değişir mi? Bu soruya verilecek birkaç yanıtın önünü, Ara Güler’in güzide eserleri kapatıyor. Ankara’nın insanlarının değişen görünümleri bile gözümüzü yanıltmaya yeterli gelmiyor çünkü fotoğrafçılık sanatının ustası, gerçek bir fotoğrafın asıl amacının insanların duygularına inmek olduğunu bu güzel sergide yeterince açık ediyor. Dijital bir makine tarafından oluşturulan bu hareketsiz kareler, Ankara’nın 20.yüzyıldaki mahallere göre değişen sosyoekonomik yapısını ve anlamamızı sağlayarak hislerimizi harekete geçiriyor. Bu yüzden hâlâ bu güzel ve metropol olmaya adım adım yaklaşan şehrin bir yerlerinde görmeyi ihmal ettiğimiz binlerce insan olduğunu, Ara Güler’in zamansız fotoğrafçılığı aracılığıyla hatırlayabiliyoruz.
Ankara Fotoğrafları Seçkisi’nin Modern Dünyayla Bağı
Bilkent Üniversitesi aracılığıyla düzenlenen Ankara Fotoğrafları Seçkisi adlı sergi, Ara Güler’in daha önce hiçbir yerde yayınlamadığı özel fotoğraflardan oluşuyor. Siyah beyaz ve 20.yüzyılın ortalarında çekilmiş onlarca fotoğraftan oluşan bu sergi, tüm bunlara rağmen modern zaman insanlarının ilgisini çekmeyi başarabiliyor. Bu başarının nedeninin, Ara Güler’in şehirlere yüklediği anlamların bütün zamanlar ve evrenlerin ortak öznesi olan insanı ele almasıyla ilgili olduğu sugötürmez bir gerçek. Kişisel olarak ben, bu seçkinin yalnızca bir fotoğraf sergisi olmadığını düşünenlerin tarafındayım. İnsanı, ortamlar ve çevre hakkında düşünmeye iten bu seçki, modern dünyanın birçok yeni kavramıyla örtüşüyor. Özellikle beni şehir bilinci hakkında düşünmeye zorlayan bu seçki, bana başkentimizin bütün güzelliklerinin ötesinde hâlâ ulaşılamamış insanlar ve mekânlar olduğu fikrini empoze etti. Ara Güler’in Ankara seçkisinde, bütün bu sorgulamalardan farklı olarak eşit bir yaşamın, ne eski dünyamızın nostaljik havasında ne de modern dünyanın karmaşıklığı arasında mümkün olduğunu anlayarak yeni ve eski dünya arasında bağlantı kurdum. Birbirine hiç benzemeyen binlerce insanın yaşadığı şehirlerimizde, gizlenen yüzler ve durumlar her zaman var olmaya devam edecek fakat biz, Ara Güler gibi sanatçıların ışığında kendi şehirlerimize ve çevremize daha geniş bir perspektiften bakmayı öğrenmeye devam ediyor olacağız.
Kaynakça:
Söylenti Dergi. “Ara Güler Fotoğraflarının Ardındaki Gerçeklik Arayışı.” Söylenti Dergi, 11 Eylül 2024. Web.
“Şehir Bilinci Nedir?”. EkoYapı Dergisi, 15 Kasım 2013. Web.
“ Ara Güler’in Ankara’sı Bize Ne Anlatır?: ‘Ankara Fotoğrafları Seçkisi’” Argonotlar,6 Aralık 2025.Web.
