Sinema tarihinin en büyük aktörlerinden biri olan Paul Newman, Hollywood tarihinde unutulmaz bir yere sahip. Newman, sadece oyunculuğuyla değil, renkli kişiliği, yarış tutkusu ve en önemlisi insani değerlere olan bağlılığıyla da hatırlanıyor. Hayatı boyunca sayısız filmde rol alan Newman, şüphesiz pek çok insanın hayatına dokunabilmeyi başardı.
1925 yılında Ohio’da orta sınıf bir ailede hayatına başlayan Paul Newman, Ohio Üniversitesi’ndeki eğitimini yarıda bırakarak, 1943 yılında Amerikan Donanması’na katıldı. Her ne kadar pilot olmak istese de kendisine yanlışlıkla renk körü tanısı konduğu için bu hayalini gerçekleştiremedi. II. Dünya Savaşı sırasında radyo operatörü ve torpido sorumlusu olarak aktif olarak görev aldı. Savaşın ardından Yale Üniversitesi Tiyatro Bölümüne girerek eğitim hayatına yeniden başladı ancak heyecanlı kişiliği ve maddi imkansızlıklar burayı da bitirmesine engel oldu ve oyunculuğa başlamak için New York’a taşındı.
Oyunculuğa Broadway’de aldığı küçük rollerle başlayan Newman, 1950’li yılların başından itibaren Hollywood’da çalışmaya başladı. İlk önemli rolü, 1956 yılında “Somebody Up There Likes Me” filminde oldu. Onu geniş kitlelere duyuran ilk başarısı ise, 1958 yılında çekilen “Cat on a Hot Tin Roof” filmi ile geldi. Ardından, The Hustler (1961), Cool Hand Luke (1967), Butch Cassidy and the Sundance Kid (1969), The Sting (1973) ve The Verdict (1982) gibi birçok unutulmaz filmde rol aldı.
The Hustler’da Newman, “Fast Eddie” Felson adlı bir barmen ve profesyonel bir bilardo oyuncusunu canlandırır. Felson, çekişmeli bir bilardo maçında “Minnesota Fats” adlı ünlü bir oyuncuya karşı mücadele eder. Ancak, bu maç onun hayatını sonsuza kadar değiştirecektir.
Cool Hand Luke ise belki de Paul Newman’ın kendine en çok yakışan karakteri oynadığı 1967 yapımı bir dram filmidir. Filmde Newman, Luke Jackson adlı bir mahkûmu oynar. Luke, zorlu bir hapishanede yatarken, cezaevi personeliyle kendine has yöntemleriyle mücadele eder. Kimi zaman hapishaneden kaçıp gününü gün ettikten sonra tekrar yakalanan, kimi zamansa bir oturuşta elli haşlanmış yumurta yiyen Luke, izleyiciye kesinlikle kendine has bir karakter gösterir. Ancak her şeyin temelinde Luke hayatta ne aradığını bulamamış ve büyüyememiş o asi çocuklardan biridir. Film, insanın umutsuz durumlarda bile direnç gösterebileceğini ve neşesini koruyabileceğini göstermesi açısından etkileyicidir, ne var ki sonu izleyiciyi pek gülümsetmez.
Butch Cassidy and the Sundance Kid, 1969 yapımı bir Western filmidir ve Paul Newman ile Robert Redford’un ikonik performanslarını bizlerle buluşturur. Film, gerçek hayatta var olan iki kovboy olan Butch Cassidy ve Sundance Kid’in hayatını anlatır. İkili, ABD hükümetinin en iyi ödül avcıları tarafından takip edilirken, kovboy hayatlarından vazgeçmek zorunda kalırlar.
1973 yapımı The Sting ise muhteşem bir komedi/drama filmidir ve yine Paul Newman ve Robert Redford’un eşsiz performanslarını seyirciye sunar. Film, 1930’larda geçer ve iki dolandırıcının, yüklü miktarda para kazanmak için o güne kadarki en heyecanlı ve sofistike dolandırıcılık planını yapması üzerine odaklanır. Film, dönemin atmosferini göstermekteki başarısı ve olay örgüsündeki sürprizleriyle seyircileri büyüler ve izlerken zaman su gibi geçer.
Pek çok eşsiz karaktere rol veren Newman, altı kez Oscar’a aday gösterildi ve 1986 yılında The Color of Money filmindeki performansıyla En İyi Erkek Oyuncu dalında Oscar ödülü kazandı. Ayrıca, 1962 yılında The Hustler filmindeki performansıyla En İyi Erkek Oyuncu dalında BAFTA ödülü kazandı.
Newman, profesyonel hayatı kadar özel hayatında da dikkat çeken bir kişilikti. 1958 yılında, aktris Joanne Woodward ile evlendi ve her ne kadar başlangıçta çalkantılı geçse de çiftin 50 yılı aşkın süren mutlu bir evlilikleri oldu. Newman, aynı zamanda bir yarış tutkunuydu. Öyle ki 2007 yılında neredeyse 80 yaşındayken bile 700 beygirlik Chevrolet Corvette’i ile yarış pistindeydi. Nispeten geç başladığı yarış kariyerinde pek çok yarış kazandı ve bu yarışlardan kazandığı ödüllerin çoğunu hayırseverlik faaliyetlerine bağışladı. Ayrıca pek çoğumuzun çocukluğunda önemli bir yer tutan 2006 yapımı Arabalar filminde efsane yarışçı Doc Hudson’ı İngilizcede seslendiren de Paul Newman’dı.
Paul Newman’ın renkli kişiliği sadece efsane oyuncluğu ve yarışçılığından ibaret değildi; Newman, aynı zamanda sosyal adalet ve hayırseverlik konularında da örnek bir insandı. Yıllar 1963 yılını gösterdiğinde Marthin Luther King Jr.’ın ikonik “Bir Hayalim Var” konuşmasını gerçekleştirdiği ve dönemin ABD’sindeki ırkçılığa karşı bir öfke seli olan Washington Yürüyüşünde yer alan ünlülerden biriydi. Vietnam Savaşı hakkında hükümetleri eleştirmekten asla geri durmadı hatta bu nedenle Richard Nixon’un ünlü “Düşmanlar Listesine” bile girdi.
Ayrıca kendisi, 1982 yılında, bugün hala faaliyetlerini aktif olarak sürdüren Newman’s Own adlı gıda firmasını kurdu ve markanın tüm karını yıllar boyunca hayır kurumlarına bağışladı. Bu gıda firması, Newman’ın insani değerlerine olan bağlılığının bir ifadesiydi.
Paul Newman, canlandırdığı efsane roller ve kazandığı ödüllerle sinema dünyasına ismini altın harflerle yazdırdı. Ancak bunun da ötesine geçerek, hayırseverlik çalışmaları ve sosyal adalet konularında gösterdiği emeklerle de milyonların hayatına dokunmayı başardı. Bugün Paul Newman, karakteri ve kişiliğiyle örnek bir insan ve efsane bir aktör olarak hatırlanmaktadır.
Kaynakça
