Özdemir Asaf
Özdemir Asaf’ın okul yıllarında yazmış olduğu Lavinia adlı şiiri zamanında çok beğenilip birincilik ödülüne bile layık görülmüştür. Ama bu şiiri yazdığı imkansız aşkı, çoğu bu kişinin Mevhibe Meziyet Beyat olduğunu söyler, tarafından çok da beğenilmediği söylenilmektedir. Çünkü Asaf, ödül konuşmasında şiirini okurken Beyat salonu terk etmiştir. Bu ne kadar çok üzmüş olsada Asaf’ı sonrasında üniversite yıllarında tanıştığı Sabahat Hanım ile evlenmiştir. Ne de olsa aşk acısının tek ilacı zamandır. Asaf’ın aşk acısı geçmiş olsa da isimini şiirinden alan, Lavinia, bir şiir kitabı yazmıştır. Bu kitapta aşk temasının önde bulunduğu bir sürü şiir yazmıştır. Bende en çok anlam uyandıran birkaç kısa şiirini seçtim. Haydi, gelin beraber bu şiirleri inceleyelim.
Bağlı
Beni öyle bir yalana inandır ki,
Ömürümce sürsün doruluğu.
(s.21)
Yukarıda görmüş olduğunuz “Bağlı” şiirinde aslında ne kadar az sözle çok şey anlatılabileceğini kanıtlıyor Özdemir Asaf. Şiirin sözcüsü sevdiceğine sesleniyor. Yalan gibi komplike bir olgunun bir kişinin hayatını ne kadar da etkileyebileceğini göz ardı ederek karşısındakinin onu bir yalana inandırmasını istiyor. Yalan söylemek her ne kadar kolay olsa da birini söylediğin yalana inandırmak belirli bir çaba ister. Belki de Asaf’ın istediği de budur, sevdiğinden. Her ne kadar bazıları için kolay olsa da sevdiğinin onu yalanlarına inandırmasını istiyor. Şiirin sonunda da dediği gibi ömür boyu inanmak istiyor bu yalanın doğruluğuna. Yani sevdiğinin söylediğinin yalan olup olmadığına şüphe bile duymak istemiyor, şair. Çünkü sevdiği böyle bir çaba içine, yalanına inandırmak, girerse karşısındaki için emek sarf etmiş olacak bu da karşısındaki kişiye değer verdiğini gösterecek. Sonuçta kim umursamadığı biri için emek harcar ki ya da şairin söylenilen bu yalanı “kendisine değer veriliyor” manasında anlamlandırmak istediği çıkarımını yapabiliriz.
Konak
Sen gelirken ağlamıştın,
Orası için,
Bil, gidersen de ağlayacaksın,
Burası için…
(s.18)
Bir diğer şiiri de “Konak”tır, Özdemir Asaf’ın. Bu kısa şiirin odaklandığı konu aidiyet duygusudur. Biz insanlar ölümlü varlıklarız sonuçta. Eninde sonunda bu dünyaya veda edeceğiz. Bu yüzden aslında hiçbir yere ait değiliz. Ama kendimizi toplumun bir parçası sayabilmek için bir yerelere ait olma istediğimiz var. Çünkü toplumdan uzak ve izole kalırsak yalnızlık ile birebir oluruz. Bu yalnızlık zaman geçtikçe bedenimize bir zehir gibi yayılır ve diğerlerinden uzak bir köşede gelip geçer yaşamımız. Koskocaman bir evrende yalnız olduğumuzu varsayarsak neden dünyada da yalnız kalmak isteyelim ki. Asaf da asla bir yere tamamen var olamayacağımızdan ama sürekli bir aidiyet aradığımızdan bahseder. Nereye gidersek gidelim her zaman bir önceki yeri özleyeceğiz çünkü oraya ait olduğumuzu düşüneceğiz. Ama gün gelecek ve yeni yere de alışacağız bu zaman da eski yerimizi bize uzak gelecek. Bu döngü de hayat boyu devam edecek.
Duvara Astığım
Ölünceye kadar seni bekleyecekmiş,
Sersem.
Ben seni beklerken ölmem ki…
Beklersem.
(s.30)
“Lavinia” şiir kitabının temasının aşk olduğunu bizlere bir kere daha hatırlatan bir şiirdir “Duvara Astığım.” Bir aşığın sevdiğine sitemidir bu şiir. Öyle sinirli etrafı birbirine katan bir sinir değildir ama bu. Daha çok sarkastik bir yaklaşım gibidir. Sevdiğine de değildir tam olarak bu sitem. Sevdiğini seven bir başkasınadır. Bu da biz, okuyucunun karşılıklı bir sevgi olmadığını anlamamızı sağlar. Sevdiğinin sevdiği onu hayatının sonuna kadar bekleyeceğini söyler. Bir diğer deyimle tüm yaşanmışlıklarını ya da yaşayacaklarını ona adar. Tüm yaşamını sevdiği uğruna harcar. Asaf ise bu adanmışlığın yetersiz geleceğini, kendisinin o kişiyi beklerken ölmeyeceğini söyler. Ölümsüzlük her ne kadar imkansız olsa da güçlü bir metafor olarak burada kullanılmıştır. Sevdiği için ölmeyen bir adam, düşünün nasıl bir sevgi bu adamın ki!
Aşk’ın insanda nasıl duygular uyandırdığını ve bu duyguların şiirlerde nasıl işlendiğini görmek isterseniz, yukarıdaki şiirlerden daha da fazlasının yer aldığı Özdemir Asaf’ın “Lavinia” adlı şiir kitabına bir göz gezdirmenizi tavsiye ederim.
Kaynak:
Asaf, Özdemir. “Lavinia.”Yapı Kredi Yayınları. İstanbul, Ocak 2023.
