Yazı dizisinin önceki yazısını okumak için buraya tıklayın.
Hayatını şairler dörtgeninde yaşayan güzel kadın Tomris Uyar, soyadından da anlaşılabileceği gibi Turgut Uyar’la evlenmişti. Son sevgilisiydi Turgut Uyar, en uzun soluklu aşkıydı, onun soyadını ölene kadar gururla taşımıştı.
Üç yıl süren Cemal Süreya macerasının sonuna yaklaşmışken Turgut Uyar’la tanışmıştı. Tomris Uyar’ın ifadeleriyle, Turgut Uyar o sıralar eşinden ayrılmış ve çocuklarıyla birlikte İstanbul’a gelmişti. İlk tanışmaları, oturup konuşmaları, birbirlerini tanımaya başlamaları böyle bir döneme denk gelmişti. Daha sonra ikili mektuplaşmaya başlamıştı. Esasında Turgut Uyar uzun süredir ruhen bir sıkıntı içerisindeydi ve bu sebeple mürekkebi kurumuş sayılırdı. “Anladığım kadarıyla çok sıkışık bir dönem geçiriyordu. Yani evlilik hayatında bir süredir yaşadığı tedirginlik ve uyumsuzluk şiirini de etkilemişti, yedi yıldır şiir yazmıyordu,” diye anlatıyordu Tomris Uyar bu sıkıntılı dönemi. Ancak şiir ve edebiyat konularının ağırlıkla yazıldığı bu mektuplaşmalar ve Tomris’in onda bıraktığı etki, ona tekrar yazması için yaptığı tatlı baskı, Turgut Uyar’da adeta bir bahar etkisi oluşturdu. Kalemine yeniden sarıldı, şiir dünyasında yeniden çiçekler açtı Uyar’ın. Tomris, Turgut Uyar’a yeniden hayat üflemişti.
Şiirinde ikinci baharı yaşayan Turgut Uyar’ın dünyası artık Tomris’ten ibaretti. “Bir bozuk saattir yüreğim, hep sende durur…” dizesini Turgut Uyar şiirinin “adeta amentüsü” olarak değerlendiriyor Melek Koç. Turgut Uyar’ın kimilerine göre saplantı haline gelmiş bu aşkı, Tomris’i her an elinden kaçıracakmış korkusuyla yazdığı şiirlerinde ölümsüzleşti.
Uyar’ın o dönemin şiir matinelerinde elden ele dolaşan, daktiloyla çoğaltılan en meşhur şiirlerinden birisi de şuydu:
Senin için alışılmış şeyler söyleyemem sana yaraşmaz
kış gecesi amcamızdır, bahar yakından kardeşimiz
alır başımı Erzincan’a giderim seni düşünmek için
dörtlükleri bozarım çünkü dağlar ne güne duruyor
kıyılar ve eskimeyen her şey seni anlatmak için
bir bozuk saattir yüreğim hep sende durur
ne var ki ıslanır gider coşkunluğum durmadan
durmadan
dağ biraz daha benden, deniz her zaman senden
hiçbir dileğimiz yok şimdilik tarihten coğrafyadan
kimselere benzemesin isterim seni övdüğüm
seni övdüğüm zaman
güzel bir çingene yalnız başına dolaşmalı kırlarda
seni övdüğüm zaman…
Tomris Uyar, Turgut Uyar’ın ilgisinden bunalmış olacak ki bu durumu açıklarken şu ifadeleri kullanıyordu: “Bir ara ben onun dünyaya açılan penceresi olmaktan da öte bir şeydim, bir parçası gibiydim. Ve kendimi bir parçası gibi hissettiğim için de sıkılıyordum tabii…” Bir başka yerde ise Turgut’un sevgisinden bahsederken şu ifadeleri kullanacaktı Tomris Uyar: “Turgut, beni her an elinden kaçıracakmış gibi gereksiz bir kaygıyla yıpranacak; ben de hiçbir rekabet söz konusu olmadığı bir alanda, boyuna birinci seçilmekten yorulacaktım.”
Tomris Uyar hiçbir rekabetin söz konusu olmadığını düşünüyordu; ancak bu hususta yanıldığı muhakkaktı. Çünkü Turgut Uyar’ın en yakın dostlarından ve Tomris’in de yakın dostu olan Edip Cansever Tomris’e gizliden gizliye bir hayranlık besliyordu ve bu hayranlık Ankara ve İstanbul’daki edebiyat çevrelerinin iyi bildiği; ancak üzerinde çok durulmayan bir hayranlıktı. Turgut Uyar onu elinden kaçıracakmış gibi sevmekte haklıydı.
Tomris rakıyı çok severdi, bense onu…
Edip Cansever
Cansever, Tomris Uyar’a seslenmek için şiir yolunu seçmişti. Her doğum gününde yeni bir şiir yazmıştı Tomris Uyar’a. Bunlardan en meşhuru da yine bir 15 Mart günü Tomris’in doğum gününe yetişen şiirdi:
Yaş Değiştirme Törenine Yetişen Öyle Bir Şiir
…
Seni görünce dünyayı dolaşıyor insan sanki
Hani Etiler’den Hisar’a insek bile
Bir küçük yaşındasın, boyanmış taranmışsın
Çok yaşında her zamanki çocuksun gene
Ben seni uzun bir yolda yürürken görmedim ki hiç.Mart ayında patlıcan, ağustosta karnıbahar
Mutfağın mutfak olalı böyle
Bir adın vardı senin, Tomris Uyar’dı
Adını yenile bu yıl, ama bak Tomris Uyar olsun gene
Ben bu kış öyle üşüdüm ki sorma
Oysa güneş pek batmadı senin evinde
Söyle
Ben seni uzun bir yolda yürürken gördüm müydü hiç.Edip Cansever
Bu aşkını Tomris’e hiçbir zaman açık bir şekilde itiraf edemeyecekti, belki de Tomris’in şu sözlerle ifade ettiği dostluğunu kaybetmeyi göze alamadı: “Sevgililik ya da aşk duygusu zamanla yara alabiliyor, örselenebiliyor, bitebiliyor. Bitmeyen tek aşkın gerçek ve lirik bir dostluk olduğunu Edip Cansever öğretti bana.”
Edip Cansever, Cemal Süreya’ya içki içmeyi öğretenin kendisi olduğunu söylemişti. Cemal Süreya da Edip Cansever’e şiir yazmayı öğrettiğini söylemişti buna karşılık. Turgut Uyar ise “Bu ikisi tartışırken ben de gittim Tomris’le evlendim.” demişti. Turgut’un onu kaybetme korkusuyla dolu olması boşuna değildi. Kim bilir, Edip Cansever gibi daha kaç kişi aşıktı sevdiği kadına.
Tomris Uyar, aşığı olan insanların aşkları ve onların şiirleri karşısında başı dönmemiş bir isimdi. Kendisini önemsemediği gibi, kendisine yazılan şiirlere de nesnel yaklaşabiliyordu. Eşi dahi olsa ilgiden sıkıldığını ifade edebiliyor, aşk yerine gerçek ve lirik bir dostluğu tercih ettiğini ifade edebiliyordu. Hatta, ölümünden kısa bir süre önce Edip Cansever’in kendisini daha çok etkilediğini ifade edecek, ama yine eleştirisini yapmadan geçmeyecekti: “Daha çok anlatan, daha süslü ve imgesi bol. Tekrarı seven bir şair…”
62 yaşında pek çoklarının aşk yönünden kıskandığı bir kadın olarak hayata gözlerini yumdu. Onu sevenlerin onu her an ellerinden kaçırma korkusuyla dolu olmaları çok normaldi. Çünkü o, pek çoklarının dediği gibi, o sahip olunamayan kadınlardandı.
Yararlanılan Kaynaklar
http://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/izzet-capa/bir-kadin-ve-ona-asik-uc-buyuk-sair-26983091
http://gencgazete.org/bir-akimin-ilham-kadini-tomris-uyar/
http://blog.milliyet.com.tr/sahip-olunamayan-kadin–tomris-uyar/Blog/?BlogNo=442415
http://listelist.com/tomris-uyar-kimdir/
http://sanatkaravani.com/bir-uyumsuzun-hayati-tomris-uyar/
