1983 yapımı Rembetiko filminden bir kare
Bizans’dan Osmanlı’ya Osmanlı’dansa günümüze kadar gelen rembetiko kültürünü şimdilerde bize buğulu nameleriyle yaşatan Cafe Aman 2009 yılında Stelyo Berber ve Pelin Suer tarafından kuruldu. Kendilerini rembetiko yapan bir grup olarak değil bir müzik atölyesi olarak nitelendiren Cafe Aman ekibinin asıl amacıysa Anadolu’daki Kafe Aman kültürünü bizlere tekrardan hatırlatmak ve yaşatmak. Ekip sadece Berber ve Suer’den değil ud, keman, kanun, kontrbas ve buzuki gibi çalgıları çalan sanatçılardan oluşuyor.
2009 yılında kurulan grup Cafe Aman ‘ın Fasl-ı Rembetiko adında bir de albümü bulunmakta.
Doğuş yeri İzmir olan, doğuda Kafe Aman batıda ise Café Santur yada Café Chantant olarak anılan, bu kültür İzmir’in birçok milletten birçok rengi barındıran yapısıyla harmanlanarak daha sonra Anadolu’daki İstanbul, Bursa ve Trabzon gibi liman şehirlerinde yayılmaya başlar. Sevinç, özlem, ayrılık acısı, aşk ve hüzün gibi duyguların harmanlandığı bu şarkılarda geçen “aman” kelimesi kahvelere adını verir ve kelimenin kökeni ise Arapça’dır. Zamanla farklı tat, renk, koku, doku, ses ve rengin birleştiği mekanlar haline gelen Kafe Amanlar’da farklı etnik kültürlerden hanende ve sazendeler bir araya gelerek repertuarlarını karşılıklı bir etkileşim ve paylaşım içinde doğaçlama olarak seslendirir. İstanbul’da özellikle Pera, Fener ve Galata; İzmir’de ise Kordon ve çevresinde yer alan Aman Kahveleri doğaçlama dansların eklenmesiyle gelişir.
Eski Bir Aman Kahvesi
Mübadele dönemindeki zor koşullarda bile daha geniş coğrafyalara yayılarak varlıklarını sürdürmeyi başaran Kafe Amanlar’da önceleri keman, ud, santur ve ince saz çalınırken yeni kültür ve yeni müzisyenlerle bu sazlara buzuki, gitar, piyano ve bağlama da eklenir. Kendi ana vatanından ayrılarak özellikle Avrupa ve Amerika’ya yayılarak şekillenen ve en sonunda tüm eserlerin birleşmesiyle oluşan rembetiko repertuarının ilk kayıtlarına ise yapılan araştırmalar sonucu Amerika’da rastlanır. Avrupa’da özellikle Yunanistan’ın Selanik ve Atina kentlerinde varlıklarını sürdüren Kafe Amanlar oryantalist entelijansiya tarafından zamanla dışlanarak özelliğini yitirir. Hüznün ve oynama isteğinin bir araya geldiği bu eşsiz namelerin radyolarda çalınması bile bir dönem yasaklanmıştır.
Suyun öteki yakasını bizlerle birleştirmeye çalışan Cafe Aman kayıp şarkıları, kaybolmaya yüz tutmuş ezgileri ve anıları bizlerle paylaşarak adeta geçmişe yolculuk yapıyor. Fasl-ı Rembetiko adında bir de albümleri olan grubun başarılı sahne performanslarını izlemek ve melodilerini dinlemek isteyenler grubun twitter sayfasını takip edebilir:@CafeAman
