Paris yeşili, aslen Bakır(II) asetoarsenit formülüne sahip olan kimyasalın rengine verilen isim. Bu kimyasal zamanında Paris’teki kanalizasyon farelerini öldürmek için kullanıldığından adına Paris yeşili denmiştir. Kimyasalın havai fişeklere renk vermek amacıyla kullanıldığı da bilinmekte. En ‘can alıcı’ kullanımı ise pigment olarak kullanımı. Pigment olarak kullanıldığı zaman bu kimyasala Paris yeşilinden ziyade zümrüt yeşili veya papağan yeşili adı veriliyordu.
Fransa imparatoru III. Napolyon’un eşi olan Eugénie de Montijo’nun 1864 yılında Paris Operası’ndaki bir gösteri için zümrüt yeşili bir elbise giymesi ile birlikte yüksek sosyete arasında popülerlik kazanan bu renk, özellikle Viktorya döneminde birçok insanın ölümüne sebep olmuştur. Kıyafetlerde kullanılmasının yanında duvar kağıtlarında ve tuval boyalarında da kullanımının hızla artması sonucu birçok kişide kusma, ishal ve hatta kanser vakalarında artış görülmüştür; birçok insan bu boya nedeniyle zehirlenmiştir. Hatta Van Gogh’un yaşadığı nörolojik problemlerinin nedeninin bir nedeninin de zümrüt yeşili olduğu düşünülmektedir.
Zümrüt yeşilinin eşsiz renginden ötürü tarifi sır gibi saklanmış ve bu nedenle zehirlenmelerin nedeni uzun zaman boyunca bulunamamıştır. 1822 yılında tarif ortaya çıktığında ise boyanın insanları neden zehirlediğinin anlaşılması zor olmamış. Boyadaki arsenit, aslında arsenikin +3 yüklü halidir. Arsenitin nemle teması ve zamanla gerçekleşen bozulumu nedeni ile hem arsenik zehirlenmeleri ortaya çıkmış hem de insanlar en az arsenik kadar zehirli olan arsin gazını solumak durumunda kalmıştır.
Zümrüt yeşilinin insanları zehirlediği ortaya çıktığında ise birçok firma bu renkteki boyalarının içine başka maddeler katarak rengini ve adını değiştirmiştir. Bu sayede boyanın içeriğini saklayıp ellerinde kalanları da satmayı amaçlamışlardır. Tüm bu olanlara rağmen ise, zümrüt yeşili boyaların yasaklanması 1960’lı yılları bulmuştur. Günün sonunda, zümrüt yeşili öyle bir skandal haline gelmiştir ki Fransızlar günümüzde bile yeşil renkli tiyatro kostümleri yapmamaya çalışmakta. Hatta çizgi filmlerde zehirlerin yeşil renkli gösterilmesinin nedeni arsenikin insanlar üzerinde yarattığı korkudur. 1980’li yıllara kadar yeşil rengi popülaritesini yeniden kazanamamıştır. Bu dönemde yeniden popüler olmasının nedeni ise o dönemdeki çevre hareketlerinin doğallığın rengi olarak yeşili kullanmaya başlamasıdır. Günümüzde hâlâ zümrüt yeşilinin kendine özgü bir mavimsi yeşil bir tonunu tutturan başka bir kimyasal bulunmuş değil.
KAYNAKÇA:
https://www.esquiremag.ph/the-good-life/pursuits/paris-green-history
https://janeaustensworld.com/2010/03/05/emerald-green-or-paris-green-the-deadly-regency-paint/
https://www.chemeurope.com/en/encyclopedia/Paris_Green.html
https://blog.americanduchess.com/2022/05/a-little-history-of-arsenic-green.html
https://medium.com/the-collector/the-color-that-people-were-willing-to-die-for-5671861ad180
