Bir tren… İçerisinde polis memurları ve subaylar da bulunmak üzere 22 bin sivil… Varış noktası ise meçhul.
Rusya’nın Ostashkov adlı kasabasından kalkmakta olan bu tren, bilinmeze doğru yol alırken; içerisindeki 22 bin leh askeri ve sivil son seferini yapmaktaydı.
Dünya Savaşı’nın patlak vermesinin hemen ardından, Sovyetler birliği lideri Joseph Stalin; Finlandiya ile gerçekleşmekte olan ve Finlandiya’nın ele geçirilmesi amaçlanan savaşta, istediği sonucu alamamış, bu nedenle ilgisini Polonya işgaline yöneltmişti.
Nazi Almanya’sı ve Sovyetler Birliği arasında imzalan Saldırmazlık Paktı(Molotov- Ribbentrop Paktı) sonucu, Nazi Almanya’sı Polonya’nın batısını işgal etmeye başlamış ve böylece tarihin en kanlı sahnelerinin gerçekleşmesi yolunda ilk adımlar atılmıştı.
Sovyetlerin Polonya’ya işgali
Batıda Nazi Almanya’sı, doğuda ise Stalin önderliğindeki Kızıl Ordu işgali altında kalan Polonyalı kumandanlar, askerlerine savaşmama emri verir ve teslim olurlar. Bu teslimiyet, Polonya’nın işgalini hedefleyen Sovyetler Birliği için güven oluşturmaz; aksine Sovyetler Birliği , “güvenliklerinin tehdit ediliyor olması ’’ gerekçesiyle içlerinde aydınlar ve subayların da bulunduğu 22 bin Polonyalı sivili esareti altına alır. Sorgulama amacıyla tutuklandıkları söylenen 22 bin sivil, geri dönmemek üzere. Rusya’nın batısında yer alan toplama kamplarına götürülürler.
5 Mart 1940`da Sovyetler Birliği Gizli Polis Teşkilatının başı Lavrentiy Beria`nin 22 bin Polonyalı esirin infazı istenen dilekçesi Stalin tarafından da onaylanır ve imzalanır. Bu ölüm fermanın neticesinde toplama kamplarında esir düşen Polonyalı tutsaklar, Rusya’nın Belarus sınırı bölgesinde bulunan Katin Ormanı ve çevresinde başlarından vurularak infaz edilir ve burada bulunan toplu mezarlara gömülürler.
Lavrenity Beria tarafından gönderilen, Polonyalı tutsakların infazı istenen ve Stalin tarafından da imzalanan ölüm fermanı
1943 yılına kadar haber alınamayan bu ‘‘sessiz katliamın’’ kurbanlarından ilk kez katliamın gerçekleştirilmesinden 3 yıl sonra Nazi Birliklerinin bölgede düzenledikleri operasyon sonucu haber alınabilmişti. Burada toplu mezarlardan yalnızca birkaçına erişebilen Almanlar, katliamın suçlularını Sovyetler Birliği olarak öne sürse de; Sovyetler Birliği bu suçlamaları kabul etmemiş; aksine katliamın gerçekleşmesinde Nazi Almanya’sını sorumlu tutmuş ve Nazi Almanya’sını suçlar nitelikte propagandalar düzenlemiştir.
Yıllar boyunca politik ilişkilerin kurbanı haline gelen katliam ile ilgili bulunan bütün gerçekler gizli tutuluyordu. Katliamda can veren tutukluların aileleri, bilinmeze uğurladıkları sevdiklerinden yıllarca haber alamamış; haber alabilecekleri bütün yollar, Rusya başta olmak üzere, katliamı kendi menfaatleri doğrultusuna çevirebilecek ülkeler tarafından kapatılmıştı. Süregelen araştırmalarda ise deliller karartılmış, Nazi Birlikleri tarafından bulunan toplu mezarlar, Sovyetler Birliği tarafından ortadan kaldırılmıştı.
Yıllar geçtikçe politik çıkarları bulunan ülkeler tarafından tabulaştırılan bu katliam 50 yıl boyunca karanlıkta tutulmuş ve tarih sahnesinden silinmeye yüz tutmuştu. Katliam ile ilgili açılan soruşturmalar sonuç bulamamış… 1980`li yılların sonuna doğru Polonya’nın önde gelen aydınları; Sovyetler Birliği’nden katliamla ilgili resmi belgelerin halka açılmasını talep etmişlerdi. Bu talep yerine getirilmemiş; ancak Sovyetler Birliğinin üzerindeki baskıları hafifletmek amacıyla Rusya ve Polonya’nın Nazi Almanya’sı kurbanları olduğu doğrultusundaki söylemleri desteklemek amacıyla kullanılmıştı.
Katyn katliamında sevdiklerinin yasını tutan aileler
1990 yılında Sovyetler Birliği üzerindeki baskı giderek çoğalmış, bunun sonucunda Sovyetler Birliği başkanı Mihail Gorbaçev katliam ile ilgili belgelerin birçoğunu halka açmıştır. Ancak katliamın sorumlularını Stalin ve önderliğindeki gizli polis teşkilatı (NKDV) olarak öne sürmüş, katliamın Rusya tarafından gerçekleştirilen bir ‘’toplu katliam’’ olmadığını savunmuştur. Rusya’nın katliamdaki rolünü biraz olsun aza indirgemeyi amaçlayan bu girişim, Katyn Ormanı katliamının aydınlatılmasında önemli bir rol oynamıştır.
Halen Katyn Ormanı katliamı ile ilgili belgelerin 1/5 `ini içeren belgeler saklı tutuluyor. Katliam kurbanlarının aileleri Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine başvurarak gerçeği öğrenme mücadelelerine devam ediyorlar.
Kaynakça
Milliyet, İlber Ortaylı,20. Yüzyılın Eli Kanlı Bir Figürü
http://liberteryen.org/2010/11/katin-ormani-katliami/
http://www.radikal.com.tr/dunya/rusya-katin-katliami-belgelerini-yayimladi-994000/
http://www.euronews.com/tag/katyn-massacre
http://www.cbc.ca/news/world/the-katyn-massacre-a-crime-without-punishment-1.944225
http://www.pap.pl/en/news/news,895776,katyn-massacre-revealed-74-years-ago-today.html
