Maalesef günümüzde birçok insan hastalık, yaralanma veya genetik faktörler sonucu beyinlerinde meydana gelen hasar sebebiyle çalışan hafıza, karar verme ve dikkat gibi bilişsel faaliyetlerinde kayıp yaşıyor. Bu tarz durumlar içinse ne yazık ki güncel olarak bir tedavi yöntemi yok. Ancak 4 Aralık 2023 tarihinde Nature Medicine dergisinde yayınlanan bir makale bu hastalar için bir umut ışığı niteliğinde.
Beyinde kısa süreli bilişsel faaliyetler talamus adlı bölge tarafından kontrol ediliyor ve hasar görmesi durumunda kişilerin bilişsel faaliyetlerinde azalma gözlenebiliyor. Bu kayıp talamustaki nöronların ölmesinden ve nöron ağının hasar görmesinden meydana geliyor. Araştırmacılar ise 6 kişi üzerinde yaptıkları deneyde talamusun sağ ve sol tarafına olmak üzere yerleştirilen beyin implantları sayesinde bu hasarın tedavi edilebileceğini öngörüyor.
Aslında bu tedavi yöntemi derin beyin uyarımı olarak adlandırılıyor ve halk arasında beyin pili olarak da biliniyor. Epilepsi, parkinson gibi hastalıklarda beyinde meydana gelen istenmeyen impulsları baskılamak için bir tedavi yöntemi olarak halihazırda kullanılıyor. Araştırmacılar kalp pili ile çalışan bu beyin implantları ile talamus bölgesini elektrik akımı ile uyarmayı ve tedavi etmeyi planlıyor.
Araştırmacılar ilk olarak katılımcıların beyinlerine, implantları kişiye özel vücut atlasları çıkartıldıktan ve beyin tomografileri yerleri belirlendikten sonra yerleştirip 14 gün boyunca deneme sürecini tabi tuttular. Ardındansa 3 ay boyunca belirli frekanslarda elektrik akımı uyguladılar. Deneyin başarısını ise katılımcıların dikkat, hız, algılama gibi yeteneklerini ölçen bir zeka testi ile ölçtüler.
Sonuçlar ise pozitif. Tedavi uygulandıktan sonra katılımcıların test başarısında %30.7, testi tamamlama hızında ise %32 oranında tedavi öncesine göre artış gözlendi. Katılımcılar ve aileleri ise deneyin sonucu hakkında “Aynı kazadan önceki gibi!” şeklinde pozitif yorumlarda bulundu.
Araştırmacılar tedavi yöntemi üzerindeki çalışmalarını sürdürüp olası yan etkilerinden emin olduktan sonra kullanımını önermeyi planlıyor. Ayrıca aynı tedavi yönteminin özelleştirilerek beynin diğer bölgelerine de uygulamayı ve tedavisi olmayan benzer rahatsızlaklara çözüm bulmayı hedefliyor.
Kaynakça
Naddaf, Miryam. “Brain Implants Help People to Recover after Severe Head Injury.” Nature News, Nature Publishing Group, 5 Dec. 2023, www.nature.com/articles/d41586-023-02833-w#:~:text=Electrodes%20placed%20inside%20the%20brains,in%20attention%20and%20memory%20tests.&text=The%20technique%20known%20as%20deep,small%20clinical%20trial%20has%20found.
