Propaganda 101 : Goebbels

Nürnberg – 1934

Geleni hepimiz tanıyoruzdur diye düşünüyorum. 1934 yılında Nürnberg’de yapılan Reichsparteitag (Reich Parti Kongresi)‘nden bir fotoğraf. Sonu görünmeyen kalabalığın sayısı bazı kaynaklarda yarım milyon olarak belirtiliyor. En önde yürüyen kalabalığın Führer olarak nitelendirdiği Adolf Hitler.

 Reichsparteitag 1923’ten itibaren düzenlenen, Nazi Partisi, ordu ve halkın katılımıyla gerçekleştirilen mitinglere verilen isim. 1927’den sonra sadece Nürnberg’de düzenlenmeye başlandı. Üstteki resim bu buluşmaların en görkemlilerinden birinde 1934 yılında çekildi. Peki biraz geriye gidip 1927 yılına döndüğümüzde nasıl bir manzara vardı?

Nürnberg – 1927

 Aynı mekandan bir başka fotoğraf. Mekan aynı ama tarih biraz daha eski; tam yedi yıl evvel yani Nazi Partisi’nin oyları henüz %3 bile değilken. Yedi yılda katedilen ilerleme göz kamaştırıcı. Peki bunu sağlayan tek etken Hitler’in karizması mıydı? Yandaki resme bakınca pek öyle durmuyor.

Paul Joseph Goebbels ve Adolf Hitler

 Hitler’in yüzündeki ifade ne kadar dikkatle dinlediğini gözler önüne seriyor. Peki kim bu dünyayı titreten Führer’i bu kadar dikkatli dinlemeye sevk eden adam? Aslında Hitler’in ateşle savunduğu Ari Irk fikrine pek de uymayan sağ bacağı engelli, doktora sonrası işsiz kalmış sıradan biri. 1921 yılında 19. yüzyıl romantik draması üzerine yazdığı teziyle felsefe doktorasını tamamlayan, sonrasında yazdığı oyun ve romanlar yayın evleri tarafından reddedilen bu kişi Paul Joseph Goebbels’den başkası değil. Çocukluğunda ressam olmayı düşleyen ve yazdığı Mein Kampf (Kavgam) kitabında da bundan bahseden Hitler gibi sanata meraklı olan Goebbels, Hitler’in en yakın arkadaşlarından biri ve en ateşli taraftarlarındandı. Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi nam-ı diğer Nazi Partisi ile tanışması 1923 yılında oldu, parti içinde hızla yükseldi ve 1933 yılında Naziler iktidara gelince Goebbels de Propaganda Bakanı oldu. Düzenlediği ilk gösterilerden biri Berlin’de Yahudiler ve Nazi karşıtları tarafından yazılmış kitapların yakılması oldu.

Berlin Bebel Meydanı – Mayıs 1933

 Goebbels göreve başlayalı henüz iki ay olmuşken Nazi gençlik örgütlerinin de katkısıyla 10 Mayıs 1933 gecesi üniversite öğrencileri, profesörler, Nazi ileri gelenlerinin katılımıyla tam bir akıl tutulması yaşandı ve 25.000’e yakın kitap bizzat üniversite öğrenimi gören gençler tarafından yakıldı ve sebep olarak da Alman Kültürü’nün saflaştırılması gösterildi. Goebbels’in ilk icraatı amacına ulaşmıştı, artık okur-yazar, aydın diye nitelenen kitle bile kitap yakmak için meydanları doldurabiliyordu. Albert Einstein, André Gide, Ernest Hemingway, Maxim Gorki kitapları kül olan yazarlardan sadece bazılarıydı.

Berlin Olimpiyatları – 1936

 Goebbels bu gösteriden aldığı güvenle artık halkı istediği yöne doğru sürüklemeye hazırdı, hatta Hitler’i bile. 1931 yılında henüz Naziler iktidarda değilken 1936 Olimpiyat Oyunları’nın Berlin’de düzenlenmesine karar verilmişti amaç Almanya’nın dünya ile yeniden bütünleşmesinin sağlanmasıydı.1936 yazı geldiğinde tam bir gövde gösterisi fırsatı Goebbels’in ellerindeydi. Boykot çağrılarına kulak asmayan A.B.D. ve Avrupalı devletler, 1936 yılında durdurulabilecek Nazi yükselişe alenen göz yumuyorlar hatta oyunlara iştirak ederek destek oluyorlardı. Ari Irk teorisini tüm dünyaya pazarlama vakti gelmişti, iri gövdeleri, kaslı kolları, keskin yüz hatlarıyla günümüzde bile devam eden “Alman sporcu” klişesi doğuyordu. Safkan Alman olmayan sporcular Alman takımlarından kovuluyor fakat göz boyamak için bir kaç Yahudi sporcu oyunlara dahil ediliyordu. Yukarıdaki resim herşeyi anlatıyor aslında, bir stadyum dolusu insan Nazi selamı veriyor ve burası siyasi miting alanı değil spor sahası.

1945 – Berlin

 Olimpiyatlardan sonra olanlar malum; savaş, toplama kampları, toplu infazlar, sivil yerleşke bombalamaları, dünya genelinde 60 milyona yakın ölü…

 Peki ya Goebbels?

 Nürnberg 1927 ile Nürnberg 1934 arasındaki farkın baş mimarı olduğu kadar Berlin 1936 ile Berlin 1945 arasındaki farktan da sorumlu olan Goebbels bir başka propaganda dahisine ve adaşına; Almanlar Moskova’ya ilerlerken köylerden erzak sağlamasınlar diye köylülerine herşeyinizi yakıp Moskova’ya göçün emri verebilen ve kendi başkentinden düşman başkentine uzanan bir yola halkını inandırabilen Stalin’e yenildi ve 1 Mayıs 1945 günü Hitler’in intiharından bir gün sonra çocukları ve karısı ile beraber intihar etti.