5 Kasımı 6 Kasıma bağlayan gece Ata’nın “Ne olur ne olmaz”dan fazlası olarak Hasan Rıza Soyaç’a yazdırdığı vasiyet mektubunun 28 Kasım 1938’te açılıp okunduğu gün başlamıştı belki de bu “Geride salt bir veraset mektubu mu bıraktı?” tartışması. Öyle ya; Kurtuluş Savaşı ile başlayan ihtilal safhası ve ardından -hala konuşarak altını doldurduğumuz ya da oyduğumuz- son safhası ile koca bir inkılap tasarlanmışken nasıl olur da sadece veraset meselesi olmaktan öteye geçemez bu mimarın vasiyeti? Rivayet odur ki diye başlamaktan usansak da, işte rivayet odur ki o gece iki mektup yazdırmıştır Paşa. Biri ölümün ardından hemen okunacak olan miras paylaşımını içeren bugün bildiğimiz 6 maddelik mektup, diğeri ise ölümünden tam 50 yıl sonra okunması planlanan Türkiye iç ve dış siyasetine dair bir ikinci mektup… Mektubun tekrar gün yüzü gördüğü zamanlar 1988 yılına yani Kenan Evren’li yıllara denk gelmektedir. Sonuç olarak mektubun Kenan Evren, hatta Turgut Özal tarafından okunduğu ve Türkiye’nin mektubun içeriğine hazır olmadığına karar verildiği söylenir. Kenan Evren tam tarih olarak 25 yıl sonrayı işaret etmiştir; fark ettiğiniz üzere 10 Kasım 2013’ü… Bu süre içerisinde konu birçok kez gündeme gelmiş, hatta Meriç Tumluer eliyle yargıya taşınmış, çıkan takipsizlik kararları ile de AİHM’ye götürülmüştür. Elinde bu vasiyetin bir kopyası olduğunu ileri süren Tumluer; bu kopyayı, Atatürk’ün Jandarma İstihbarat subaylarından Teşkilat-ı Mahsusa (MİT) kurucusu ve Türk Polis Teşkilatının da kurucusu olan Mehmet Rıfat Efendi (yani dedesi) aracılığı ile elde etmiş.
Meriç Tumluer’in vasiyete ait olduğunu iddia ettiği kopya
2005 yılında Tumluer bu konuyu dava sürecine taşıdığında, işin peşine ANAP Milletvekili Emin Şirin düşüyor bir de. Böylece Emin Şirin ile birlikte biz de Milli Savunma Bakanlığı tarafından, “Bahsedilen ’tutanak dökümü ile Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün ölümünden 50 yıl sonra açılması öngörülen vasiyetnamesi’ MSB arşivlerinde bulunmamaktadır” yanıtını alıyoruz. En son AKP İstanbul milletvekili Erol Kaya’nın 17 Aralık 2012 tarihli önergesi ile de mecliste ya da şu ana kadar aranan herhangi bir devlet dairesinde bu vasiyete rastlanmadığı reel bir veri olarak kalıyor elimizde. İşin buradan sonrasını tahminler, yorumlar ve tabi hırçın tartışmalar dolduruyor. En sert tepkiler de mektubun merkezinde yer aldığı söylenen ‘halifelik’ meselesi ile başlıyor kuşkusuz.
Vasiyetten yola çıkan Tumluer, mesela Türk- İslam birliği için mevcut olacak bir halifelikten bahsederken; bu konu üzerine çalışmış Aytunç Altındal da Atatürk’ün Nutuk’ta belirttiği bir proje olduğunu söyler. Projeye göre, hilafet babadan oğula intikal eden bir hilafet olmayacak. Projede Müslüman ülkelerin kendi aralarında oluşturacağı bir şura ve bu doğrultuda kendi içlerinden seçecekleri daimi 5 yönetici ülke ve bu ülkelerin meclislerinin rotasyon usulüyle hilafet makamını temsil etmesi söz konusudur. Böyle bir mektubun var olmadığını belirten Eriş Ülger ise, Altındal’ın “Nutuk’un yalancısıyım” tutumunu çelişkili ve yanlış bulduğunu belirtmektedir. Mustafa Armağan’ın yorumu da Nutuk’ta övülen ve öngörülen değil, ‘ti’ye alınan bir hilafet kavramı olduğu yönündedir. Bu şekilde uzayıp giden tartışma listesine 10 Kasım 2013’ü “21 Aralık” çılgınlığına döndürenleri görünce son veriyor insan ve Eriş Ülger’in çağrı niteliğindeki ifadesi ile soruyor: ‘İlber Ortaylı ne demiş sahi?’ ve tabi net bir tarihçi yorumu: “Gizli siyasi vasiyetler hakkında fikir beyan etmemeyi tarihçiliğin gereği olarak görüyorum. Kahve sohbetinden öteye bir değeri olmadığı çok açık bunun…” Böylece konunun sahiden bir kahve içimi miktarı yer tuttuğunu fark ediyor, bırakıyoruz fincanı. Kalan hatır da Ata’ya…
[box_dark]KAYNAKÇA[/box_dark]
